Juho Kusti Paasikivi kimdir? Finlandiya’lı devlet adamı ve diplomat olan Juho Kusti Paasikivi hayatı ve devlet adamlığı dönemindeki faaliyetleri
Juho Kusti Paasikivi
Juho Kusti Paasikivi, (d. 27 Kasım 1870, Tampere – ö. 14 Aralık 1956, Helsinki, Finlandiya), Finlandiyalı devlet adamı ve diplomat. Başbakanlığı (1918, 1944-46) ve cumhurbaşkanlığı (1946-56) sırasında, ülkesinin bağımsızlığını güvence altına almak amacıyla SSCB’yle Finlandiya arasındaki barışçı ilişkilerin temellerini atmıştır.
Stockholm, Uppsala ve Leipzig üniversitelerinde hukuk ve tarih öğrenimi gördü. Helsinki Üniversitesi’nde hukuk dersleri verdi (1902-03). Daha sonra maliyecilik, bankacılık ve sigortacılıkla uğraştı Paasikivi küçük devletlerin büyük devletlerin uluslararası güç dengelerini korumaya yönelik politikalarına sürekli karşı koyamayacaklarına inanıyordu. Bu nedenle o sırada Rus Çarlığı’na bağlı bir grandüklük olan Finlandiya’nın özerkliğini korumak için yürütülen mücadelede, Uyuşmacılar (Eski Fin Partisi) yanında yer aldı. Uyuşmacılar, Rusların kısa süre önce yürürlüğe koyduğu ve Anayasacıların yasadışı olarak nitelediği, Finlandiya’nın iç işlerine müdahale niteliğindeki kararnamelere “uyulmasını” istiyordu. 1907’de Fin Parlamentosu’na (Eduskunta) seçilen Paasikivi ertesi yıl maliye bakanı olduysa da Rusya’nın Finlandiya’yı yasalara aykırı olarak Ruslaştırma girişimlerini protesto etmek amacıyla 1909’da görevinden ayrıldı.
Bağımsızlık Sonrası Paasikivi
Paasikivi Finlandiya’nın bağımsızlığını kazanmasından sonra kurulan ilk hükümette kısa süre başbakan olarak görev yaptı (1918). Başbakanlığı sırasında Alman yanlısı bir politika izledi ve ülkede monarşi yönetiminin kurulmasını destekledi. 14 Ekim 1920’de Estonya’nın Tartu kentinde SSCB’yle yapılan barış antlaşmasını imzalayan Finlandiya delegasyonuna başkanlık etti. Savaşın ertesinde iş yaşamına dönerek ülkenin önde gelen banker ve işadamları arasına girdi.
1936’da İsveç ortaelçiliğine atandı. Ekim 1939’da, SSCB’nin stratejik önem taşıyan bazı Fin topraklan üzerinde talepte bulunması üzerine, Sovyetler’le barış masasına oturacak delegasyona başkanlık etmek üzere ülkesine çağrıldı. Sovyetler’in taleplerinin kabul edilmesini savunduysa da, görüşmelerden sonuç alınamadı ve iki ülke arasında savaş başladı. Mart 1940’ta Finlandiya’nın yenilgisiyle sonuçlanacağı kesinleşen savaşa son vermek üzere bir kez daha barış görüşmelerini yürütmekle görevlendirilerek Fin-Rus Barış Komisyonu’nun başkanlığına getirildi. Mart 1940’ta imzalanan Moskova Antlaşması’yla Finlandiya, topraklarının yaklaşık onda birini SSCB’ye bıraktı. Aynı tarihte Finlandiya’nın Moskova büyükelçiliğine atanan Paasikivi, Fin hükümetinin yaklaşmakta olan savaşta SSCB’ye karşı Nazi Almanyası’nı destekleyeceğinin kesinleşmesi üzerine Mayıs 1941’de bu görevinden ayrıldı.
Sonraki üç yıl boyunca siyasal yaşamın dışında kaldı. 1944 baharında Finlandiya’yla SSCB arasında yürütülen ve sonuçsuz kalan barış görüşmelerine katılmak üzere yeniden göreve çağrıldı. Sovyetlerin Almanları kısa süre içinde yeneceklerinin Nazi yanlısı Finlandiyalılarca bile kabul edilmeye başladığı Kasım 1944’te, SSCB’yle barışçı ilişkiler kuracak bir hükümet kurmakla görevlendirildi. Mart 1946’ya değin süren başbakanlığı sırasında Eylül 1944’teki ateşkes antlaşmasının koşullarına titizlikle uyulmasını sağladı. Mart 1946’da Mareşal C. G. Mannerheim’ m yerine cumhurbaşkanlığına seçilen Paasikivi, Şubat 1956’ya değin sürdürdüğü bu görevi sırasında kendisinden önceki cumhurbaşkanlarıyla karşılaştırıldığında daha partiler üstü bir çizgi izledi.
Bir yandan Finlandiya’nın bağımsızlığı konusunda kesinlikle ödün vermemeye çalışırken. Bir yandan da ülkenin dış politikasını SSCB’yle herhangi bir çatışmaya yol açmayacak biçimde düzenlemeyi. SSCB’nin Finlandiya’nın içtenliğine inanmasını sağlamayı büyük ölçüde başardı. 1944’te SSCB‘ye deniz üssü olarak kiralanmış olan Porkkala’nın geri alanmasında önemli rol oynadı (1955). SSCB’yle işbirliği politikasına karşın, komünizme karşı uzlaşmaz tutumundan kesinlikle vazgeçmedi. Paasikivi’nin geliştirdiği strateji II. Dünya Savaşı sonrasında Finlandiya dış politikasının temelini oluşturdu.
