Kali Gandaki, Himalayalarda Dünyanın En Derin Vadisini Oyan Nehir

0
Advertisement

Kali Gandaki nehri nerededir, coğrafi konumu ve özellikleri nelerdir? Himalayalarda Dünyanın en derin vadisi, doğal güzellikleri hakkında bilgi.

Kali Gandaki

Az bilinen bir ülkede doğan bu nehir, Himalayalar’ın en yüksek tepeleri arasına, dünyanın en derin vadisini oymuştur.

Kali Gandaki

Yeryüzünde ilk yürüdüğümüzde, Himalayalar bugün bildiğimiz görkemli kale burca yalnızca geçici bir benzerlik taşıyordu. Bu insanlık çok eski olduğu için değil, ama Himalayalar, jeolojik anlamda çok genç olduğu içindir. Himalayalı Nepal Krallığı’nın yüksek dağları arasından akan Kali Gandaki Nehri, Himalayalar’dan çok daha yaşlıdır.

50 milyon yıl önce Kali Gandaki, Tibet ovalarından süzülmüş ve sonra soylu tepelere kıvrılmıştı. O zamandan beri ve özellikle son birkaç milyon yıldır, yerkabuğu, iki plaka arasındaki çatışmanın ürünü olan sıradağların en heybetlisini oluşturmak üzere sıkışmıştı.

Derin Daha Derin

Dağlar yükselirken, Kali Gandaki, eski rotasını korudu. Nehrin iniş eğimi, dağın yükselişine ayak uyduruyor ve vadisi çevresindeki yükselen dağ duvarları kadar derinleşiyor.

Advertisement

Kali Gandaki

Ama ne duvarlar…Her ikisi de 8000 metreye yükselen Annapurna Himal ve Dhaulagiri Himal’in arasından geçtiği yerde nehir, dünyanın en derin vadisine uzanır. Nehrin her iki tarafında yükselen dağ zirvelerinden 4400 metre aşağıdaki sular, yağmurdan sonraki çamur nedeniyle ona ismini veren, Hinduların yıkıcı tanrısı Kali gibi siyahtır.

Kali Gandaki’nin Himalayalar’da meydana getirdiği kuzey-güney uzantı, bin yıldır Asya’nın en işlek yollarından biri olmuştur. Derinlemesine aşman yollar, baş döndürücü biçimde sallanan asma bir köprüyle mesafeyi kısaltarak, nehrin çok yukarısına tırmanıyor. Hindistan ve Tibet arasındaki bu asırlık rotayı izlerken kutsal adamlar ve hacılardan oluşan bir süvari alayıyla karşılaştı. En önemlisi bu Nepal’in tahılına karşılık Tibet’in tuzunu satan at ve katırların kervan yoluydu.

Vadide Yaşam

Vadinin iklimi, Himalaya Sıradağlarına doğru dramatik bir biçimde değişir. Dağların yağmurlu gölgesinde kalan kuzey ucu, yalnızca ince bir çalı örtüsüyle kaplı aşağı yukarı soğuk bir çöldür. Koyağın en derin bölümlerinde arpa taraçalarının arasında taş evlerden kasabalar bulunurken, güneye iki günlük bir yürüyüş, her nasılsa sizi muz ve portakalların bulunduğu yarı tropik bir mason ormanının şaşırtıcı karşıtlığıyla buluşturur.

Kali Gandaki

Sanki büyük ve çok eski bir anayolmuş gibi, vadiye pek çok farklı halk yerleşmiştir. Bunların en başta geleni, kış rüzgarlarından korunmak için avluların çevresini sardığı taş evleri olan Thakali halkıdır. Onlar geleneksel olarak zamanlarının tarıma ve tuz ticaretine ayırdılar, ama yakın zaman önce, vadi batılı dağcılar sayesinde çok popüler bir hale gelmiş olduğundan, çoğu hancılığı da üstlenmiştir. Bu Kali Gandaki’de yeni bir uğraş değil çünkü kuzey ucuna yakın bulunan Muktinath, yüzyıllardır Hindu yolcularının meskeni olmuştur. Budistlerin de aynı derecede saygı gösterdiği Muktinath Tapınağı doğal gazdan oluşan alevlerin, kireçtaşı kayanın aynı çatlağından gelen suyun yüzeyinde dansettiği ‘mucize eseri’ yanan bir kaynağın üzerine kurulmuştur.

Advertisement

Harikalarla çevrili bir nehre yakışacak şekilde, Kali Gandaki, şiirsel bir isme sahip eski Mustang Krallığı’nın Lo Ülkesi’nde yükselir. Nepal’in hemen içinde konumlanmış, Tibet sınırındaki bölge, çöl ve dağlar tarafından dünyanın geri kalanından tam anlamıyla soyutlanmıştır. Yalıtım ve gereksinim, alışılmadık toplumsal dokulara yol açmıştı: Kadınlarda çok eşlilik, cinsel eşitliğe katkıda bulunur ve çocukların öksüz kalmamasını sağlama alır. Bu haşin dağlarda, defin için ayıracak toprak, ölüleri yakacak yakıt yoktur; bu yüzden ölüler saygılı bir biçimde uçsuz bucaksız gökyüzü altında anıt olmak için yükselen tepelerdeki dağ yamacına yatırılır, akbabaları beklemek üzere.


Leave A Reply