Kaz nasıl bir hayvandır? Kazlar nerede yaşar, türleri, çeşitleri, yaşam koşulları ve özellikleri nelerdir? Kaz hakkında bilgiler.
Kaynak: pixabay.com
Kaz; (Lat. Anser). Ördekgiller familyasından bazı türlere verilen genel addır. Perdeayaklı, göğsünde koyu çizgiler bulunan, beyaz ve gri tüylü, uzun boyunlu bir kuştur. Bacakları sudan çok karada yaşamaya elverişlidir. Bitkilerle beslenir. Dişiyle erkek ömür boyu birlikte yaşarlar.
Ördek ve kuğu ile yakından akraba bir kuştur. Vücut yapıları ördekten büyük, kuğudan küçüktür. Boyun uzunlukları ördeğinkinden fazla olmakla beraber, kuğununkinden kısadır; üstelik kazların boynunda kuğulardaki zarif kıvrılma görülmez. Perdeayaklılardan olan kazların bacakları daha uzun ve vücutlarının ortasına doğru olduğu için karada kuğu ve ördekten daha iyi yürürler.
Yaban kazı
Kazların en irisidir. Kamışlı, sazlı sularda yaşar. Genel olarak taneler ve sebzelerle beslendikleri gibi bazan küçük su canlıları ve böcek de yerler. Asya’ nın birçok bölgelerinde, Türkiye’de, Avrupa ve Amerika’da yaşıyan yaban kazı göçmen kuştur. Yalnız İskoçya’dakiler yerlidir. Birçok çeşitleri vardır. Baş ve boyun boz – kahverengi, karın tarafı boz – beyazdır, kahverengi dalgalıdır. Sırtının ön kısmındaki tüyler koyu kahverengi kenarları beyazımsıdır. Renkleri cinse göre değişir. Yaban kazları V biçimi bir düzenle uçarlar. V’nin sivri yerindeki kaz o grupun önderidir. Pilotlar 2.750 m. yüksekte uçan yaban kazı sürülerine rastlamıştır.
Evcil kaz
Adı aptallık timsali olan kaz, aslında kümes hayvanlarının en akıllısıdır. Cüsse bakımından yaban kazından daha iri olan kazlar uçma kabiliyetini kaybetmiştir. Kaz yetiştirilen yerlerin sulak olması, buralarda su birikintileri, havuzlar bulunması lâzımdır. Dişi kazlar yumurtalarını saklamak ister ve çeşitli yerlere bırakırlar. Kuluçka müddetleri 20 gündür. Kaz yavrularının civcivlikten sonraki haline «palaz»ödenir. Etleri lezzetli ve pek makbuldür.
Kaz eti son derece kuvvetli bir besindir. Protein ve yağ bakımından sığırdan daha zengindir. Kazlar özel bir şekilde beslenirse semirir ve karaciğerleri büyür. Bunun için kış başlarında 30-40 gün özel bir rejim takip edilir. Önceleri sade yulaf, sonra yulaf unundan yapılmış hamurlar, daha sonra arpa ve mısır unu yedirilir. Tuz, sarmısak ve haşhaşyağı da yedirerek hareket etmelerine meydan verilmezse iyice semirirler. Semiz kazların kara ciğerinden yapılan ezme «kaz ciğeri» adıyla satılır. Pek makbuldür.
Başlıca kaz türleri
Akalınlı kaz; Boynuhilalli kaz, Kutuplara yakın yerlerde aşar. Siyah, kahverengi ve külrengi karışımı tüyleri vardır; Bresse kazı, eti, derisi, yağı ve tüyü beyaz bir kaz türüdür; Çizgili kaz Tibet’te yaşar; Ekin kazının gagası siyah, tüyleri külrengi, ayakları kırmızıdır. Avrupa’da ve Asya’nın güneyinde yaşar. İmparator kazı Amerikan kutup bölgelerinde yaşar. Kar kazı Amerika ve Kuzey Asya’da yaşar. Beyaz tüylüdür. Kuğu kazı Sibirya’da yaşar. Çin’ de Gine kazı adıyla tanınır. Evcilleştirilmiştir ve kümes hayvanı olarak yetiştirilir. Yaban kazı kuzey yarıkürenin soğuk bölgelerinde yaşar. 80 cm’ye yakın boyuyla kazların en uzunudur. Gagası kavuniçi, ayakları et rengindedir. Tüyleri külrengi, beyaz ve kahverengi karışıktır.
Kazgiller
Ördekgiller (Anatidae) familyasından Perdeayaklılar altfamilyasıdır. Kazları, kuğuları, dendrocygna’lan kapsayan bu alt familyasındaki kuşların başlıca özelliği dişi ve erkekte tüylerin aynı renkte olmasıdır. Kazlar, (Lat. Anseres). Omurgalı hayvanlardan Kuşlar sınıfının Kazsılar takımına giren bir alt takım. İyi uçan ve yüzen bu kuşlar, göçücü su kuşlarıdır ve dünyanın her yanına yayılmışlardır. Ördekgillerin tek familyasıdır.
Kazsılar (Lat. Anseriformes)
Omurgalı hayvanlardan Kuşlar sınıfının, Karinalılar bölümünden bir takımıdır. Boynuzlukuşlar ve Kazlar olmak üzere iki büyük alt takımı içerir. Ayakları perdeli, gagaları lamelli kuşlar bu takımda toplanmıştır.
Yeryüzünde çok yayılmış su kuşları bu takımda toplanmıştır. Vücutları ağır, boyunları uzundur. Gagaları geniş ve yassı olur. Perdeli ayakları yüzünden iyi yüzer ve dalarlar. Göçücü kuşlardır. Toplu olarak yaşarlar.
