Kİ Bağlacının ve ki Ekinin Yazımı

16
Advertisement

Ki bağlacı ve ki eki nasıl yazılır? Ki bağlacının ve ki ekinin yazımı, kuralları, örnekleri, hakkında bilgi.

“Kİ” Bağlacının ve -ki Ekinin Yazımı:

Dilimizde çoğu defa karıştırılan ve yanlış kullanılan yazım kurallarından biride budur. İki “ki” vardır.

► a-Bağlaç Olan Ki’nin Yazımı ve Özellikleri

1) Ayrı sözcük olduğu için ayrı yazılır.

2) Cümleleri ve cümlecikleri birbirine bağlar ve aralarında anlam ilgisi kurar. “Ki” bağlacı Farsça’dan dilimize geldiği için Türkçe’nin sözdizimine uymaz. Ancak yavaş yavaş “ki” ile kurulmuş cümleler terk edilmektedir.

Advertisement

3) Birkaç örnekte kalıplaşmış olduğu için bitişik yazılır.

ÖRNEKLER:

Halbuki
Oysaki
Sanki
Mademki gibi

4) Ünlü uyumlarına uymazlar.

Düşünüyorum ki
Anladım ki

ÖRNEKLER:

Advertisement

Geçmiş zaman olur ki hayali cihan değer.
(Hayal edilmesi cihan değerinde olan geçmiş zamanlar olur.)

İstedim ki o konu dile getirilsin.
(O konunun dile getirilmesini istedim.)

► b- Ek olan “-ki” nin Yazımı ve Özellikleri:

1) Bir adla beraber bitişik yazılarak tamlama yaparsa sıfat görevinde olur.

ÖRNEKLER:

evdeki mobilyalar
geceki yağmur
aşağıdaki sorular

3) Sözcüğe bitişik yazılan “-ki’ler cümleden çıkartıldığında anlam bozulur.

4) Genelde kalınlık-incelik uyumuna uymazlar.

ÖRNEKLER:

Sabahki görüşme iyi oldu.
Masadaki kalem

ÖRNEK SORU:

Advertisement

1- “Ek olan -ki kendinden önceki kelimeye bitişik yazılır ve ünlü uyumlarına uymaz. Bağlaç olan ki ayrı bir kelimedir. Kendinden önce ve sonra gelen cümleleri bağlar ve ayrı yazılır.”

Bu kurala göre aşağıdaki cümlelerden hangisinden ki’nin yazımı (imlası) yanlıştır?

A) Türk tiyatrosundaki bu duraklamanın nedenleri üzerinde durmak gerek.
B) Öyle sanıyorum ki zevk kadar kişiden kişiye değişen bir kavram yoktur.
C) Yazıda o kadar çok terim kullanılmış ki sık sık sözlüğe bakmak gerekiyor.
D) Kitabın başındaki şiirlerden onun dünyaya bakış açısı hemen anlaşüır.
E) Görülüyorki o, yazılarında yeni düşünceler sunan bir kişi değildir.

Çözüm:

A ve D seçeneklerindeki “tiyatrosundaki ve başındaki” sözcüklerde -ki’ler ektir ve bitişik yazılmıştır. Eklendikleri sözcüklerde kalınlık-incelik uyumuna uymamışlardır. B ve C seçeneklerinde ise, ki bağlaç görevindedir ve ayrı yazılmıştır. E sçeneğindeki ki’nin yazılışı yanlıştır. Görevi iki cümleyi birbirine bağlamak olduğu için ki ayrı yazılmalıdır. Cevap (E)’dir.


16 yorum

Leave A Reply