Soyu tükenmiş bir ağaç topluluğuna verilen isim olan Kordaitaller hakkında genel bilgiler. Kordaitallerin özellikleri nelerdir? Neye benzer?
Kordaitaller Grubuna Ait Bir Fosil (Kaynak : wikipedia.org)
Kordaitaller; birçok yönden modern kozalaklı ağaçlara benzeyen soyu tükenmiş büyük bir ağaç düzeni ve ya grubudur. Genellikle geniş dallanma sistemlerine ve büyük miktarda oduna sahip büyük ağaçlardı. Yaprakları basit (bölünmemiş) ve sapsız (sapsız) idi ve polen ve tohum taşıyan yapıları, ağacın uzak kısımlarındaki ince gövdelere taşındı.
Kordaitaleliler muhtemelen ilk olarak Karbonifer döneminin başlarında, yaklaşık 400 milyon yıl önce ortaya çıktılar, ancak daha önce evrimleşmiş olmaları mümkün. Yaklaşık 300 milyon ila 230 milyon yıl önce, Geç Karbonifer ve Permiyen dönemlerinde maksimum gelişimlerine ulaştılar. Kordaitaleanların Permiyen’den sonra -Mezozoik çağda- varlığı sorgulanmaya açıktır. Erken Mesozoyik kayaçlarında kordaitalelilerinkine biraz benzerlik gösteren ağaç parçaları ve yapraklar bulunmuştur, ancak bu örnekler Cordaitaleanların Mesozoyik çağda var olduğunu kesin olarak göstermemektedir.
Kordaitaller üç aileye ayrılır: Pityaceae, Poroxylaceae ve Cordaitaceae. Ancak ilk iki ailenin durumu hala belirsiz. Pityaceae familyasının ağaçlarının çok fazla ikincil oduna sahip olduğu bilinmektedir. Yaprakların var olduğu bilinen formlarda yapraklar sivriltilmiştir. Bazı odunsu gövde örnekleri bir zamanlar bu aileye atanmış olsa da, o zamandan beri üreme tarzlarında daha çok eğreltiotu benzeri oldukları bulunmuştur. Poroxylaceae, sadece fosil gövdeleri bulunan küçük bir ağaç ailesidir. Bazı şerit biçimli yaprak örneklerinin bu ağaçlara ait olduğuna inanılıyor, ancak bunlar hiçbir zaman gerçekten gövdeye bağlı bulunmamış ve başka grupların bitkilerine ait olabilir.
En büyük ve en iyi bilinen aile Cordaitaceae’dir. Bu grubun ağaçları 100 fit (30 metre) yüksekliğe ulaşmış olabilir ve tabanın yakınında 3 fit (1 metre) çapında gövdeleri vardı. Sapın içinde bir öz dokusu çekirdeği vardı. Hava boşlukları ile ayrılmış doku bölümleri ile karakterize edilir. Birincil ahşap doku, modern kozalaklı ağaçların ahşap yapısına benzer şekilde, özün çevresinde küçük demetler halinde düzenlenmiştir. Birincil ahşabı çevreleyen yoğun ikincil ahşap dokuydu.
Cordaitaceae’nin yaprakları genellikle şerit şeklindeydi, ancak bazıları neredeyse çimen gibiydi, diğerleri ise daha çok spatula şeklindeydi. Farklı türler arasında uzunlukları büyük ölçüde değişiyordu. Yapraklardaki damarlar birbirine çok yakındı ve paralel gibi görünüyorlardı ama aslında dallıydılar ve dallar birbirine paralel ilerliyordu.
Cordaitaceae’nin cordaianthus adı verilen meyveli yapısı, küçük tomurcuk benzeri bir gövdeydi. Bu gövdeler, ince, sivri uçlu yaprakların aksillerinde (yaprak açıları) iki sıra halinde taşınmıştır. Kısa bir sap üzerinde helisel olarak düzenlenmiş pullar taşıyorlardı. Bazılarının uç pullarında polen keseleri bulunurken, diğerlerinin uç pullarında ovüller bulunur. Tohumların iki katı vardı, yumuşak bir dış kaplama ve sert bir iç kaplama. Görünüşe göre bazı tohumlar kanat benzeri yapılara sahipti ve rüzgar tarafından dağıldı.
