Minerallerin vücudumuzda kullanımını etkileyen, engelleyen durumlar nelerdir? Minerallerin kullanımı ile ilgili bilmemiz gerekenler.
Minerallerin vücutta kullanımını etkileyen etmenler:
1. Genellikle buğday ve benzeri hububatın kabuk kısımlarında bulunan fitik asit çeşitli nedenlerle vücuda alındığı zaman (kepekli ekmek veya diyette sadece kepek kullanarak) yiyeceklerdeki demir, kalsiyum, çinko ve bazen de magnezyumla birleşerek bu madensel maddelerin vücuda alınmasını önlemektedir. Dolayısıyla bu tip yiyeceklerin daha az ölçülerde alınmasına dikkat edilmelidir.
Özellikle beslenme esaslarına dikkat edilmeden, sadece belirli bir amaca ulaşmak üzere yapılan yanlış diyetler sonrası fıtik asit ve fitik asit tuzları, yiyecek maddelerindeki bu ters ilişkiyi körüklemekte ve beklenmeyen beslenme bozukluklarına neden olmaktadır.
Vejetaryenlerde (sadece bitkisel yiyeceklerle beslenenler) görülen, özellikle çiğ olarak yenilen sebzelerde ve doğrudan alınan pişmemiş kepek çeşitlerinde bulunan fitik tuzları, vücutta büyük çapta madensel madde eksikliklerine neden olmaktadır. Genellikle bu tip eksikliklerde en sonunda, bilinçsiz davranışlarla ve yanlış yönlendirmelerle sorunların çoğalmasına neden olabilir. Fitik asit, özellikle soya fasulyesinden yapılan yemeklerde de bulunur.
2. Oksalik asit ve oksalat tuzları bulunan yiyecekler genellikle kalsiyumun organizma tarafından alınmasını engelleyecek bileşikler meydana getirmektedir. Bu bileşikler, bağırsaktan emilemez.
Turp, ıspanak, pancar, yer fıstığı, çikolata, çay vb. yiyeceklerde bulunan oksalatlar veya oksalik asit tuzları kalsiyumun vücuda alınmasına engel olmaktadırlar.
3. Bazı fosfat tuzları yumuşak içkilere ilâve edilmektedir. Bu tuzlar da özellikle kalsiyum ve demir gibi madenlerin vücuda alınmasına engel olmaktadır.
4. Taninik asit (tannic) veya tannin koyu çayda çok bulunur. Demir ve çinko ile birleşerek demir ve çinko tuzlarını, meydana getirir. Özellikle yiyeceklerle alındıkları zaman bu madensel maddenin bileşimlerini oluşturarak vücuda alınmasına engel olur.
5. Zehirli metaller, özellikle kurşun ve kadmiyum, diğer metaller ve tuzları ile çok yakın bir yapıya sahiptir. Bu maddelerin yapı olarak çinkoya benzerlikleri çok fazladır. Alındıklarında çinko alımına engel olup vücudun çinko ihtiyacını artırır.
6. Kurşun, yapı olarak demire çok benzerse de demir kalsiyum, magnezyum ve bakırın vücuda alınmasını önleyerek bu madenlerin eksikliklerine yol açar. Ayrıca kurşun bileşiklerinin zehirli özellikleri de vardır. Zehrin vücuda verdiği zararları bir yana bıraksak bile organizmaya madensel madde alımına mâni olarak oynadığı kötü rol, vücudun bu madenlere olan ihtiyacını arttırır. Ya da madensel madde eksikliklerinin sebep olduğu hastalık belirtileri göze çarpacak ölçüde belirir. İçecek suların kurşun borulardan geçmesi, bakır kaplar kalaylanırken daha az kalay kullanabilmek için kurşundan yararlanılması çok kere tehlikeli durumlara yol açmaktadır.
