Ünlü divan şairlerimizden ve Osmanlı döneminde çeşitli devlet kademelerinde de hizmet vermiş olan Nabi’nin hayatı ve eserleri hakkında bilgiler.
NÂBÎ (1642- 1712), klâsik Türk edebiyatının ünlü bir şairidir. Asıl adı Yusuf’tur. Urfa’da doğdu. «Hacı Gaffarzade» adını taşıyan bir ulema ailesinin çocuğudur. Mükemmel bir öğrenimden sonra 23 yaşında İstanbul’a geldi.
Şair Nâilî’nin takdirini, 2. Vezir Damat Mustafa Paşa’nın himayesini kazandı. Onun yanında 1671 Lehistan seferine katıldı. 1678’de hacca gitti. Gene Mustafa Paşa ile Mora’ya, daha başka yerlere giden şair, paşanın ölümünden sonra Halep’e yerleşti. 1710’da Halep’ten İstanbul’a döndü. 70 yaşında İstanbul’da öldü.
Gençliğinden başlayarak rahat ve varlıklı bir hayat geçiren Nâbî, Türk klasik şiirinin zirvesine eriştiği XVII. yüzyıl ortalarında yetişmiştir. Zamanında da, sonraki kuşaklarda da etkisi pek büyük olmuştur. «Nâbî ekolü» denen tarz, uzun müddet taklit edilmiştir. Şairin sanat kudretini gösteren olağanüstü güzel gazellerinin bulunduğu Divan’ı, en önemli eseridir. Öteki eserleri şunlardır: Farsça Divan, Câmî’nin Kırk Hadîs’inin Türkçe’ye manzum çevirisi, «Hayrîye» adlı didaktik mesnevî, «Hayr-Abâd» mesnevîsi, «Sûrnâme» adlı mesnevî, mektuplarını toplıyan «Münşeât», 1671 Leh seferini anlatan «Feth-nâme-i Kamaniçe», «Tuhfetu’l-Haremeyn», «Siyer.»
