Nevruz nedir? Nevruzu kimler nasıl ve neden kutlarlar? Nevruz bayramının tarihçesi, kökeni, kelime anlamı ve adetler ile ilgili kısa bilgiler.
Arka resim Kaynak: pixabay.com
Nevruz Nedir – Ne Zaman Kutlanır?
Eski takvimlere göre yılın başladığı gündür. Aynı zamanda bahar mevsiminin de başlangıcı anlamına gelmektedir. Nevruz Farsça kökenli bir kelimedir ve “Yeni Gün” anlamına gelmektedir. Nev yeni anlamına gelirken ruz ise gün anlamını taşımaktadır.
Nevruz sadece bir ırka ve ya millete ait bir bayram kesinlikle değildir. Balkanlar’dan itibaren başlayan ve Orta Asya’ya kadar uzanan gerçekten çok büyük bir coğrafyada birbirinden farklı halkların kutladıkları bir bayramdır. Bu bayramın asıl gayesi baharın gelişini kutlamaktır.
21 Mart ekinoksun yani gecenin ve gündüzün birbirine eşitlendiği gündür. 21 Mart tarihinden sonra gündüzler uzamaya başlamaktadır. Genellikle de Nevruz Bayramı kutlamaları için halklar bu günü seçmiş ve kutlamışlardır. Hatta BM genel Kurulunda 2010 tarihinde alınan bir karar ile 21 Mart günü “Dünya Nevruz Bayramı” olarak kabul edilmiştir.
Nevruz bayramının en bilinen geleneği ateş yakılması ateşin yanında dans edilip ateşin üstünden atlanmasıdır. Bazı dini çevreler bunun günah olduğunu ileri sürseler dahi insanlar ateşe tapmak için bu eğlenceleri yapmadıkları için eğlenceler aynı şekilde devam etmektedir.
Arka resim Kaynak: pixabay.com
Nevruz Kutlamaları
Günümüz İran’ın da kutlanan bir bayram olan Nevruz’u İran dışında Anadolu Türkleri, Zazalar, Farslar, Acemler, Azeri Türkleri, Arnavutlar, Afganlılar, Gürcüler, Türkmenler, Tacikler, Özbekler, Kırgız Türkleri, Kazak Türkleri ve Karakalpaklar gibi farklı halklar kutlamaktadır.
Yazılı kaynaklarda Nevruz’a ilk defa 2. yüzyılda Pers kaynaklarında rastlanmıştır. İran takviminde ve Bahai takviminde yılın ilk günü olarak kabul edilmiştir. 22 Mart itibari ile de güneş burç değiştirmektedir. Koç burcunun başlangıcı kış mevsiminin bitişini gösterir ve bu da kutlama gerektiren bir durumdur. hele ki eski dönemde ki yaşam şartları düşünülecek olursa…
Eskiden nevruz bayramlarında eczacıların şifacıların hazırlamış olduğu Nevruziye isimli bir macunun yenmesi de adettenmiş. İnanılışa göre Nevruziye macununda yiyen kişi o yıl süresince hastalıklardan, sakatlıklardan ve zehirli hayvanlardan uzak duru sağlıklı bir hayat sürermiş.
Aynı zamanda Türk gelenek ve destanlarında Nevruz Bayramı Göktürklerin Ergenekon Bölgesinden çıktıkları gün olarak kabul edilmektedir. Bu sebeple Orta Asya’da bu bayram Ergenekon Destanı temel alınarak kutlanmaktadır ki bu bayramın orta Asya Türklerinde 5000 yıllık bir mazisi vardır. Her ne kadar Nevruz Farsça bir kelime olsa bile Türkler’de ki kökeni çok daha da eskiye dayanmaktadır.
