Otopilot nedir, nerelerde kullanılır? Otopilot ne işe yarar? Otopilotun yapısı, çalışma prensibi, hakkında bilgi.
Otopilot Nedir? Ne İşe Yarar?
Otopilot, otomatik pilot olarak da bilinir, uçakların, gemilerin ya da başka taşıtların sürekli insan müdahalesine gerek kalmaksızın denetlenmesini sağlayan aygıttır.
İlk otopilotlar yalnızca uçağın sabit bir yükseklikte ve düz bir doğrultuda uçmasını sağlamaya yönelikti; bu tür otopilotlardan günümüzde de normal seyir sırasında pilota dinlenme olanağı sağlamak amacıyla yararlanılmaktadır. Modern otopilotlar ise, uçuş planı doğrultusunda karmaşık manevraları gerçekleştirebilmekte, uçağı iniş pistine doğru yönelterek alçalmasını sağlayabilmekte ya da denge unsuru ön planda olan uçaklar (örn. bazı sesüstü uçaklar) ile dikey kalkış/iniş yapabilen uçakların denetlenmesini olanaklı kılabilmektedir. Gemi, denizaltı, torpil, füze, roket ve uzay araçlarının yönetiminde de otopilotlardan yararlanılır. Otopilotlar dört ana öğeden oluşur:
1) Taşıtın doğrultusunu belirleyecek komutları sağlayan bir donanım (bilgisayarlı bir güdüm programı, radyo alıcısı vb);
2) hareket ve konum algılayıcıları (cayroskopf, ivme-ölçer, altimetre ve hız göstergeleri);
3) güdüm programında belirlenen parametreleri uçağın gerçek hareketi ve konumuyla karşılaştıracak bir bilgisayar;
4) düzeltme ya da değişiklik gerektiğinde uçağın motor ve denetim organlarını harekete geçiren servo-motorlar.
Uçuş personeli tarafından yönetilen uçaklarda kullanılan otopilotlar, hata güvenlikli (fail-safe) olarak tasarımlanır, yani otopilot arızalandığında personel uçağı elle yönetebilir. Aşırı ivmeler otopilotun geribesleme mekanizmasıyla önlenir. Otomatik alçalma ve iniş ise, pistten yöneltilen mikrodalga ışınları ve uçaktan bunları algılayan alıcıların yardımıyla gerçekleştirilir. Uzay araçlarında mikrometeorların, Güneş ışınları basıncının ve yakın gezegenlerin çekim alanlarındaki küçük düzensizliklerin yol açtığı bazı kararsızlıklar otomatik durum denetim sistemleriyle dengelenir. Uzay aracı tepkili kumanda donanımları (küçük roketler), gezegenlerin magnetik alanlarına tepki veren elektromıknatıslar ya da cayroskoplarla yönlendirilir.
