Peter Abelard kimdir? Ortaçağ döneminde 12. yüzyılda yaşamış olan Fransız filozof, mantıkçı, skolastik düşünür ve teolog Peter Abelard hayatı ve felsefesi.
Peter Abelard (Petrus Abaelardus veya Pierre Abélard olarak da bilinir) (1079 – 1142), bir ortaçağ 12. yüzyıl Fransız filozofu, teologu ve mantıkçısıydı. Öncelikle skolastisizmin baskın ortaçağ hareketi ile ilişkilidir. Ancak, muhtemelen en çok öğrencisi Héloïse ile efsanevi bir efsane haline gelen aşk ilişkisinin hikayesiyle ünlüdür.
Hayatı
Abelard, 1079’da asil bir Breton ailesinin en büyük oğlu olan küçük Le Pallet kasabasında (Fransa’nın Brittany kentinde Nantes’in yaklaşık 16 km doğusunda) doğdu. Çabuk öğrenen biriydi ve babası onu liberal sanatlar (diyalektik, retorik ve dilbilgisi) okumaya teşvik etti. Özellikle diyalektikte (ya da o zamanlar esas olarak Aristoteles’in mantığından oluşan mantıkta) mükemmelleşti ve kısa süre sonra babası gibi askeri bir kariyer yapmaktansa gezici bir bilim adamı oldu.
İlk öğretmeni, genellikle Nominalizmin (soyut kavramların, genel veya evrensel terimlerin bağımsız bir varlığa sahip olmadığı, yalnızca isimler olarak var olduğu doktrini) kurucusu olarak kabul edilen Compiegne’li Roscellinus’tur (yaklaşık 1050 – 1125). Paris’te, önde gelen bir realist olan William of Champeaux (1070-1122 dolaylarında) ona bir süre öğretti ve Abelard’ın realizme karşı (ve nominalizm ve kendi kavramsalcılığı lehinde) argümanları, ortaçağda realizmin düşüşünde belirleyiciydi.
Kaynak : wikipedia.org
Abelard henüz genç bir adamken Melun’da ve daha sonra Paris’te çok başarılı olan kendi okulunu kurdu ve 1115’te 36 yaşındayken Paris’teki Notre-Dame Katedrali’nin kanonu yapıldı. Şöhretinin zirvesindeyken, Avrupa’nın birçok ülkesinden binlerce öğrenciyi kendine çekti.
Böyle bir öğrenci Héloïse’di (öldü 1164) ve Abelard ona deli gibi aşık oldu ve hamile kaldığında büyük bir skandala neden oldu. Héloïse’in gizlice bir çocuğu olur ve isteksizce Abelard’ın gizli bir evlilik önerisini kabul eder. Vasisi Canon Fulbert, evliliği öğrenmiş, gece Abelard’ın odasına girmiş ve onu hadım etmiştir. Héloïse, hala yirmili yaşlarının başında, uzun yıllar rahibe oldu.
Abelard öğretmenlik görevine geri döndü, ancak 1121’de Teslis dogmasını (üç kişilik Tanrı) rasyonalist yorumu nedeniyle sapkınlıkla suçlandı ve Soissons’daki Aziz Medard manastırına hapsedildi. Daha sonra, öğrenciler onu orada takip etseler de, ülkenin ıssız bir bölgesinde sazdan bir kulübede yaşayan bir keşiş oldu. Yavaş yavaş saygınlığını yeniden kazandı ve Paraclete’de Héloïse’i kurmayı başardı ve Abelard’ın otobiyografik “Historia Calamitatum” da kaydedilen tutkulu ama platonik bir ilişki sürdürdüler.
1141’de Abelard, Clairvaux’lu Saint Bernard (1090 – 1153) tarafından Abelard’ın rasyonalist araştırmalarını bozmak amacıyla yeniden sapkınlıkla suçlandı ve kendini suçlamalardan tamamen kurtaramadan yere yığıldı ve öldü.
Çalışmaları
Abelard’ın çalışmalarının ve felsefesinin çoğu, onun skolastik felsefe anlayışının kalitesinde ve kabul edilmiş kilise doktrinine biçimsel olarak rasyonel bir ifade verme girişiminde yatmaktadır. Çalışmalarının çoğu o sırada kınanmış olsa da, Aristoteles’in (Platon’un Gerçekçiliği yerine) ölümünden sonraki yarım yüzyılda sağlam bir şekilde yerleşmiş olan felsefi otoritesinin üstünlüğünün yolunu açtı.
Abelard’ın Realizm ve Nominalizm arasındaki boşluğu kapatma girişimi, tümellerin (aynı anda birden fazla yerde var olabilen bir nesnenin nitelikleri veya özellikleri, örneğin “kızarma” niteliği) doktrini olan Kavramsalcılık olarak bilinir. ) Yalnızca zihinde var olur ve dışsal veya tözsel bir gerçekliği yoktur. Immanuel Kant daha sonra modern bir Kavramsalcılık geliştirdi, evrensellerin dışsal şeylerle hiçbir bağlantısı olmadığını çünkü onların yalnızca bizim a priori zihinsel yapılarımız ve işlevlerimiz tarafından üretildiğini kabul etti.
Belki de Abelard’ın en iyi bilinen eseri, 1121 ve 1132 yılları arasına tarihlenen “Sic et Non” (“Evet ve Hayır”) olup, burada Kilise Babalarından Kilise’nin geleneksel temalarının çoğu hakkında görünüşte çelişkili alıntılara işaret etmiştir. Teoloji (tek bir kelimenin çoklu anlamları gibi) ve bu çelişkileri uzlaştırmak için tanımlanmış kurallar. Bu çalışma, felsefi bir araç olarak diyalektiğe olan ilgiyi canlandırdı ve Abelard, diyalektiğin (Kutsal Yazıların yanı sıra) iyi bir zihinsel egzersiz olmanın yanı sıra gerçeğe giden yol olduğunu savundu.
İnsan eyleminin ahlaki karakterinin veya değerinin, en azından bir dereceye kadar öznel niyet tarafından belirlendiği fikriyle, modern spekülasyonların bir kısmını öngörerek, skolastik öğretimde nadiren bahsedilen bir alan olan etik alanına katkılarda bulunmuştur. Abelard da uzun zamandır önemli bir şair ve besteci olarak biliniyordu, ancak bu alandaki çalışmalarının çok azı kaldı.
