Polemoniales nedir? Polemoniales bitki takımının özellikleri ile bu takıma dahil olan bitkilerin isimleri ve genel özellikleri hakkında bilgi.
Polemoniales, sekiz familya, 208 cins ve 4 bini aşkın türü içeren bitki takımı. Dünyanın pek çok yerine dağılmış olan bu takımın üyeleri, birkaç ağaç ve çalı dışında, genellikle otsu bitkilerdir; ayrıca, fotosentez yapamayan asalak bitkilere de rastlanır. Pek çok tür, güzel renkli çiçekleri nedeniyle süs bitkisi olarak yetiştirilir; bazısı da eko nomik değer taşır. Takımı oluşturan sekiz familyadan beşi (Convolvulaceae, Polemo-niaceae, Hydrophyllaceae, Boraginaceae ve Loasaceae) geniş kapsamlı, öbür üçü ise (Cuscutaceae, Lennoaceae ve Hoplestigma-taceae) küçük familyalardır.
Kahkahaçiçeğigiller (Convolvulaceae) familyasından tatlıpatates (Ipomoea batatas), yumruları için yetiştirilen ve dünyanın bazı yörelerinde önemli besin kaynaklarından biri olan değerli bir tarım bitkisidir.
Gene Ipomoea cinsinden I.violaceae’nin varsam yaratıcı tohumları öteden beri Meksika Yerlilerince uyuşturucu olarak kullanılır. Kahkahaçiçeği (I. purpurea), I. quamoclit, I. leptophylla ve I. arborescens gibi bazı türler ise süs bitkisi olarak yetiştirilir. Huni biçimli beyaz, pembe ya da mavi çiçekleri ile kırları dolduran Convolvulus türleri tırmanıcı bitkilerdir. Bunlardan, kuzusarmaşığı (Convolvulus arvensis) Anadolu’da deniz düzeyinden 3.000 yüksekliğe değin, tarla ve taşlık arazilerde yetişir. Mahmudeotunun (C. scammonia) kökleri ise müshil olarak kullanılır. Tropik ve astropik bölgelerde yaygın olan Dichondra türlerinden de çoğu kez çim oluşturmakta yararlanılır.
Polemoniales takımının en geniş familyası olan hodangiller (Boraginaceae) 2 bin kadar tür içerir. Bazı ağaç ve çalıların dışında, üyelerinin çoğu tropik ve ılıman bölgelere özgü otsu bitkilerdir. Familyanın en tipik özelliği olan parlak mavi çiçekler unutmabeni (Myosotis türleri), hodan (Borago officinalis), Mertensia virginica, Heliotropium ve ciğerotu (Pulmonaria) türlerinin süs bitkisi olarak yetiştirilmesinde rol oynar. Pek fazla ekonomik bir değeri olmasa da hodangiller familyasından bazı bitkiler, örneğin hodan baharat, karakafesotu (Symphytum officinale) yara iyileştirici, havacıva (Alkanna tinctoria) kökleri kırmızı boya kaynağı ve tıbbi taşkesenotu (Lithospermum officinale) da idrar söktürücü olarak kullanılır. Ağaç ya da çalı boyutunda bitkiler olan Cordia türlerinin meyvelerinden besin, odunundan da mobilya yapımında yararlanılır.
Yaklaşık 18 cins ve 300 kadar tür içeren Polemoniaceae familyasının üyeleri en çok Kuzey Amerika’da bulunur.
Albenili renklere sahip, huni biçimli çiçeklerinden ötürü pek çok türü süs bitkisi olarak yetiştirilir (örn. Phlox ve Polemonium türleri). Ortalama 250 türü bulunan Hydrophyllaceae familyası da Hydrolea spinosa, Wigandia cc ıcasana, Hydrophyllum virginianum ve N .mophila menziesii gibi çeşitli süs bitkileri tıi kapsar. Loasaceae familyasında yer alan, iğne gibi batıcı tüylerle kaplı Loasa, Caiophora ve Mentzelia cinsleri bu özellikleriyle olduğu kadar alışılmadık biçimlerdeki kırmızı, turuncu, sarı ya da beyaz renkli alımlı çiçekleriyle de dikkati çeker.
Cuscutaceae ve Lennoaceae familyalarının üyeleri tümüyle asalaktır. Bunların en yaygınlarından olan cinsaçı (Cuscuta) yok denecek kadar az klorofil içerdiğinden su ve besinini konak bitkiden sağlar. Ama bunlar kök benzeri organlarıyla, dokularına girdikleri konak bitkilerin ölmelerine yol açabilir.
