Porte nedir? Ne Anlama gelir? Bizlerin çocukken genellikle Sol Anahtarı olark öğrendiğimiz porte hakkında ansiklopedik bilgiler.
Porte, DİZEK olarak da bilinir, müzik yazısında kullanılan beş paralel çizgi. Notalar bu beş çizginin üzerine ya da aralarında kalan boşluklara yazılır. Portenin gösterebileceğinden daha ince ve daha kalın sesler içinse portenin üst ve alt tarafında ek çizgiler kullanılır. Yazılan notaların okunabilmesi ve seslerinin bilinebilmesi için portenin başında bir anahtar bulunur.
Müzikte porte yazısı, müziğin ezgisel kıvrımlarını birtakım notalar ve sarmal işaretlerle gösteren neuma yazısından türedi. Ama kökenindeki bu yazı, müziği kesin bir biçimde göstermekten uzaktı; müziğin gelişmesi ise nota yazısında kesinlik gerektiriyordu. İşte bu amaçla yaklaşık 1000 yıllarında Fa sesini gösteren kırmızı bir çizgi çekildi; kısa bir süre sonra da yukarıdaki Do sesi için yeşil ya da san bir çizgi çekilmeye başladı. Daha sonra Arezzolu Guido’nun çizgi sayısını dörde çıkardığı söylenir. Dört çizgili porte, dinsel ezgiyi (ya da düz şarkıyı) notalamada bugün bile kullanılmaktadır.
Standart beş çizgili porte 1200’de çoksesli müzikle birlikte ortaya çıktı. 16. yüzyılın klavye müziğinde kullanılan portelerde daha fazla sayıda çizgi vardı. Kapsamlı bir porte notalaması Batı sanat müziğinin karmaşık çoksesli yapıtlarının bestelenmesine olanak verdi.
