Rüzgar Nasıl Oluşur? Rüzgarın Özellikleri ve Oluşumu Hakkında Bilgiler

0
Advertisement

Rüzgar nedir? Rüzgar nasıl meydana gelir, rüzgarın özellikleri, yönleri, hızı, oluşumu hakkında bilgi.

tropikal rüzgar

Kaynak: pixabay.com

Rüzgar; atmosfer basıncı farklarından ve yerkürenin değişik bölgeleri arasındaki sıcaklık farklarından kaynaklanan hava hareketidir. Havanın hareket etmesine kara ve hava sıcaklığındaki değişmeler neden olur. Sıcaklık farkları, yüksek (siklon), alçak (antisiklon) basınç alanlarının doğmasına yol açar. Sıcak bölgelerde alçak basınç, soğuk bölgelerde yüksek basınç alanları oluşur. Bu iki bölge arasında basınç farkının oluşması sonucu hava yer değiştirerek yüksek basınç bölgelerinden alçak basınç bölgelerine doğru hareket eder.

Havanın bu hareketinin adı olan rüzgarın hızı, havanın hareket hızına bağlıdır. Bir yerde, rüzgarın hızlı esmesi, hava olaylarının şiddetli bir biçimde geliştiğini gösterir.

Hızlı esen rüzgarın yıkıcı etkisi bu basınçtan ileri gelir. Rüzgarın hızı anometre ile ölçülür. Rüzgarların yönleri zaman zaman değişir. Bu değişmeler hava koşullan bakımından önemli etkiler yapar.

Rüzgarın bulunulan yere doğru geldiği yöne rüzgar yönü denilir. Bu yön, coğrafi yönlerle, kuzey rüzgarı, batı rüzgarı vb. biçiminde belirtilir. Türkiye’de rüzgar yönleri dört ana grupta toplanır ve harflerle açıklanır. Buna göre yönler, S güney (kıble), E doğu, N kuzey (yıldız) ve W batı olarak belirtilir. ara yönlerden esenler, SE keşişleme, NE poyraz, NW karayel ve SW lodos olarak tanımlanırlar. Rüzgar yönleri genellikle pusulaların ana ve ara bölümleri olan 16 yön boyunca açıklanır. Rüzgarın yönü, rüzgar gülü ile belirtilir. Havaalanlarında ise rüzgar torbaları kullanılır. Rüzgarlar, genel olarak adlandırıldığı gibi yerel adlarla da alırlar. Bu adlar daha çok denizcilikte kullanılır. Karadeniz’de kuzeyden esen rüzgarlar, yıldız adını alırken, Ege Denizi’nde etezyen olarak adlandırılır. Yönün iklimler arasında ve özellikle günlük hava koşullan açısından önemi vardır. Rüzgarlar, kendilerine göre sıcağı ya da soğuğu birlikte getirirler. Özellikle yönleri açık denizden karaya doğru olan rüzgarlar büyük fırtınalara neden olurlar.

Rüzgar Enerjisi

Rüzgar Enerjisi

Yeryüzünün tüm ülkelerinde az çok belirli özellikleri bulunan yerel rüzgarlar eser. Örneğin, Akdeniz’de oluşan alçak basınç alanlarından dolayı, Kuzey Afrika kıyılarında batıdan doğuya esen, sıcak ve çok kurak bir güney rüzgarı olan siroko; yine bir sıcak ve kuru rüzgar olan, bu tür bir alçak basınç alanının Nil deltasına gelmesi ya da orada oluşmasıyla esen hamsin, Rio de la Plata’nın batısında esen yel çevrimine benzer şiddetli bir rüzgar olan pampero, Yunan takımadalarında yazları esen, mevsimlik ya da yıllık rüzgarlar, Adriya Denizi’nde ya da Karadeniz’de kış mevsiminde esen bir rüzgar olan bora, vb. Orta Avrupa’da, Kuzey Alpler’in İsviçre ve Avusturya’ daki vadilerinde çok iyi bilinen föhn rüzgarı belirtilmesi gereken bir rüzgardır.

Advertisement

Leave A Reply