Sebze ve meyvelerin yapısı ve besin değerleri nedir? Sebze ve meyvelerin sınıflandırılması ve içindeki temel maddeler nelerdir?
Kaynak: pixabay.com
Sebze ve Meyvelerin Yapısı ve Besin Değeri
Sebze ve meyveler genellikle madensel maddeler ve vitaminler bakımından zengindir. Sağlık açısından çok önemli besin maddeleridir. Fazla selüloz ve su içerirler. Ayrıca, meyveler şeker, sebzeler de bazen nişasta ve protein içerirler. Çok olgunlaşmış sebze ve meyvelerde vitamin kaybı çok olur. Taze ve körpe olanları seçilmelidir.
Genel olarak sebze ve meyveler;
- a. bitkinin meyvesi, domates, patlıcan vb.
- b. tohumu, baklagiller,
- c. etlenmiş çanağı, enginar,
- d. toprak altı gövdesi, patates,
- e. kökü, kereviz, havuç
- f. toprak üstü gövdesi, prasa, soğan, ıspanak vb.
- g. yaprağı, lahana, pazı,
- h. tüm gövdesi olarak karşımıza çıkarlar.
Sebze ve meyveler bahçeden toplandığında veya fazla olgunlaştığında, büyüme esnasında vitaminlerin sentezlenmesine yardım eden enzimler, hemen yön değiştirip zararlı şekle dönüşür. Zararlı şekle dönüşen enzimler, bozucu çalışmalarına başlar, vitamin ve besin değeri kaybını hızlandırırlar.
Bu enzimler;
- a. oda sıcaklığında,
- b. ışıkta,
- c. oksijen teması ile kuvvetlenirler, daha çok faaliyet gösterirler.
Enzimlerin faaliyetini çok sıcak, çok soğuk ve asitli ortam engeller. Bütün bu özelliklerinden dolayı sebze ve meyvelerin satın alınır alınmaz en kısa zamanda, yıkanmaları ve kullanılmaları doğru olur. Sebze ve meyveler en çok vitamin ve madensel maddeler açısından önemlidir.
Kaynak : pixabay.com
Sebze ve meyvelerin tüketicinin eline geçinceye kadar a) tazeliğini kaybetmemiş, b) istenilene uygun yetiştirilmiş, c) uygun şarrtlarda depolanmış, d) uygun şartlarda taşınmış olmaları gerekir. Bu durumlarda kayıpları daha az olacaktır. Ondan sonraki kayıplar doğru depolanmaları, doğru hazırlanmaları, doğru pişirilmeleri ve saklanmaları ile ilgilidir.
Her sebzenin ve meyvenin kendine has özelliğini, hücrelerinin düzenlenmesi ve içerdiği çeşitli maddeler verir. Buna enginarın lifleri, havucun gevrekliği, lahananın kendine has kokusu örnek olarak gösterilebilir.
