Kadın hakları ve cinsiyet eşitliği nedir? Toplumsal cinsiyet eşitliği nasıl olur, neden önemlidir, cinsiyet rolleri, hakkında bilgi.
Kadın Hakları, Cinsiyet Eşitliği
Bugün “kadın hakları” ve “cinsiyet eşitliği” terimlerinin ikisi de kullanılıyor. Kadın hakları, insan oldukları için kadınların insan haklarından yararlanma hakkına vurgu yapar.
Cinsiyet eşitliği, her iki cinsiyetin de tüm kamusal ve özel yaşam alanlarına eşit seviyede katılımı ve bu alanlarda eşit seviyede görünür olması anlamına gelir.
Her iki cins hak, özgürlük ve sorumluluk açısından insan” olarak eşittir. Bu açıdan toplumsal cinsiyet eşitsizliği insan haklarına aykırıdır.
Kadınlar ve erkekler özgürlük, sorumluluk açısından “insan” olarak eşittir ve aynı haklara sahiptir. Duygusal olmak, cesur olmak, ağlamak, gülmek, sevinmek, kendine güvenmek gibi insani özellikler kadın ve erkekler arasında ayrımcılık veya ayrıcalık nedeni olamaz.
Bir toplumun kalkınması ve güçlenmesi ancak toplumdaki bireylerin birlikte hareket etmesiyle mümkündür. Kadınların ve erkeklerin toplum hayatına eşit ve etkin katılımı toplumun güçlenmesine katkı sağlar.
Kadın-erkek eşitliği kadınların ve erkeklerin aynı hak ve yükümlülüklere sahip olması ve herkesin toplum içinde aynı fırsatlara sahip olması demektir.
Cinsiyet Rolleri
Cinsiyet rolleri kadın ve erkek olmanın biyolojik farklarının dışında, kadın ya da erkek olmaya toplumun ve kültürün yüklediği anlam ve beklentilerdir.
***Cinsiyet rolleri sosyo-ekonomik, siyasi ve kültürel ortamlara bağlıdır. Bu roller ırk, etnik köken, sınıf, cinsel yönelim ve yaş da dahil olmak üzere bir çok öğenin etkisi altında kalır.
***Toplumsal cinsiyet rollerinde toplumların kalıplaşmış yargıları vardır. Örneğin bayanların hemşire olması yadırganmaz da, erkeklerin hemşire olması yadırganır. Kadınların çocuk bakıcısı olması yadırganmaz, erkeklerin çocuk bakıcısı olması yadırganır.
***Kalıplaşmış roller insanların yaşamlarını sınırlıyor ve eşitsizliklere neden oluyor. Kız çocuklarının okula gönderilmemesi buna bir örnektir. Bu bakımdan, insan haklarında olduğu gibi cinsiyet eşitliği için de sürekli mücadele verilmesi, eşitliğin korunması ve özendirilmesi gerekir.
Kadına karşı ayrımcılığı yasaklayan ve hükümetleri kadınların eşitliği için önlemler almaya zorunlu tutan ilk bağlayıcı uluslararası belge, Kadınlara Karşı Her Türlü Ayrımcılığın Önlenmesi Sözleşmesi 1979 yılında benimsendi; 1981 yılında yürürlüğe girdi. Sözleşme kadınlara karşı her türlü ayrımcılığı yok etmeyi amaçlamaktadır.
Çözüm Eğitim
Eğitim, toplum normlarının geliştirilmesinde rol oynadığı için, cinsiyet eşitliği anlayışının geliştirilmesinde temel araçtır. Cinsiyet temelli şiddetle mücadele edilmesi ve cinsiyet eşitliğinin geliştirilmesi, eğitime ve toplumun her katmanından insanın aktif ilgisine ihtiyaç duyar.
