Virüslerin Yapısı ve Özellikleri, Yaşam Şekilleri, Büyüklükleri Nasıldır?

0
Advertisement

Virüslerin yapısı nasıldır? Virüslerin özellikleri, yaşam şekilleri, büyüklükleri, şekilleri nasıldır? Virüsler hakkında bilgi.

Virüslerin Yapısı

Virüslerin Yapısı

Virüslerin Yapısı ve Özellikleri

Virüslerin Yapısı; Virüsler, ışık mikroskobu ile görülemeyecek kadar küçüktür. Boyları 10-275 milimikron arasında değişir. Elektron mikroskobu ile elde edilen resimlerde, virüsler yuvarlak ve çubuk şeklinde görülür.

Virüsler, esas olarak DNA veya RNA gibi bir yönetici molekül ile protein kılıfından meydana gelmiştir. DNA veya RNA, virüsün genetik maddesini teşkil eder. Virüslerdeki bu genetik maddeye kısaca “genom” adı verilir. Virüsler hakkındaki bilgiler, daha çok bakterilere bulaşan bakteriyofajlar veya fajlar üzerinde yapılan çalışmalardan elde edilmiştir. Bir bakteriyofaj ( = bakteri yiyen virüs) protein kılıfı ile çevrili bir DNA ipliğinden yapılmıştır. Bu basit görünüşe ve yapıya rağmen, virüsler oldukça karmaşıktır. Meselâ, tütün mozayik virüsü üzerinde yapılan araştırmalar, bu virüs kılıfında 158 amino asitten meydana gelmiş 16 çeşit protein olduğunu, bunların 2000 tanesinin de sütun şeklinde tertiplendiğini göstermiştir. Bu tür çalışmalar, virüslerin sanıldığı kadar basit olmadığını ortaya çıkarmıştır.

Virüsler, prokaryot ve ökaryot bir hücrede bulunan herşeye sahip değildir. Meselâ virüslerde ne protein sentezi için gerekli enzimler, ne de ribozomlar vardır. Virüslerde bulunan enzimler metabolik faaliyetlerde ve enerji üretiminde kullanılmaz. Bu enzimler, sadece genetik maddenin başka hücrelere aktarılması sırasında, yabancı hücrenin zarını eritmek için kullanılır.

Virüs yaşam döngüsü

Virüslerin Yaşam Şekilleri – Özellikleri;

Canlı hücrelerden alınan virüsler hücre dışında yaşayamazlar; fakat,yeniden bir hücreye bulaştırılırlarsa hemen çoğalmaya başlarlar. Şu halde, virüsler mecburî parazit olup, ancak canlı hücrelerin içinde yaşayabilirler. Virüsler; çiçekli bitkilerde, böceklerde, bakterilerde, hayvan ve insan hücrelerinde yaşar. Bazen çeşitli hastalıklara sebep olurlar. Hattâ bir görüşe göre, bazı kanserlerin bile sebebi virüslerdir.

Advertisement

Çiçekli bitkilerden tütün, patates, domates, şeker kamışı ve şeftali gibi faydalı bitkilerin hastalıkları üzerinde yapılan çalışmalarda, 100’den fazla değişik bitki virüsü bulunmuştur. Arı, sinek ve kelebek gibi bazı böcek takımlarının birçok türlerinde yaşayan virüsler vardır. Bu virüsler, özellikle böcek larvalarında hastalıklara sebep olurlar. Böceklerde hastalık yapan virüsler, zararlı böceği ortadan kaldırmak için biyolojik mücadelede de kullanılmaktadır.

Birçok bakteri ve bazı mantarlarda yaşayan fajlar bulunmuştur. Omurgalılardan sadece balıklarda, kurbağalarda, memelilerde, kuşlarda ve bilhassa kümes hayvanlarında yaşayan virüsler tespit edilmiştir.

virüs zararları

Virüslerin Zararları

Her virüs çeşitli çoğunlukla vücudun belli bir kısmına girer ve belirli hücreler içinde çoğalabilir. Sarı humma virüsleri karaciğerde; kuduz virüsleri beyinde ve omurilikte; çiçek, kızamık, siğil virüsleri ise deride çoğalır. Virüsler sadece hücre içinde faaliyet gösterdiklerinden hücreye zarar verir ve antibiyotiklerden etkilenmez.

Belli bazı virüslerin bulaştığı hücreler, aynı tipten ikinci bir virüs enfeksiyonuna karşı bağışıklık kazanır. Hücre, canlı veya sıcaktan öldürülmüş bir virüsle muamele edilince “interferon” denilen bir madde salgılar. İnterferon, bazı hastalıklar için hücrelerde bağışıklık meydana getirir. Meselâ kızamık, kabakulak ve kızıl gibi hastalıkları geçirenler, kolay kolay bu hastalığa yeniden yakalanmazlar. Vücudun ve virüslerin bu özelliklerine dayanarak bazı virüs hastalıklarına karşı aşılar geliştirilmiştir. Çiçek, sarı humma ve kuduz aşıları en belli başlı virütik aşılardandır.

İlginizi çekebilir : Zika Virüsü

Advertisement


Leave A Reply