Kaliforniya’da bulunan Yosemite Ulusal Parkı, Büyük uçurumlarını, parlak granitlerine akan şelalerin muhteşem vahşiliği ile görülmeye değer.
Yosemite
Dünyanın el değmemiş en uzun uçurumlarından birisi Yosemite Vadisi’ndeki Mercet Nehri’nin ormanlık yamaçları üzerindeki El Capitan’dır (şef). 900 m’lik bir dikliğe sahip olan bu uçurum pek çok güzelliği içinde barındırır. Dünyanın 6. büyük şelalesi olan Yosemite Şelalesi’nin 739 m’lik yüksekliği ve üç büyük kolu vardır. Vadinin diğer ucunda granitten yarı kubbe biçimli 670 m yükseklikteki tümsek yer alır.
Kuzey Amerika’daki en yüksek şelalerinin çoğu Kaliforniya, Sierra, Nevada sıradağlarının ortasından geçtiği Lüksemburg’dan daha büyük alana sahip Yosemite Ulusal Parkı’ndadır.
HARİKA MANZARA
Dev kayalar ve çiçeklerle bezeli çayırlar, ormanların arasından akan nehirler, parkın büyük granit uçurumlarının altında yer alır ve yüksek Sierra tepelerinin karla kaplı zirveleri göz alıcı bir fon oluşturur. Tüm bu manzaranın içindeki en güzel görüntü Yosemite Vadisi’nin kendisidir.
Yosemite adı, o bölgede yaşayan Amerikan yerlilerinin kutsal kabul ettikleri boz ayıya verdikleri isimden gelmektedir. Yerli nüfusu 1851’e kadar bölgenin tek hakimi idi. Daha sonra Maripoza birliğinden gelen Kaliforniyalı gönüllülerden oluşmuş ordu bir grubu takip ederken bu mükemmel manzaraya sahip vadi ile karşılaştılar. Bridal El Capitan’ın çaprazındaki 190 m yüksekliğindeki akarsuyu ve manzarayı görünce çok etkilendiler. Askerlerin döndüklerinde bölge ile ilgili anlattıkları hikayeler bu bölgenin turistlere açılmasına ve ulusal park olmasına neden olmuştur. Özellikle İskoçya’da doğan doğa bilimci John Muir’in çabaları sonucunda bölge 1890’da Ulusal Park ilan edilmiştir. Bölgenin korunması için mücadele veren John Muir “Elle yapılan hiçbir tapınak Yosemite ile karşılaştırılamaz. Duvarların içindeki her bir kayalık hayatla birlikte parıldıyor. Doğa bu dağın içinde en seçkin hazinesini toplamış” demiştir.
10 milyon yıl önce Yosemite
10 milyon yıl önce Yosemite inişli tepelerden ibaretti. Ancak, yeryüzü devinimleri tepeleri yukarıya doğru kaldırdı ve nehirler vadileri daha derine doğru aşındırdı. Birçok beyaz veya mavi-gri granit kubbe, yüzeydeki erozyonun etkisiyle yukarıdaki kayaların genişlemesi ve çatlaması sonucu, bölgenin merkezi haline geldi.
3 milyon yıl kadar önce buzul çağı başladı. Yavaş hareket eden buzullar birleşmiş kaya duvarlarını yerlerinden kopardı ve vadileri daha da derine doğru aşındırarak yan kanyonları kesmek suretiyle asılı vadi formasyonun oluşmasına katkıda bulundu. On bin sene önce buzların erimesiyle derin Yosemite Vadisi’ne geniş bir göl doldu.
Göl yavaş yavaş dolmaya başladı ve granit uçurumlar arasında bereketli bir vadi zemini meydana geldi. Yosemite Vadisi’nin kuzeyine doğru uzanan Tuolumme’nin Grand Canyon’ı (Büyük Kanyon), parkı doğudan batıya doğru keser ve aynı biçimde şekil verir. Bin çeşit yabani çiçeğin arasında en belirgin olanları, kışın aşağı çim alanlara eşsiz bir parlak görüntü veren Kaliforniya gelinciği ile yazın da vadideki çalıları göz kamaştırıcı bir hale sokan güzel kokulu azalealardır. Kaliforniya leylakları ve mor renkli manzanita tepeleri kaplarlar.
Sonbaharda Yosemite bitkilerinin kızıl ve sarı yaprakları alevlenir. Buradaki ağaçlar karameşe, tütsü ağacı, sedir ağacı, çam ağacı ve dev sekoyalardır. Her ne kadar Kaliforniya kıyısındaki kızılağaçlar kadar dev olmasalar da, sekoyaların uzunlukları ve gövde genişlikleri bir araya getirildiğinde diğer ağaçların hepsinden daha geniş alan kaplamaktadır.
Parktaki tüm sekoya ağaçları üç farklı korulukta 60 m’lik san kahverengi sütunlar gibi göze çarpar. Daha büyükleri Maripuza Korusu’nda bulunan budaklı parlak yanmış eski ağaçlardır. Boz dev olarak adlandırılan sekoya ağacı 2700 yaşındadır ve Avrupa’ya demir çağı gelmeden önce yetişmiştir.
Amerikan siyah ayısı Yosemite’deki büyük memelidir, ancak boz ayılara artık burada rastlanmamaktadır. Ayılar genellikle geceleri beslenirler, uzun süreli kış uykularından önce kendilerini beslemek zorundadırlar. Beslenme zincirleri arasında çiçek soğanları, filizler, balık, bal, fındık ve çilek yer alır. Geniş kulaklarından ötürü katir geyikleri olarak isimlendirilen geyikler ağaç ve çalılıklar arasında tozlu kızıl yaz kürklerinden dolayı hemen göze çarparlar.
UNUTULMAZ MANZARA
Günümüzde Yosemite yılda 3 milyon ziyaretçiye ev sahipliği yapmaktadır. Yazları Glacier Noktası 1000 m yükseklikten Yosemite Vadisi’ne kuş bakışı bakma olanağı sunar, tüm görkemiyle Yosemite Şelalesi arka tarafta akmaktadır. Hem günbatımı hem de ay ışığıyla burası unutulmaz bir manzara sunar.
