1963 Ankara Antlaşması Kimler Tarafından İmzalanmıştır? İçeriği Nedir?

1
Advertisement

1963 yılına imzalanmış olan ve Türkiye’nin o dönem ki adı ile AET olan Avrupa Birliğine girişi için imzalanmış Ankara Antlaşması hakkında bilgi

1963 Ankara Antlaşması, Türkiye’nin Avrupa Ekonomik Topluluğu’na (AET) üye olarak katılmasını öngören 12 Eylül 1963 tarihli antlaşmadır. Türkiye AET’ye katılmak için 31 Temmuz 1959’da ilk girişimde bulunmuş ve AET Bakanlar Konseyi, Türkiye’nin bu başvurusunu 11 Eylül 1959’da inceleyerek Türkiye ile görüşmeleri Topluluk Komisyonu’nun yürütmesine karar vermişti. Eylül 1959’da başlayan görüşmeler, 25 Haziran 1963’te Ankara’ da ortaklığı yaratan anlaşmanın imzalanmasıyla sonuçlandı.

1963 Ankara Antlaşması

Ortaklık antlaşması TBMM ile Ortaklık Antlaşmasına üye Lüksemburg, Federal Almanya, Hollanda, Belçika, Fransa ve İtalya parlamentoları tarafından da onaylanarak yasal ve işlevsel olarak 1 Aralık 1964’ten geçerli olarak yürürlüğe girdi. Antaşmada belirtilen amaç, ortaklık içindeki ülkeler arasında gümrük birliğinin sağlanması ve ekonomik alandaki politikalarını uyumlu hale getirilmesidir. Antlaşmaya göre ortaklığın gerçekleşmesi ve Türkiye’nin tam üye olarak topluluğa katılabilmesi için üç aşama öngörülmüştür: Hazırlık aşaması, gümrük birliğine geçiş dönemi, son dönem.

Hazırlık aşaması;

Türkiye’nin AET ortaklığından doğacak sorumlulukları yerine getirebilmesi için en az beş, en fazla dokuz yıl sürecek birinci aşamadır. Bu aşamada Türkiye ekonomisinin güçlendirilmesi için bazı parasal ve ticari kolaylıklar sağlanmıştır. Topluluk, bu aşamaya katkı sağlaması için Avrupa Yatırım Bankası aracılığıyla 175 milyon dolarlık proje kredisi Vermiştir. Bunun yanında tütün, üzüm, incir ve fındık gibi Türkiye’nin başlıca dış satım ürünlerine düşük gümrük uygulamayı da kabul etmiştir. Hazırlık aşaması 23 Kasım 1972’de sona erdi ve aynı tarihte Türkiye ile AET arasında bir Katma Protokol imzalanarak 1 Ocak 1973’ten geçerli olması kabul edildi.

Gümrük birliğine geçiş koşulları belirlenmiştir. 12. yıl, birtakım istisnalarla 22 yıl süreceği düşünülen bu geçiş döneminde Türkiye’nin AET ile ekonomik kaynaşması yavaş yavaş gerçekleşecektir. Gümrük birliği, tüm mal alışverişlerinde gümrük ve ticaret sınırlamalarını aşamalı olarak kaldıracaktır. Yalnız tarım ürünleri için Türkiye’ye AET’nin ortak tarım tutumu çerçevesinde özel yöntemler uygulanacaktır. Bu anlaşma çerçevesinde Türkiye 1 Ocak 1995’te gümrük birliğine üye oldu.

Advertisement

AET ve Türkiye

Geçiş dönemini düzenleyen katma protokol gereği emek dışsatımı (AET ülkelerine işçi gönderme)için krediler alındı. Ayrıca parasal yardım alanında hem üye ülkelerden hem de Avrupa Yatırım Bankası’ndan krediler alındı. Söz konusu geçiş dönemi Katma Protokolü’ne göre. Bu aşamada ayrıca sermaye akımının kolaylaştırılması, ekonomik rekabet özgürlüğü, ulaştırma ve ticaret politikalarına eş güdüm, vergilemede eşit uygulama, ortaklarla ilgili işlemlerin yaklaştırılması da öngörülmektedir. Katma Protokol’deki önemli bir konu da Genel Korunma Hükmü’dür. Bu hüküm, Türkiye-AET ortaklığının işleyişinde karşılaşılacak ciddi zorluklar ve aykırı davranışlarla taraflara ekonomilerini korumaları için çeşitli korunma olanakları tanımıştır.


1 Yorum

Leave A Reply