2. Bayezid Kimdir? 2. Bayezid’ın Hayatı, Dönemi Önemli Olaylar, Savaşlar

1
Advertisement

2. Bayezid Kimdir? Osmanlı Padişahlarından 2. Bayezid’in hayatı, 2. Bayezid dönemindeki önemli olaylar, gelişmeler hakkında bilgi.

2. Bayezid

BAYEZİD II. (1447-1512)

Sekizinci Osmanlı padişahıdır. Fatih Sultan Mehmet‘in Gülbahar Hatun’dan olan oğludur. Sarayda son derece iyi bir tahsil görmüştür. Şehzadelik hayatını geçirdiği Amasya sancak beyliğinde de birçok bilginler, sanatkarlar arasında yaşamıştır. Bununla beraber, zevk ve safaya düşkünlük göstermesi babasını kızdırmıştır.

Fatih Sultan Mehmet, kendisinden sonra Osmanlı tahtına kimin geçeceğini belirtmemiş, kanunnamesine de veraset hakkında bir kayıt koydurmamıştı. 3 mayıs 1481 ‘de Gebze’de öldüğü zaman, öbür oğlu Cem de Konya sancak beyiydi. Veziriâzam Karamanlı Mehmet Paşa, gerçekte Cem’e taraftar olmakla beraber, devlet büyüklerinin, yeniçerilerin isteğine uyarak, Bayezid’e babasının ölümünü bildirip onu resmen tahta davet etti. Öte yandan, Bayezid’den önce İstanbul’a gelmesi için, daha yakında bulunan Cem’e de gizlice haber gönderdi. Ancak, Cem’e giden haberci, yolda, Anadolu Beylerbeyi Sinan Paşa tarafından yakalanarak öldürüldü. Mehmet Paşa’nın niyetini anlayan yeniçeriler de ayaklanıp onu öldürdüler.

Bayezid’in oğlu Korkut, Fatih’in sarayında bulunuyordu. İstanbul’da başgösteren kargaşalığı yatıştırmak için, babası Amasya’dan gelinceye kadar onun vekili sayıldı, kendisine biat edildi. Nihayet Bayezid, İstanbul’a gelerek, tahta çıktı (20 mayıs 1481). Kendi lehine çalışmış olan İshak Paşa’yı veziriâzam yaptı. Yeniçerilere de cülus bahşişi dağıttı.

Bayezid’e Karşı Cem

Cem’in tahta geçme tasarısı başarısızlıkla sonuçlanmıştı. Üstelik, Fatih kanunnamesi, padişaha kardeşlerin öldürülmesi hakkında imkân da veriyordu. Bunu göz önüne alan Cem, Osmanlı tahtına geçebilmek için, Anadolu’da uyandırdığı sevgiye ve Karaman halkının yardımına güvenerek, ağabeyine karşı çarpışmaya girişti. Bursa’yı ele geçirip burada kendi adına hutbe okuttu, para bastırdı. O sırada Anadolu’nun kendisine bırakılması şartiyle kardeşiyle uyuşmak istediyse de, Bayezid, devletin bütünlüğünü parçalayacak olan bu teklifi kabul etmedi, Cem’in üzerine yürüdü.

Advertisement

Cem, Yenişehir civarında Bayezid kuvvetlerine yenilince, önce Konya’ya kaçtı, sonra Mısır Kölemen Sultanı Kayıtbay’a sığındı (28 haziran 1481 ). Devletini yeniden ele geçirmek isteyen Karamanoğlu Kasım Bey’le anlaşarak tekrar Anadolu’ya geldiyse de, bu sefer de yenildi. Bunun üzerine, Rodos şövalyelerine sığındı (1482). Bayezid, şövalyelerin reisi ile anlaşarak, her yıl vereceği para karşılığı Cem’in serbest bırakılmamasını sağladı. Şövalyeler, Cem’i memleket memleket dolaştırdıktan sonra Papa VIII. Innocentius’a teslim ettiler.

Papa, Cem’i Osmanlılar’a karşı bir koz olarak kullanmak istedi ve ona, hıristiyanlığı kabul etmek şartıyla Bayezid’in yerine saltanata geçmesine yardım edileceğini söyledi. Cem bu teklifi kabul etmedi. Fransa Kralı VIII. Charles de Haçlıların Kudüs Krallığını diriltmek düşüncesini gerçekleştirmek için Osmanlı İmparatorluğu’na karşı girişeceği harekette Cem’den faydalanmak istedi, onu Papa’nın elinden aldı. Fakat Cem’in zehirlenerek ölmesi bu tasarının gerçekleşmesine imkân bırakmadı.

Bayezid, Cem’in ölümüne kadar (mart 1495) büyük bir endişe içinde yaşadı. Cem’e karşı koymak üzere, Veziriâzam İshak Paşa’nın teşvikiyle Otranto’dan geri çağırdığı Gedik Ahmet Paşa gibi ünlü bir devlet adamını, bir müddet sonra öldürttü. Cem’in, Fatih Sarayı’nda rehin olarak bulunan, sonra kendisi tarafından gene aynı maksatla alıkonan oğlu Oğuzhan’ı boğdurttu. Bundan başka, Hıristiyan dünyasını kendi aleyhine çevirmemek İçin, dışarıya karşı yatıştırıcı bir siyaset güttü.

II. Bayezid Devri

II. Bayezid zamanı, dış münasebetler, büyük savaşlar bakımından oldukça sönük geçmiştir. Bununla beraber, sınırların korunması, Balkan Yarımadası’nın tamamen Osmanlıların eline geçmesi bakımından önemli olan bazı savaşlardan da kaçınılmadı. Mısır Kölemen Devleti ile yapılan savaşlar II. Bayezid devrinin en önemli siyasi olayıdır. Osmanlı – Mısır savaşları altı yıl sürdü (1485 – 1491 ), kesin bir sonuç elde edilemedi, savaşlar iki tarafın denkliğiyle son buldu.

Venedikliler’in saldırmalarıyla başlayan ve dört yıl süren (1498 – 1502) savaşta ise İnebahtı, Modon, Koron ve Draç kaleleri alındı, Venedikliler’in Mora’da, Arnavutluk’ta, Bosna’da hiçbir iddiada bulunmamaları şartıyla da barış imzalandı (ocak 1502).

II. Bayezid ihtiyarlığında yalnızlığı, ibadetle uğraşmayı herşeyden üstün tutar bir hale gelmişti. Devlet idaresini vezirlerine bıraktı. Bu yüzden oğulları arasında, saltanatı elde etmek için, çatışmalar başladı. Bu sırada Bayezid’in dört oğulundan Ahmet Amasya’da, Selim Trabzon’da, Korkut Antalya’da, Şehinşah ise Cem’in yerine Karaman’da sancak beyiydiler. Bayezid, en büyük oğlu olan Ahmet’i öteki oğullarından üstün tutuyordu. Fakat kardeşler arasındaki saltanat çekişmesi, yeniçerilere dayanan Selim’in lehine sonuçlandı. Selim, saltanatı kendisine bırakmak zorunda kalan babasının yerine Osmanlı tahtına geçti (25 nisan 1512). Bayezid, bundan bir ay sonra Dimetoka’ya giderken yolda öldü (26 mayıs 1512). Cenazesi İstanbul’a getirilerek yaptırılan türbeye gömüldü.

Advertisement

II. Bâyezid âlim ve şair Osmanlı padişahlarından biridir. Hattâ babası Fatih Sultan Mehmet’ten sonra Osmanlı hükümdarlarının en bilginidir. Bestekâr olarak da tanınmıştır. 5 peşrev ve 3 saz semaisi zamanımıza kalmıştır. Onun devrinde İstanbul, İslam aleminin ilim merkezi haline geldi, iyi ata biner, iyi ok atardı. Saltanatının son yıllarındaki sakin hali ve dine karşı gösterdiği düşkünlük dolayısıyla «Bayezit-i Velî» diye anılmaya başlandı.

İstanbul’da kendi adını taşıyan cami (Beyazıd Camisi) ile imaret, medrese ve kervansaraydan başka Edirne’de Tunca kenarında cami, imaret, okul, medrese ve bir akıl hastanesi, Amasya’da cami, okul, medrese ve zaviyeler yaptırdı. Zamanında deniz kuvvetlerine büyük önem verildi.


1 Yorum

Leave A Reply