Büyük Türk bilginlerinden birisi olan Kemalpaşazade kimdir? Kemalpaşazade’nin hayatı ve eserleri ile ilgili olarak genel bilgilerin yer aldığı sayfamız.
KEMALPAŞAZADE (1468 – 1534)
Büyük bir Türk bilginidir. Büyükbabası Fatih’in vezirlerinden Kemal Paşa olduğu için «Kemalpaşazade» diye anılmıştır. Asıl adı Şemsettin Ahmet’tir. Babası Süleyman Bey, Fatih’in sancakbeylerinden (tümgenerallerinden) idi. Annesi, Fatih devri bilginlerinden Küpelioğlu’nun kızıdır. Baba tarafının mesleğine girerek subay olan Kemalpaşazade, 24 yaşlarında ana tarafının mesleği olan ilmiyeye girdi. Filibe’de ünlü bilgin Molla Lûtfî’nin mecliste vezir-i âzam (başbakan) Çandarlızade II. İbrahim Paşa’nın daha üzerinde bir yere oturması, ünlü vezirlerin ve komutanların bu bilgine saygı göstermeleri, genç subayı etki altında bırakmıştır.
Edirne’de yüksek medrese tahsilini bitirdikten sonra, müderris (profesör) oldu. Bütün ailesini tanıyan II. Bayezit’in himayesi ve deha derecesine varan şahsi kabiliyeti sayesinde hızla yükseldi. Unlü Osmanlı tarihini huzur içinde yazabilmesi için II. Bayezit genç bilgine yüksek bir meblağ tahsis ve ihsan etti. Yavuz tarafından da büyük saygı gördü. 1516 haziranında kazasker (mareşalliğe eşit ilmî-dinî-kazai rütbe) oldu. Yavuz ile yanyana at sürerek Mısır seferine katıldı. Mısır’da Osmanlı kanunlarının tatbiki gibi ağır bir görevi başardı. Zembilli Ali Efendi ölünce, 1525’te Kanunî tarafından şeyhülislâm yapıldı ve o zamanlar bu makama kaydı hayat şartı ile tayin yapıldığı için, ölünceye kadar 9 yıl bu en yüksek görevde kaldı. 16 nisan 1534’te öldü. Cenazesi muazzam bir törenle Fatih Camisi’nden kaldırılıp Edirnekapı’ya gömüldü.
Kemalpaşazade 300’den fazla eser bırakmıştır. Ölmez eseri «Târîh-ı Al-i Osman» adlı 10 muazzam ciltlik Osmanlı tarihidir. Kendi zamanına kadar Osmanlı tarihîni büyük bir kudretle inceleyen bu kaynak, güzel bir Türkçe ile 30 yılda yazılmıştır. Bazı eserleri Arapça ve Farsça’dır. Bu üç dilde şair olarak da ünlüdür. Yavuz hakkında yazdığı Türkçe mersiye pek meşhurdur. Kemalpaşazade, karakterinin hiçbir kudret karşısında eğilmez doğruluğu ve bilgisindeki enginlik kadar bıraktığı eserlerin çeşitliliği ve değeri ile de, Türk-Osmanlı tarihinin en büyük şahsiyetlerinden biri olarak tarihe geçmiştir.
