Canlı Hücre Zarından Suyun Geçişinin, hücredeki değişiminin mikroskopla incelenmesi, deney için gereken malzemeler, izlenecek yol ve sonuçlar.
Canlı Hücre Zarından Suyun Geçişi Deneyi
Bu çalışmada soğan zarı hücreleri veya Elodea hücrelerinde su geçişini gözleyeceksiniz.
ARAÇ VE GEREÇLER
* Elodea bitkisinin genç bir dalı veya soğan zarı
* Damlalıklı şişede %5’lik tuz çözeltisi
* Damıtık su
* Lâm ve Lamel
* Mikroskop
* Kurutma kâğıdı
TAKİP EDİLECEK YOL
Temiz lâm üzerine bir damla su koyunuz. Elodea bitkisinin büyüme ucundan alman genç bir yaprağı veya soğan zarından bir parçayı su damlasına bırakınız. Küçük objektifle baktıktan sonra, yaprağın orta çizgisine yakın bir bölmesini büyük objektifle inceleyip tipik bir hücrenin şeklini çiziniz.
Küçük bir kurutma kâğıdı ile lâmelin bir kenarından suyun fazlasını alırken, aynı anda lâmelin karşı kenarından da bir damla tuz çözeltisi koyunuz Kurutma kâğıdı suyu emerken, tuz çözeltisinin lâm ve lâmel arasına girerek suyun yerini aldığına dikkat ediniz. Hücreler, bir iki dakika tuz çözeltisinde kaldıktan sonra değişmeleri gözleyiniz.
Aynı metodu kullanarak, tuz çözeltisi yerine yeniden damıtık suyun girmesini sağlayınız. Tuz çözeltisinin, yerini tamamen damıtık suya terkettiğinden emin olmak için, su geçişini bir iki defa tekrarlayınız. Hücrelerin yeniden tabiî görünüşlerini alıp almadıklarını görebilmek için 4-5 dakika bekleyiniz. Gelişmeleri gözleyiniz.
TARTIŞMA SORULARI
a) Elodea yaprağı tuzlu su ortamında iken, su dışarıdan hücre içine doğru mu, yoksa hücre içinden dışarı doğru mu geçer?
b) Elodea yaprağı damıtık su ortamında iken suyun hareketi hangi yönde olmuştur?
c) Elodea hücreleri tuz çözeltisinde bir kaç saat bekletilirse ne olur?
d) Bazen yabani otları öldürmek için üzerlerine tuz çözeltileri püskürtülür. Çalışmanızın sonuçlarını göz önünde tutarak bu metodun neden başarılı olduğunu açıklayınız?
e) Çilek reçelindeki şeker yoğunluğu çok yüksektir. Reçele şeker katılmasının tat vermekten başka bir amacı var mıdır?
