Adalbert Czerny Kimdir? Pediatrinin Babası Çocuk Doktorunun Çalışmaları

0
Advertisement

Adalbert Czerny kimdir ve ne yapmıştır? Pediatrinin babası sayılan çocuk doktoru Adalbert Czerny’in hayatı, pediatri alanındaki çalışmaları.

Adalbert Czerny (25 Mart 1863 – 3 Ekim 1941)

Adalbert Czerny (25 Mart 1863 – 3 Ekim 1941), o zamanlar keşfedilmemiş pediatrik tıp alanındaki çalışmaları ile tanınan Avusturya doğumlu bir doktordu. Çeşitli çocukluk hastalıklarını tanımlaması ve gizemini çözmesinden dolayı pediatri babası olarak hatırlanır.

Adalbert Czerny

Kaynak: commons.wikimedia.org

Czerny, Polonya’da o zamanlar Avusturya yönetimi altında olan bir kasabada doğdu. Çocukluğunun çoğunu Viyana’da geçirdi. Sonra Prag’daki üniversiteye gitme fırsatını elde etti.

Özgün çalışmaları ve doktora tezi böbrek hastalıkları üzerine odaklandı, ancak bu, sistemik hastalıkları ortaya çıkarmada uzmanlaşması için zemin hazırladı. Çocukları yetişkinlerden çok farklı hastalar olarak gördü. O dönemler pediatrik tıp kavramı, Czerny’nin zamanında pek duyulmuş bir şey değildi, ama ona bu övgü getiren beslenme, fizyoloji ve hastalıkları önleme alanındaki çığır açan çalışmasıydı.

Pediatri Alanında Çalışmaları

Alandaki doktorların yetiştirilmesine yardımcı olmak için Uluslararası Pediatri Okulu’nu kurdu. Bu okulda, pediyatrik hastaların, özellikle de yeni doğanların beslenme ve metabolizmasına odaklanan eğitim, yaşamın ilk yıllarının süreçlerini ve sağlığını anlamak için önemliydi. Çalışmaları, o gün toplumu hala etkileyen yüksek bebek ölüm oranını ele almaya çalıştı. Czerny’nin en saygın yayınlanmış çalışması, yenidoğanların beslenmesi ve çocuklarda terapötik bir süreç olarak beslenmeyi ele alıyor ve bugün hala çığır açan çalışmasıyla tanınıyor.

Çocuk tıbbı alanına yaptığı birçok katkı arasında, diğer hastalıkların göstergesi olduğu düşünülen semptomların birbiriyle ilişkili olmadığını ancak maskeleyici olduğunu kanıtlayan izolasyonu vardır. Bu tür bir hastalığa şimdi, mukus üretimi ve cilt hassasiyetindeki artışla damgalanan, ancak doktorların başlangıçta tüberküloz semptomu olduğunu varsaydığı Czerny diyatezi deniyor.

Advertisement

Ayrıca, semptomların nedenlerini enfeksiyondan kaynaklanan, yetersiz beslenmeden kaynaklanan veya bireysel yatkınlıktan (genetik) kaynaklanan olarak ayırdı ve her biri için belirli tedavi yöntemlerini izole etti. Czerny, bir çocuğun beslenmesinin davranışları üzerinde doğrudan bir sonucu olacağını teorileştiren ilk kişiydi, bu daha önce duyulmamış bir fikirdi.

Beslenmenin bir hastanın sağlığında oynadığı önemden dolayı, Czerny kendi zamanında devrim niteliğinde bir kavramdan sorumluydu: Rolü hastaları ve ailelerini, hastalıkları sadece ortaya çıktıktan sonra tedavi etmek yerine eğitmek olan “eğitimci olarak hekim” kavramı. Koruyucu hekimliğe yönelik bu yaklaşım, özellikle batıl inançların, geleneklerin ve yetersiz tavsiyelerin hakim olduğu bir alanda, muhtemelen bebek ölüm oranının düşürülmesinde en büyük etkilerden birini yaptı.

Kişisel Yaşam, Sonraki Yıllar ve Mirası

Czerny evlendi ve Marianus adında bir oğlu oldu. Oğlu, deneysel fizik alanında Frankfurt’ta profesör oldu ve 1938’den 1961’e kadar öğretmenlik yaptı. Adalbert Czerny, 3 Ekim 1941’de Berlin’de öldü ve Pilsen’de toprağa verildi.

Pediatride farklı bilimsel temellerin keşfi olmuştur ve bu nedenle bazı çocuk hastalıkları onun adını almıştır. En yaygın olanları, Czerny anemisi adı verilen yeni doğanlarda görülen beslenme anemisi, paradoksal solunum veya Czerny solunumu olarak bilinen ve Czerny diyatezi olarak da bilinen lenfatik-eksüdatif diyatezdir. Czerny diyatezi bir tür klinik durumdur ve Czerny de bunu scrofula’dan ve daha sonra tüberkülozdan ayırmıştır. Bu, Czery’nin mukusun yanı sıra cildin artan hassasiyetine karşı bireysel eğilim olarak tanımladığı şeydi. Bunların hepsi, bu spesifik pediatrik durumların klinik semptomlarını tanımlamadaki katkılarını hatırlamak için Czerny’den sonra adlandırıldı.

Daha yakın zamanlarda, Adalbert Czerny’nin 105. doğum günü Google Doodles’tan biri tarafından hatırlandı. 25 Mart 2013 tarihli Google Doodle’dı ve mama sandalyesinde oturan bir çocuk vardı ve ayakta duran Czerny genç hastayı stetoskop kullanarak muayene etti.

Advertisement


Leave A Reply