Mısır’da bulunan Amarna hakkında kısa bilgi. Amarna ile ilgili bilgiler.
Amarna (Teli el-), Kahire’nin 310 km kuzeyinde Nil’in doğu kıyısında birçok kalıntıyla kaya mezarının bulunduğu yörenin günümüzdeki adı. Yaklaşık M.öÖ 1375’te îkhnaton tarafından (IV. Amenhotep) Akhetaton adıyla başkent olarak kuruldu.
Yalnızca 15 yıl başkent kaldı, Eski Mısır uygarlığını tanıtan arkeoloji kazılarıyla ilgi çeker. Sir Flinders Petrie ile başlayan (1891-1892) kazıları, İngiliz ve Alman arkeologları sürdürdü. Beş tapınağın en büyüğü Aton Tapınağı idi. Kenti kuzey-güney yönünde bölen Kral Yolu’nun doğusunda set set bahçeleri bulunan kral sarayı açığa çıkarıldı. Öteki yapılar gibi tapınak ve saray da güneşte kurutulmuş kerpiçten yapılmış, taş yalnızca sütunlarda ve kapılarda kullanılmıştır. Sarayın duvarlarında, tavanlarında ve yerlerde îkhnaton ve ailesinin yaşantısı doğalcı bir tutumla betimlenmişti. Sarayın güneyinde daha küçük başka bir Aton Tapınağı daha bulundu. Thutmosis heykeli ve Kraliçe Nefertiti’nin portresi Amarna Heykelcilik Okulu’nun başeserleri arasındadır (1887).
Bir tarlada bulunan 300 kadar kil tablet, Mısır’a bağlı Suriye ve Filistin’deki vasal prensler, Babil, Asur ve Mitanni krallarının çiviyazısıyla yazdırıp III. Amenhotep ile oğlu Ikhnaton’a gönderdiği mektuplardır; bu tabletlerden 18. Sülale’nin çöküşü izlenebilir. Kentteki evler tek katlıdır; kuzeyde Kraliçe Nefertiti’nin sarayı, sınır karakolu, hayvan ve bitki bahçeleri vardır. Mezarlar Thebes’tekilere benzer; dış avlu, iki hol ve arkada mezar sahibinin heykelini içeren bir odadan oluşmuştur. Ölü, genellikle giriş holünün altma gömülür; îkhnaton ile ailesinin mezarı kentin doğusundadır.
