Amonyak Nedir, Özellikleri Nelerdir? Formülü, Kullanım Alanları Hakkında Bilgi

0
Advertisement

Amonyak nedir? Amonyak kimyasal özellikleri, formülü ve kullanım alanları nelerdir? Amonyak zehirlenmesi esnasında neler olur?

Amonyak Nedir?

Amonyak; azot ve hidrojen bileşimi olan, keskin kokulu renksiz gazdır. Simgesi NH3. Molekül ağırlığı: 17.03. Erime noktası: -77.7°C, kaynama noktası: 33.35°C. Havaya göre yoğunluğu: 0,5967. Kendine özgü çok keskin bir kokusu vardır. Kolaylıkla sıvılaştırılabilir. Genellikle yanmaz maddelerden kabul edilir, ancak havayla karışımları uygun koşullar altında ateşlendiğinde patlar. Suda çok bol çözünür. Sudaki çözeltisi 0°C’de % 47; 20°C’de % 34 ve 50°C’de % 18 oranında amonyak içerir. Metanol, etanol, kloroform ve eterde de bol çözünür. Sıvı amonyak buharlaşırken düşük sıcaklıklar elde edilir. Sıvı amonyak birçok madde için iyi bir çözücüdür. Amonyak çelik silindirlerde sıvılaşmış biçimde ya da sulu çözeltisi biçiminde satılır.

Amonyak Sentezi

Amonyak Sentezi

Kimyasal Özellikleri;

Amonyak suda çok çözünmekle birlikte çözünen moleküllerin çok azı suyla tepkimeye girer. Bu nedenle amonyağın sulu çözeltisi baz özelliği gösterir. Bununla birlikte amonyak zayıf bir bazdır.

Amonyağın kendisi bir anhidro baz olduğundan asitlerle doğrudan tepkimeye girerek amonyum tuzlarını oluşturur. Amonyum tuzlarının bazlarla tepkimesi sonucu yeniden amonyak açığa çıkar. Sıvı amonyak içinde alkali metaller amid oluşturarak çözünür. Örneğin, sodyum sıvı amonyakta çözünerek sodyum amid (NaNH2) oluşturur. Amonyak periyodik çizelgenin B grubu elementleri olan geçiş elementlerinin hemen tümüyle kompeks bileşikler oluşturur. Bu Komplekslere ammin adı verilir. Örneğin, [Cu(NH3)4.]2+ ve [Co(NH3)6]3+ gibi.

Amonyağın varlığı Nessler belirteci yardımıyla saptanır. Aşırı miktarda sodyum hidroksit içeren potasyum tetraiyodomerkürat (K2HgI4) çözeltisi olan Nessler belirteci amonyakla sarı-kahverengi bir bulanıklık oluşturur. Amonyak miktarının fazla olması durumunda sarı-kahverengi bir çökelti oluşur.

Advertisement

Kullanım Alanları;

Amonyak kimya endüstrisinin en önemli başlangıç maddelerinden biridir ve en çok üretilen kimyasal maddeler arasında yer alır. Nitirat asidi, patlayıcı maddeler, yapay elyaf, soda, kimyasal gübreler ve daha çok sayıda kimyasal maddenin üretiminde kullanılır.

Amonyak Zehirlenmesi.

Amonyak çözeltisinin (nişadır ruhu) ya da amonyak karışmış sıvıların içilmesiyle oluşan zehirlenmedir. Amonyak gazının doğrudan solunması da zehirlenmeye yol açar. Amonyak katılmış sıvıların içilmesiyle oluşan zehirlenmenin belirtileri kusma, ishal, solunum darlığı, salya artmasıdır. Amonyak gazının solunması akciğer ödemine ve bronşite yol açar. İlk yardım: Sulandırılmış sirke, ekşi şarap, limon suyu ya da süt içirilmeli ve hemen hekime başvurulmalıdır.


Leave A Reply