Anal kanser yani makat kanseri nedir ve neden olur? Makat kanseri belirtileri, nedenleri, türleri, risk faktörleri ve tedavi yolları nelerdir?
Anal (Makat) Kanseri Nedir?
Kanser hücreleri anüsün dokularında iyi huylu veya kötü huylu tümörlere dönüştüğünde, anal kanser meydana gelmiştir.
Anüs, dışkının vücuttan çıktığı bağırsaklarınızın altındaki açıklıktır. Makat kanseri nadirdir, ancak meydana geldiğinde vücudun diğer bölgelerine yayılabilir. Bazı kansersiz makat kanser formları da zamanla kansere dönüşebilir. Aşağıdaki belirtilerden ve risk faktörlerinden herhangi birine sahipseniz, endişeleriniz hakkında doktorunuzla konuşun.
Anal (Makat) kanser türleri
Her biri gelişen tümör tipine göre tanımlanan çeşitli makat kanser formları vardır. Bir tümör vücutta anormal bir büyümedir. Tümörler iyi huylu veya kötü huylu olabilir. Kötü huylu tümörler tedavi edilmezse zamanla vücudun diğer bölgelerine yayılabilir. Tümör örnekleri şunları içerir:
- İyi huylu tümörler. İyi huylu tümörler kanserli olmayan tümörlerdir. Anüste, bu polipleri, deri etiketlerini, granüler hücre tümörlerini ve genital siğilleri (kondilomalar) içerebilir.
- Prekanseröz koşullar. Bu, anal intraepitelyal neoplazi (AIN) ve anal skuamöz intraepitelyal neoplazide (ASIL) yaygın olan, zamanla malign olabilen iyi huylu tümörleri ifade eder.
- Skuamöz hücre karsinoması. Skuamöz hücre kanseri, en sık görülen anal kanser türüdür. Anüsteki bu malign tümörlere anormal skuamöz hücreler (anal kanalın çoğunu kaplayan hücreler) neden olur.
- Bowen hastalığı. Yerinde skuamöz hücreli karsinom olarak da bilinen bu durum, daha derin katmanlara işgal etmeyen anal yüzey dokusundaki anormal hücrelerle karakterizedir.
- Bazal hücreli karsinom. Bazal hücreli karsinom, genellikle güneşe maruz kalan cildi etkileyen bir cilt kanseri türüdür. Bu nedenle, çok nadir görülen bir anal kanser türüdür.
- Adenokarsinom. Bu, anusu çevreleyen bezlerden kaynaklanan nadir bir kanser türüdür.
Makat kanserine ne sebep olur?
Makar kanseri, vücutta anormal hücrelerin gelişmesinden kaynaklanır. Bu anormal hücreler kontrolsüz bir şekilde büyüyebilir ve birikerek tümör olarak bilinen kitleler oluşturabilir. Gelişmiş kanser hücreleri, vücudun diğer bölgelerine metastaz yapabilir veya yayılabilir ve normal işlevlere müdahale edebilir.
Makat kanserin, kısmen cinsel yolla bulaşan bir enfeksiyon olan insan papillomavirüsünden (HPV) kaynaklandığı düşünülmektedir. Anal kanser vakalarının çoğunda yaygındır.
Makat kanserine, vücuttaki anal kanala yayılan diğer kanserler de neden olabilir. Bu, kanser ilk önce vücutta başka bir yerde gelişir ve daha sonra anüse metastaz yapar.
Makat kanseri belirtileri nelerdir?
Anal kanser semptomları hemoroid, irritabl bağırsak sendromu (IBS) ve birçok gastrointestinal hastalığa benzer olabilir. Bunlar:
- bağırsak alışkanlıklarındaki değişiklikler
- ince dışkı
- rektumdan kanama
- ağrı, basınç veya anüs yakınında bir yumru oluşumu
- anüsten akıntı veya kaşıntı
Bu semptomlardan herhangi birine neyin neden olduğuna emin değilseniz, değerlendirme için doktorunuza gitmelisiniz. Bu semptomların hangi duruma ait olduğunu teşhis etmek için testler yapabilirler.
Makat kanseri için risk faktörleri nelerdir?
Anal kanser herhangi bir kişide ortaya çıkabilir, ancak bazı kişilerde onu geliştirme riski diğerlerinden daha yüksektir. Risk faktörleri şunları içerir:
HPV enfeksiyonu
HPV, cinsel yolla bulaşan ve enfeksiyondan sonra vücutta kalan bir grup virüstür. HPV, çoğu anal kanser vakasında bulunur. Ayrıca rutin Pap smear’larının uygulanmasından önce serviks kanserinin önde gelen nedeniydi.
HIV
HIV, bağışıklık sisteminizi nasıl tehlikeye attığından dolayı insanları daha yüksek anal kanser riskine sokar.
Cinsel aktivite
Birden fazla seks partnerine sahip olmak ve alıcı anal seks yapmak, anal kanser olma riskinizi artırabilir. Prezervatifler gibi bariyer koruması giymemek de HPV’ye yakalanma riskinin artması nedeniyle anal kanser riskini artırır.
Sigara içmek
Sigara içenlerin sigarayı bıraksalar bile anüs kanseri geliştirme olasılığı daha yüksektir.
Zayıf bir bağışıklık sistemi
Zayıflamış bir bağışıklık sistemi vücudunuzu anal kansere karşı savunmasız bırakabilir. HIV’li kişilerde ve immünsüpresan alan veya organ nakli olan kişilerde en yaygın olanıdır.
İhtiyarlık
Mayo Clinic’e göre, anal kanser vakalarının çoğu 50 yaşın üzerindeki kişilerde görülür.
Makat kanseri nasıl teşhis edilir?
Anal kanser genellikle rektal kanama ile kendini gösterir. Anüste kanama, kaşıntı veya ağrı yaşayan insanlar, anal kanser ilk aşamadan geçmeden önce sıklıkla doktora gider. Diğer durumlarda, anal kanser rutin muayeneler veya prosedürler sırasında teşhis edilir.
Dijital rektal muayeneler bazı anal karsinom vakalarını tespit edebilir. Bunlar genellikle erkekler için prostat muayenesinin bir parçasıdır. Doktorun topaklar veya büyümeleri hissetmek için anüste manuel rektal muayeneler, her iki cinsiyet için pelvik muayenelerde yaygındır.
Anal Pap smearleri anal kanseri test etmek için de kullanılabilir. Bu prosedür geleneksel bir Pap smear’a benzer: Doktor, anal astardan hücreleri toplamak için büyük bir pamuklu çubuk kullanır. Bu hücreler daha sonra anormallikler açısından incelenir.
Bir doktor, bir anormallik tespit edilirse anal kanseri test etmek için bir dizi hücre veya dokuya biyopsi yapabilir.
Makat kanseri nasıl tedavi edilir?
Anal kanser için bir tedavi yoktur, ancak teşhis konan birçok insan sağlıklı ve doyurucu yaşamlar sürdürür. Yaşınıza ve kanserin evresine bağlı olarak, doktorların size tek başlarına veya birlikte sunabilecekleri çeşitli tedavi seçenekleri vardır:
Kemoterapi
Kemoterapi kanser hücrelerini öldürmek ve büyümelerini önlemek için kullanılabilir. Vücuda enjekte edilebilir veya ağızdan alınabilir. Ağrı kesiciler semptomları kontrol etmek için aralıklı olarak da kullanılabilir.
Ameliyat
Lokal rezeksiyon cerrahisi genellikle etrafındaki bazı sağlıklı dokularla birlikte anüsteki bir tümörü çıkarmak için kullanılır. Bu prosedür, kanseri anüsün alt kısmında olan ve yakındaki çok fazla yapıya yayılmamış kişilerde en yaygın olanıdır. En iyi şekilde erken evre olan kanserlerde ve küçük tümörler için yapılır.
Abdominoperineal (AP) rezeksiyon daha invaziv bir cerrahidir. Bu ameliyat, diğer tedavilere iyi yanıt vermeyen veya geç evre olan insanlar için ayrılmıştır. Karında anüs, rektum veya sigmoid kolonun parçalarını çıkarmak için bir kesi yapılmasını içerir. Bu ameliyat GI yolunun tüm alt kısmını çıkardığı için, cerrahlar GI yolundan cilde bir bağlantı olan bir ostomi oluşturur. Ostomi alan bir hastanın dışkısını bir ostomi torbasında toplaması gerekir.
Alternatif terapi
Radyasyon tedavileri, anüs kanseri de dahil olmak üzere birçok kanser türü için yaygındır. X-ışınları ve diğer radyasyonlar vücuttaki kanser hücrelerini öldürmek için kullanılır, ancak çevredeki sağlıklı dokuyu da öldürebilirler. Bu tedavi noninvazivdir ve genellikle diğer kanser tedavileri ile birleştirilir.
Makat kanseri için görünüm nedir?
Birçok insan tanıdan sonra uzun ve sağlıklı bir hayat yaşayabilir. Erken teşhis, sağlığın sürdürülmesinin anahtarıdır.
Makat kanserini önleme
Anal kanseri önlemenin garantili bir yolu yoktur, ancak kanser riskini azaltmanın bazı yolları vardır:
Güvenli cinsel ilişki
Sahip olduğunuz cinsel partnerlerin sayısını sınırlandırarak, ilişki sırasında prezervatif kullanarak, alıcı anal seksden kaçınarak ve cinsel yolla bulaşan enfeksiyonlar için düzenli olarak test edilerek güvenli cinsel ilişkiyi tercih edin.
Sigara içmeyi bırakın
Sigara içmeyi bırakın ve mümkünse ikinci el dumandan kaçının.
Aşı olun
Üç dozluk bir HPV aşısı, 9 ila 26 yaş arasındaki kadınlar ve erkekler için onaylanmıştır. Bu aşı, insanları sıklıkla anal kansere neden olan bazı HPV tiplerinden koruyacaktır.
Aile öyküsü veya yaşı gibi diğer faktörler nedeniyle yüksek bir anal kanser riskiniz varsa, endişelerinizi doktorunuzla tartıştığınızdan emin olun.
