Anton van Leeuwenhoek Neyi İcat Etti? Hayatı Çalışmaları ve Mikroskobun İcadı

0
Advertisement

Anton van Leeuwenhoek kimdir, neyi, nasıl icat etmiştir? Anton van Leeuwenhoek’ın hayatı, keşifleri, yaptığı çalışmalar ve mikroskopun icadı.

İlk Mikroskop

Anton van Leeuwenhoek Neyi İcat Etti?

İlk mikroskoplar 1600 civarında yapılmıştır. Bu mikroskoplar sadece bir merceğe sahipti ve büyüteçlerden biraz daha güçlüydü. Daha sonra, iki veya daha fazla merceği olan mikroskoplar, bulanık görüntüler oluştursa da, numuneyi daha fazla büyütme özelliğine sahipti. Bu sırada Leeuwenhoek, yüzlerce kat daha basit yüksek kaliteli mikroskoplar yaptı ve “minyatür dünyayı” ilk gören kişi yaptı.

Mikroskobu bulan bilim adamı olarak Leeuwenhoek anılır. Kendisi için yarattığı lensler yüksek kalitede idi. Bu mercekler daha sonra pirinç plakalar arasına monte edildi ve nesneleri 50 hatta 300 kez büyütebildi.

Elli yıllık bir süre boyunca Leeuwenhoek, mikroskobunu ayrıntılı olarak anlatan İngiliz Kraliyet Topluluğuna mektuplar gönderiyordu. Mektuplarından birinde tek hücreli hayvanlar olarak bildiğimiz “küçük hayvanlar”ın keşfini anlattı.

Antoni Van Leeuwenhoek

Antoni Van Leeuwenhoek

Anton van Leeuwenhoek Keşifleri

Leeuwenhoek mikroskop altında çeşitli örnekler gözlemledi. Bu ‘örnekler’ şunları içerir: gözlerin mercekleri, kasların çizilmesi, böceklerin ağız kısımları, bitkilerin yapıları, protozoa ve bakteriler. Mikroskop altında yaptığı araştırmalar nedeniyle, kırmızı kan hücresini doğru tanımlayan ilk kişiydi. Keşiflerinden bir diğeri de kendiliğinden oluşma teorisine yol açtı. Kendiğilinden oluşma teorisi, cansız maddelerden canlıların büyüyebileceği düşüncesiydi.

Advertisement

Leeuwenhoek’in yaptığı her gözlemi not ediyordu. Mikroskop altında gözlemlediği şeyleri de çizerdi. Bu, onu bir bakteri görüntüsü çizen ilk kişi yaptı. Leeuwenhoek’e bugün “mikrobiyolojinin babası” adının verilmesi icat ettiği mikroskop sayesinde yaptığı bir çok keşiften kaynaklanmıştır.

leeuwenhoek mikroskobu

leeuwenhoek mikroskobu

Bugün mikrobiyoloji alanındaki mikroskoplarla yapılan çalışmaların hepsi Leeuwenhoek sayesindedir. Bunun nedeni mikroskoplardaki gelişmelerdir. Bugünkü mikroskoplar Leeuwenhoek’in ilk kez küçük canlıları gördüğünde kullandığı basit merceklerin “torunları“dır.

Diğer Buluşları

Kan ve Dolaşım

Hollandalı fen adamının en iyi tanınan çalışmalarından biri, kan dolaşımı üzerinedir. William Harvey, 1616 yılında kan dolaşımı üzerindeki büyük buluşu yapmış, ama kanın arterlerden (atardamarlar), kalbe dönmek üzere, venaya (toplardamarlara) nasıl geçmekte olduğu açık kalmaktaydı. Leeuwenhoek, bir başka mikroskopcu, Marcello Malpighi ile birlikte, kanın çok ince borular, bugün kapiler dediğimiz damarlarla atardamarlardan toplardamarlara geçtiğini göstermiştir. Leeuwenhoek’un öbür çalışmaları arasında, deri dokusunun yapısı, saçlar, dişler, göz ve havuz sulan içinde, bugün protozoer dediğimiz küçük canlılar, karıncaların yumurta ve pupalarının tanınması vb. vardır.

Bakterilerin İzlenmesi

Leeuwenhoek’un en büyük başarısı, kendi dişlerinden aldığı kefekinin incelenmesiyle olmuştur. Kefekinin içinde birçok «küçük hayvancıklar» ın tuhaf bir şekilde hareket etmekte olduklarını büyük bir hayretle görmüştür. Bunlardan en büyüğünü şöyle anlatmaktadır: «Çok hızlı ve sevimli hareketlerle, tükürüğün içinde, sanki avlanmakta olan bir balığın deniz içinde ok gibi fırlamasını andırmaktadır». Bu, hayatımız için çok önemli olan, çürüme ve hastalık yapan küçücük bitkilerini (bakterilerin) ilk izlenimidir. Bu Hollandalı bilgin, mikroskopu ilk kullanan tek kişi değildir. Robert Hooke, Nehemiah Grew, Marcello Malpighi ve Jan Swammerdam, gözle görülemeyecek kadar küçük yaratıklar dünyasında yeni çalışma alanları açmış, çok önemli ilk bilginlerdendir.

Hayatı – Biyografisi

Antoni Van Leeuwenhoek

Antoni Van Leeuwenhoek

Tam adı Antonie Philips van Leeuwenhoek’dir. 24 Ekim 1632 yılında dünyaya gelmiştir. Hollandalı bir bilgin ve aynı zamanda bir tüccardır. Geliştirdiği bir mikroskopla ilk defa bakterileri görmüş, resmini çizmiş, açıklamıştır. Leeuwenhoek (levenhuk) bu keşfiyle hekimlerin bazı hastalıklara bakterilerin sebep olduğunu anlamalarına yol açması bakımından tıp alanında çok önemli bir yol açmıştır. Antonie van Leeuwenhoek Mikrobiyoloji biliminin babası sayılmaktadır.

Antonie van Leeuwenhoek tarafından yapılan mikroskobun bir kopyası

Leeuwenhoek, Hollanda’nın Delft şehrinde bir sepetçinin oğlu olarak dünyaya gelmiştir. Bir süre için Amsterdam’a giderek burada bir tüccarın yanında çalıştıktan sonra Delft’e döndü. Orada bütün ömrünü çok küçük hücreleri bile göstermeye yeterli mikroskoplar yapabilmek için harcadı.

Advertisement

Leeuwenhoek’un hayvanlar alemi ile ilgili araştırmaları buluşları da bilimsel bakımdan çok değerlidir. Bit, karınca, denizde yaşıyan kabuklu hayvanlar, yılan balığı, bazı tek hücreliler üzerinde yaptığı incelemeler o zamana kadar bu hayvanların oluşumu hakkında edinilmiş fikirlerin yanlış olduğunu ortaya koymuştur. Leeuwenhoek’un yaşadığı çağda bilginler bu hayvanların daha birçok canlılar gibi tozdan var olduklarına inanıyorlardı. Leeuwenhoek mikroskopla yaptığı çalışmaları sonunda bunların nasıl oluştuklarını en ince ayrıntıları ile açıklamıştır.

Antonie van Leeuwenhoek 26 Ağustos 1723 tarihinde tam 90 yaşında iken Hollanda’nın Delft şehrinde hayata gözlerini yummuştur.


Leave A Reply