Arşın nedir, ne zaman ve nasıl kullanılırdı? Arşın ölçüsü ne kadardır? Arşın hakkında kısaca bilgi.
Arşın Nedir?
Arşın; bir uzunluk ölçüsü birimidir. Türkiye’ de metrenin resmi ölçü birimi olarak kabul edilmesiyle kullanımdan kaldırılmıştır.
Osmanlı Devleti döneminde uzunluk ölçüsü olarak kullanılan arşın, “çarşı arşını” ve “mimar arşını” olmak üzere iki türdü. Çarşı arşını, yalnızca çarşı ve pazarlarda, çeşitli kumaşların ölçümünde kullanılırdı. Bir çarşı arşını 68 cm’ye eşitti. “Zira-i mimari” de denen mimar arşını, mimarlıkla ilgili ölçümlerde kullanılırdı. Bir birimi 75,7 cm olan mimar arşınının ne zaman kullanılmaya başlandığı bilinmemektedir. Ancak günümüze değin kalan aslı, III. Selim tarafından özel olarak abanozdan yaptırılarak Mühendishane’de saklanan örnek mimar arşınıdır. Mimar arşınıyla ilgili açıklamalar ve ölçü çevrimleri, Divan-ı Hümayun tercümanlarından mühendis Osman Efendi’nin 1779’da Almanca ve Fransızcadan çevirdiği Hediyetü’l-Mühendisin adlı kitabında bulunmaktadır.
26 Mart 1931 tarih ve 1782 sayılı yasa ile Türkiye’de metre sistemi resmen kabul edilince, bu sistem dışında kalan tüm uzunluk ölçülerinin yurt içinde yapılması ve satılması yasaklandı. Böylece arşın her türlü kullanımdan kaldırılarak yerine uzunluk ölçüsü birimi olarak metre getirildi.
