Aşağı Saksonya Hakkında Bilgi

0
Advertisement

Almanya’nın ünlü eyaletlerinden birisi olan Aşağı Saksonya ile ilgili olarak coğrafi, tarihi ve kültürel bilgiler.

Aşağı Saksonya Hakkında Bilgi

Aşağı Saksonya, Almanca niedersachsen, Almanya’da eyalet (Land). 47.408 km2’lik yüzölçümüyle ülkenin ikinci büyük eyaletidir. Kuzeyde Hollanda sınırından Kuzey Denizi kıyısı boyunca Schleswig-Holstein eyaletine kadar uzanan önemli bir toprak şeridini kaplar. Denize doğru bir boyun gibi çıkıntı yapan kuzeyindeki topraklarda Schlesvvig-Holstein, Hamburg ve daha kuzeyde de Danimarka bulunur. Güneyde Ruhr sanayi bölgesini içine alan Kuzey Ren Vestfalya eyaleti ile Hessen ve Thüringen eyaletleri, doğusunda ise Mecklenburg-Batı Pomeranya ve Saksonya-Anhalt eyaletleri yer alır.

Aşağı Saksonya Bayrağı

Aşağı Saksonya Bayrağı

Yüzey şekilleri. Güneydeki küçük bir dağlık alan dışında, eyaletin egemen yüzey şeklini büyük Kuzey Almanya Ovası oluşturur. Kuzey Denizindeki 12 adadan oluşan Doğu Friz Adaları ile yaklaşık 850 km2’lik kıyı kesimi gerçekte deniz düzeyinin altında kalır ve komşu Hollanda’dakine benzer setlerle su altında kalmaktan korunur. We-ser, Deister ve Harz Dağlarının bulunduğu dağlık bölge, eyaleti bir boydan bir boya geçen ve büyük önemi olan Mittelland Kanalının güneyinde kalır. Weser Irmağı ile kolları Fulda ve Werra eyaletin yarısından çoğunu sular. Ama Weser’in ağzındaki başlıca yerleşim merkezi Bremerhaven ile 64 km yukarısındaki Bremen ayrı bir yönetim birimini, en küçük Alman eyaleti Freie Hansestadt Bremen’i oluştururlar. Eyalet topraklarında Steinhude Gölü (31 km2) ve Dümmer Gölü (14 km2) adlı iki de büyük göl vardır. Kuzey Denizine akan ırmakların ağzında, daha çok otlak olarak kullanılan verimli bataklıklar bulunur. Kuzeydoğu kesiminde yer yer ormanla kaplı daha az verimli topraklar yer alır. Burada eski tip kırmızı renkli çiftlik evleri ve “dev mezarları” diye bilinen eski megalitik (büyük taş) anıtlarıyla ilginç bir görünüm kazanan Lü-neburg Fundalığı (Lüneburger Heide) uzanır. Burası günümüzde ilgi gören bir koruma alanına dönüştürülmüştür.

Güneydeki ormanlarla kaplı dağlık bölgede yer alan oluk biçimli vadilerle daha kuzeydeki dağ etekleri oldukça verimli topraklardır. Bu dağ etekleri eyaleti doğu-batı doğrultusunda dar bir şerit biçiminde kesen ağaçsız, rüzgâra açık, Börde olarak bilinen verimli toprakların bir parçasını oluşturur. Ova ile dağlık bölge arasındaki bu bölge, ekime elverişli topraklarıyla geniş bir çiftçi nüfusu barındırdığı gibi, bir dizi küçük kasabanın geliştiği tarihsel bir merkez de olmuştur. Eyalet bütün yıl düzenli olarak yağış alır (600-900 mm). Kışları yumuşak, yazları ılık bir iklim egemendir.

Aşağı Saksonya eyaleti, İngiliz askeri yönetiminin 1 Kasım 1946’da, eskiden Prusya ili olan Hannover’i Braunschweig, Olden-burg ve Schaumburg-Lippe eyaletleriyle birleştirmesi sonucu kurulmuştur.

Nüfus. Aşağı Saksonya’da yaşayanlar kendilerini, ortak bir eski Sakson kökeninden geldikleri Aşağı Almanya’nın bir parçası olarak görürler; dilleri de Plattdeutsch denen Aşağı Almancadır. İngilizce, Fele-menkçe ve Friz dili ile yakın akraba olan bu dil, resmî dil Yüksek Almancadan (Hochde-utsch) oldukça farklıdır. Günümüzde de bazı yöresel edebiyat yapıtlarında kullanılan bu dil, eyaletin büyük bir bölümünde anadil olma özelliğini korumaktadır. Weser’in doğusuna düşen eski Hannover, daha önce Vestfalya’nın etkisinde olan Braunschweig, Emsland Osnabrück, Güney Oldenburg ve Oldenburg ile Doğu Frizya’nın daha önce Frizya içinde kalan kuzey kesimleri gibi birbirinden son derece farklı bölgeleri bir arada tutan etken, kültürel birlik duygusudur. Küçük bir Katolik azınlığın dışında nüfusun büyük bölümünün Protestan olması, eyaletin toplumsal yapısındaki Kuzey Avrupa özelliğini daha açık olarak yansıtır.

Advertisement

Bugünkü Aşağı Saksonya topraklarının nüfusu 1939’da 4,5 milyona ulaşmaktaydı. Savaştaki kayıplara karşın, savaş yıkımına uğrayan başka yerlerden buraya yönelen göçmen akını sonucunda bu rakam 1946’da 6,2 milyona çıktı. 1950’de ise 6 milyon 744 bini buldu. 1950’lerde 340 bini aşkın göçmen AFC’nin yaşama koşulları daha iyi olan başka eyaletlerine aktarıldı. 1968 ortalarında eyaletin nüfusu 7 milyon sınırını aştı. Bu büyüme temelde doğaİ nüfus artışıyla, bir ölçüde de göçlerin sonucu olarak gerçekleşmişti. Aşağı Saksonya’nın başlıca kentleri Hannover, Braunschvveig, Osnabrück, Oldenburg, Salzgitter, Göttingen ve Wilhelmshaven’dir.

Ekonomi. Yöre ekonomisinin geleneksel temelini oluşturan tarım, günümüzde de önemini korumaktadır. Çiftliklerde buğday, çavdar, yulaf ve patates ekiminin yanı sıra mandıracılık yapılır ve sığır yetiştirilir. Eyalet büyük oranda ormanlarla kaplıdır. Ekim yapılmayan bozkır ve çorak alanlar oldukça az bir yer kaplar.

Ulaşım. Aşağı Saksonya’nın ulaşım olanakları çok geniştir. Demiryolları ağıyla her yıl milyonlarca ton mal taşınır. İç kesimdeki Mittelland Kanalı, Dortmund-Ems Kanalı ve başka sayısız suyolu eyaletin Almanya’nın bölgesel ekonomisi içindeki önemini daha da artırmıştır. Ayrıca başta Weser ve Elbe olmak üzere başlıca ırmakları oldukça içerilere kadar ulaşıma elverişlidir. Wil-helmshaven, Emden, Nordenham ve Brake limanlarından her yıl on milyonlarca ton malın giriş çıkışı yapılır. Bu durum Aşağı Saksonya’nın bölge ve dünya ticaretindeki yerini yansıtan önemli bir göstergedir. Eyaletin en önemli havalimanı Hannover’deki Langenhagen’dir. Lüneburg Fundalığı ve güney yaylalarının doğal güzellikleri, kuzeybatı kıyısındaki dinlence yerleri kadar çok sayıda turist çeker.

Yönetsel ve toplumsal koşullar. Aşağı Saksonya’nın yönetim yapısı bir başbakan (eyalet şansölyesi) ve sekiz bakanlıktan oluşur. Eyalet, Braunschvveig, Hannover, Lüneburg ve Weser-Ems olarak dört yönetim bölgesine ayrılır. Etkin olan partiler Almanya Sosyal Demokrat Partisi, Hıristiyan Demokratik Birlik, Hür Demokrat Parti ve Yeşilleridir. Adliye işleri bir anayasa mahkemesi, temyiz mahkemeleri, bölge mahkemeleri ve yerel mahkemeler tarafından yürütülür. Eyalette resmî ilk ve ortaöğretim okullarından başka özel okullar da vardır. Göttingen Üniversitesi, bir bilim geliştirme kuruluşu olan Max-Planck-Ge-sellschaft’ın yedi enstitüsü, Hannover ve Braunschvveig teknik üniversiteleri ve bir dizi küçük enstitü eyaletin yükseköğrenim kurumlarını oluşturur.

Kültür. Öteki Alman eyaletleri gibi Aşağı Saksonya’nın da hükümetten geniş mali destek gören canlı bir kültür yaşamı vardır. Hannover, Oldenburg ve Braunschvveig’deki devlet tiyatrolarının yanı sıra eyaletin başkenti ve aynı zamanda kültür merkezi olan Hannover’de övünç kaynağı olarak görülen üç tiyatro daha bulunur. Bunlardan Hannover Eyalet Tiyatrosu (Landesbühne) 40’ı aşkın kasabada temsiller verir. Öteki önemli tiyatrolar Wilhelm-shaven’deki Niedersachsen-Nord Eyalet Tiyatrosu, Göttingen’deki Deutsches Thea-ter, Hildesheim’daki Kent Tiyatrosu ve oyunlarını 1674’ten kalma güzel bir Barok yapıda sahneleyen Celle’deki Schlossthea-ter’dir. Ayrıca birkaç yüz sinema daha yaygın beğeniye hitap eder. Eyaletin önde gelen gazetesi Iiannoversche Allgemeine Zeitung’dur. Hannover aynı zamanda tarım ve ormancılık konusundaki basının da merkezidir. Tanınmış bir süreli kültür yayın organı olan Westermanns Monatshefte Braunschvveig’dan yönetilir. Merkezi Hamburg’da olan ve Hannover ile Oldenburg’da stüdyoları bulunan Norddeutscher Rund-funk (NDR) radyo ve televizyon yayınları yapar. Spor etkinlikleri için birçok açık ve kapalı tesis vardır.

Advertisement


Leave A Reply