Atik Ali Paşa (Hadım Ali Paşa) Kimdir? Hayatı ve Dönemi Olayları

0
Advertisement

Atik Ali Paşa kimdir? Hadım Ali Paşa olarak da bilinen II. Beyazid’in vezirlerinden olan Atik Ali Paşa hakkında bilgi.

ATİK ALİ PAŞA [Hadım Ali Paşa], II. Bayezit devri vezirlerindendir. Fatih devrinde sarayın akağalarındandı. II. Bayezit tahta çıkınca kendisine Karaman Beylerbeyliği verildi. Fakat 1485 yılında Rumeli Beylerbeyi iken, Eflâk seferinden başarıyla dönmesi üzerine, 1486’da vezir oldu. Mısırlılarla yapılan savaşta Sadrazam Davut Paşa’nın emri altında Adana ve Tarsus kalelerinî pek-leştirdî, bu aradö Payas ve Sis kalelerini de zaptetti. 1492 yılında, birçok zorluklarla karşılaştığı halde, Mısır ordusunu yendi, 1500’de Mora’da Venedikliler’in elinde kalan son kaleleri de zaptetmesi üzerine, Mora valiliğine getirildi. Ertesi yıl Mesih Paşa’nın yerine veziriazamlığa getirildi, iki yıl sonra görevinden uzaklaştırıldıysa da 1506’da yeniden veziriazamlığa getirildi, ölünceye kadar da bu görevde kaldı.

Atik Ali Paşa, Bayezit’in ikinci şehzadesi Ahmet’in tafta geçmesini istediğinden, veliaht Şehzade Korkut’un aleyhinde çalışıyordu. 1511’de Yavuz Selim ayaklandığı sıralarda Atik Ali Paşa Anadolu’da ayaklanan, Şahkulu veya Şeytankulu diye tanınmış Karabıyıklıoğlu’nun üzerine gönderilmişti. Sivas’la Kayseri arasındaki Gökçay’da yapılan savaşta ayaklananlar tarafından öldürüldü.

Atik Ali Paşa halkın güvenini kazanmış, cesur, bilgili bir devlet adamıydı. Askerlik alanında da isabetli görüşleri ve büyük tecrübesi vardı. Zamanının tanınmış şairlerinden Mesihî’yi yanına kâtip olarak almış, Bitlisli İdris’i vakanüvislikle görevlendirerek «Heşt Behişt» i yazmasını sağlamıştı. İstanbul’da Divanyolu’nda Atik Ali Paşa cami ve medresesini (1496), Zincirlikuyu cami ve hamamını (1496) yaptırmış, Hora Kilisesini, Kariye adiyle, cami haline getirmiştir.

Atik Ali Paşa Cami

Atik Ali Paşa Cami


Kaynak – 2

Atik Ali Paşa; Osmanlı sadrazamıdır (?-Sivas/Gedikhan, 1511). Saraybosnalı bir Boşnak çocuğudur. Küçük yaşta devşirme olarak Akağalar Odası’ na girdi ve eğitimini burada tamamladı. Şehzade Abdullah, Karaman Valiliği’ne gönderilince, ona lala atandı. Karamanoğlu Kasım Bey ile yapılan savaşlarda, yenilgiye uğradı. Şehzade Abdullah’ın ölümünden sonra, önce Gemendire, sonra da İşkodra komutanlığına getirildi. 1486’da vezir oldu. Mora Seferi’nde gösterdiği yararlılık yüzünden ikinci vezirliğe yükseltildi. Osmanlı-Memlûk savaşları sırasında, Tarsus’ gönderildi ve Varsakları devlete bağlandı (1487).

Memluklar üzerine yapılan altıncı seferde, orduya serdar atandı. Memluk komutanı Emir Özbek ile Adana-Tarsus arasında, Ağa Çayın denilen yerdeki savaşta yenilgiye uğradı. 1501’da yeniden bu göreve getirildi. Tahtı zorla ele geçirmeye kalkışan Yavuz Sultan Selim’i de, Çorlu yakınında yenilgiye uğrattı. 15 Haziran 15inde Karaman’a yakın Kızılkaya mevkiinde, Şahkulu sıkıştırdıysa da buradan kurtulan Şahkulu Sivas’a geldi. Gedikhan’daki (ya da Gökova) savaşta Karaman askerinin savaşmaktan çekinmesi üzerine, Osmanlı askerleri yenilgiye uğradı. Atik (Hadım) Ali Paşa, vurularak şehit düştü (Temmuz 1511). Savaş alanında ölen ilk Osmanlı sadrazamı sayılır.

Advertisement

Leave A Reply