Aydın Dağları nerededir? Aydın dağlarının özellikleri nelerdir? Aydın Dağları ile ilgili olarak genel bilgilerin yer aldığı sayfamız.
Aydın Dağları, Ege Bölgesi’nde, Küçük Menderes ve Büyük Menderes vadilerini birbirinden ayıran ve fazla yüksek olmayan dağ sırası. Doğuda Bozdağlar’ın uzantısı olan Buldan yöresindeki platodan başlayarak batıya doğru iki dağ sırası birbirinden ayrılır, aralarına Küçük Menderes Vadisi girer. Kütle, Paleozoyik (Birinci) Zamanda oluşmuş (y. 570-225 milyon yıl önce) kristal yapılı şist ve kalkerlerden oluşur. Kuzeydeki Küçük Menderes çöküntüsü ile güneydeki Büyük Menderes çöküntüsü, çok yeni bir jeolojik dönemde ortaya çıkmıştır. Orta kesimi, yüksekliği 1.500-1.800 m arasında değişen Aydın Dağları oluşturur. Aydın Dağlarında fazla yüksek olmayan tepeler bulunur. En yüksek noktası orta kesimde yer alan Cevizli Dağının 1.819 m’ye erişen doruğudur. Yükseklik batıya doğru gittikçe azalır, Beydağ’da 1.674 m, Malkoç Dağında 1.469 m, Oyuktepe’de 1.479 m’ye kadar alçalır. Daha batıda Dilek Yarımadasında ise 1.237 m’lik Samsun Dağı bulunur. Sistemin en alçak noktası, Meryemana ya da Maden Dağıdır (646 m). Aydın Dağları burada alçak tepeler görünümünde olmakla birlikte, Samsun Dağı kütlesinin dik ve sarp yamaçları oldukça heybetlidir.
Aydın Dağlan kuzeyde Küçük Menderes Ovasına doğru basamaklar halinde iner. Burada kısa birkaç akarsu, dağın yamaçlarını parçalayarak derin vadiler oluşturmuştur. Bu akarsular Küçük Menderes Irmağına karışır. Aydın Dağlarının güney yamaçlarında ise kumlu ve killi yapıda, kızıl kahverengi çökeller vardır. Yapısında yuvarlak ve köşeli çakıllar bulunan bu çökeller, Saruhan-Menteşe Masifi adı verilen eski kütlenin tektonik hareketler sonucu yükselmesi sırasında aşınımın artmasıyla çevrede oluşan çukurlara birikmiş yüzlerce metre kalınlığındaki katmanlardır. Bu tepeler Aydın Dağlarının güney etekleri boyunca 5-6 km kadar genişliktedir. Aydın Dağlan ise bu eski kütlenin son jeolojik dönem başlarında yer yer kırılıp çökmesinden sonra horst biçiminde yüksekte kalmış bir kütledir.
Aydın Dağlan bitki örtüsü bakımından pek zengin değildir. Burada yapılan araştırmalar, oldukça zengin doğal bitki örtüsünün uzun yıllar boyunca tahrip edilmiş olduğunu ortaya çıkarmıştır. Dağın özellikle kuzey kesiminde hemen tabandan başlayan makiler kızıl çamlarla birlikte bulunur. 1.000 m’ye doğru kara çamlarla kızıl çamlar, 1.000 m’den sonra ise yalnızca kara çamlar vardır. 1.500 m’den daha yükseklerde ve kuzeye bakan yamaçlarda yer yer kayın ve gürgen ormanları bulunur. 1.700-1.800 m yükseklikte az sayıda san çam vardır. Güneye bakan yamaçlarda kara çam, kızıl çam ve makiler yaygındır. Dilek Yanmadasının ulusal park haline getirilmesiyle buradaki ormanlar tür bakımından daha zenginleşmeye başlamıştır.
Aydın Dağlarının kuzey yamaçları boyunca Selçuk, Tire, Ovakent (Adagide) ve Beydağ, güney yamaçlarında Söke, Ortaklar, Germencik, Aydın, Nazilli gibi yerleşim merkezleri yer alır. Fazla yüksek olmayan bu dağlar üç yerde geçit verir. Bu geçitlerden doğu kesimindekinden Sarayköy-Alaşehir, orta kesimindekinden Nazilli-Beydağ, batıdakinden ise Aydın-Tire yollan geçer.
