Kardeş ülke Azerbaycan’ın coğrafi özelliklerinin kısaca yer aldığı sayfamız. Azerbaycan’ın doğal yapısı ile ilgili bilgiler.
Kaynak : pixabay.com
Azerbaycan, resmî adı Azerbaycan Cumhuriyeti, Asya’nın güneybatısında ülke. Kafkaslar’m güney yamaçlarında yer alan üç devletten (öbürleri Ermenistan ve Gürcistan’dır) en doğuda olanıdır. Güneyinde İran Azerbaycanı, doğusunda Hazar Denizi, batısında Ermenistan, kuzeyinde Gürcistan ve Rusya bulunur. Yüzölçümü 86.600 kilometrekare. Başkenti, eski bir yerleşme ve Hazar Denizi kıyısındaki en önemli liman kenti olan Bakû’dur. Nahçıvan ile Dağlık Karabağ da Azerbaycan sınırları içinde yer alır.
Doğal yapı. Azerbaycan’ın yüzey şekilleri büyük çeşitlilik gösterir. Topraklarının yüzde 40’ından fazlası düzlüklerden oluşur ve yaklaşık yarısının yüksekliği 400-1.500 m arasında değişir. Yüksekliği 1.500 m’yi aşan alanlar toplam yüzölçümünün yüzde 10’unu biraz geçer.
En yüksek doruklar ülkenin kuzey sınırını oluşturan Büyük Kafkaslar’ın üzerinde yer alır. Akarsulann açtığı derin boğazlarla parçalanmış görkemli sırtlar ve yükseltiler bu bölgeye olağanüstü bir doğal güzellik kazandırmıştır. Güneybatıdaki Küçük Kafkaslar ülkedeki ikinci önemli dağ sistemini oluşturur. Bu sistem Şahdağ, Muratdağ ve Zangezur Sıradağlan ile Karabağ Yaylasını kapsar. Deniz düzeyinden 1.566 m yükseklikteki, güzel manzaralı Gyoygyol Gölü buradadır. Azerbaycan’ın güney sınırını Taliş Dağları oluşturur; bu dağların en yüksek noktası Kyumyurkyoy’dur. Adını ülkedeki en önemli akarsu ile onun kolundan alan Kura-Aras Düzlüğü Şirvan, Mil ve Mugan ovalarını kapsar.
Dağların yamaçları kayın, meşe ve çam ormanlarıyla kaplıdır. Hayvan türleri arasında geyik, karaca, yaban domuzu, ayı, vaşak, Avrasya bizonu, elik ve pars sayılabilir. Çil keklik ve ormantavuğu en sık rastlanan kuş türleridir. Kura-Aras Düzlüğünde bozkırlara ve yarı çöl ortamına özgü bitkiler yetişir. Azerbaycan’ın büyük bölümü gri ve tuzlu topraklarla kaplıdır; yüksek kesimlerde ise kestane rengi topraklar ağırlıktadır. Kura ve Aras ırmakları arasındaki kanal ağı düzlüklerin sulanmasını sağlar.
Azerbaycan’ın orta ve doğu kesiminde kurak bir astropik iklim hüküm sürer. Ülkenin bu kesiminde kışlar ılık ve uzun (4-5 ay), yazlar ise sıcak geçer. Ortalama sıcaklık 27°C, kaydedilmiş en yüksek sıcaklık ise 43°C’dir. Nemli bir astropik iklimin hüküm sürdüğü güneydoğu bölgeleri ise Azerbaycan’ın en çok yağış alan kesimidir. Bu bölgede ortalama yağış miktan 1.200-1.400 mm arasında değişir; bu miktarın büyük bölümü soğuk geçen yaz aylarında düşer. Nahçıvan’da yüksekliği 700-1.000 m arasında değişen kesimlerde kurak bir kara iklimi hüküm sürer. Azerbaycan’ın dağlık kesimleri fazla soğuk değildir. Buna karşılık, yüksekliği 3.000 metreyi aşan yerlerde tundra iklimi görülür. Bu bölgeler yılın 3-4 ayı karlarla kaplıdır.
