Badem Nedir? Çeşitleri, Özellikleri ve Faydaları Nelerdir?

1
Advertisement

Badem nedir? Badem tohumları ve badem ağacı hakkında bilgiler. Bademin çeşitleri özellikler ve faydaları ile ilgili genel bilgiler.

Badem Nedir? Çeşitleri, Özellikleri ve Faydaları Nelerdir?

Badem (Prunus amygdalus), gülgiller (Rosaceae) familyasından, anayurdu Asya’nın güneybatısı olan bir ağaç ve bu ağacın tohumlan. Bitkinin, tatlı ve a a tohumlu iki çeşidi vardır. Yenebilen tatlı badem tohumlan çerez olarak tüketilir, aynca çeşitli yiyeceklerin hazırlanmasında, bademyağı ve badem unu yapımında kullanılır.
BAdem
Genel olarak şeftali ağacına benzeyen, ancak 8 m yüksekliğe ulaşabilen boyuyla şeftali ağacından biraz daha yüksek ve daha uzun ömürlü olan badem ağacı, beyaz ya da pembe çiçekleriyle donandığında çok güzel bir görünüm alır. Önceleri şeftaliye benzeyen tüylü meyvesinin derimsi dış kabuğu olgunlaştığında yanlıp açılır ve tohum serbest kalır.

Tatlı badem, 28-48° kuzey ve 20-40° güney enlemlerdeki elverişli bölgelerde yaygın olarak yetiştirilir ve bazı yörelerde şeftaliyle melezlenir. Badem, çiçeklenmeden önce kış koşullarına şeftali kadar dayanıklı olmakla birlikte, kuzey yarıkürede genellikle daha erken (ocak sonu ile nisan başı arasında) çiçeklenir. Bu nedenle, çiçeklen-me döneminde don olaylarına rastlanabilecek yerlerde badem yetiştirmek pek güvenli değildir.

Eskidünya’da badem genellikle aile içi tüketime yönelik olarak küçük çapta ve başka meyve ağaçlarıyla birlikte yetiştirilirdi; bitkinin koşullara dayanıklılığı, verimi ve ömrü ağaçtan ağaca değişir ve meyvelerin toplanması, tohumların çıkarılması gibi işlemler genellikle elle yapılırdı. Bugün çağdaş yetiştiriciler, geliştirilmiş çeşitlerin üretimine eskisinden daha çok özen göstermektedirler. 1970’lerin sonlarında kabuklu badem ihraç eden başlıca ülkeler ABD, İspanya, İtalya, İran, Portekiz ve Fas’tı.

Acı bademin bileşiminde, tatlı bademde de bulunan sabit bir yağ (yüzde 50), ayrıca emulsin adıyla bilinen ve su eşliğinde glikoz veren bir enzim, hidrosiyanik (prüssik) asit ve benzaldehit adıyla bilinen acı badem esansı (uçucu yağ) vardır. Hidrosiyanik asidin ayrılmasından sonra geriye kalan acı badem esansı, yiyeceklere ve likörlere koku vermek için kullanılır. Acı bademin, ağız yoluyla alındığında yumuşatıcı, öksürük kesici ve solucan düşürücü etkisi olmakla birlikte, yüksek dozlarda alındığında zehirlenmelere yol açabilir.

Badem tohumlarında az miktarda protein, demir, kalsiyum, fosfor ve B vitaminleri ile yüksek oranda yağ bulunur. Kabukları soyulup taze olarak ya da kavrularak yendiği gibi, pasta, tatlı ve şekerlemelerde de çok kullanılır; bademden yapılan yiyeceklerin en bilinenleri acı badem kurabiyesi ile badem ezmesidir. Aynca Asya ülkelerinde bazı et, tavuk, balık ve sebze yemeklerine de badem katılır. Badem yağı ise eczacılıkta çeşitli bileşimlerin hazırlanmasında, özellikle yumuşatıcı olarak ve yaraları iyileştirmek için kullanılır.

Advertisement

Türkiye’de daha çok iç tüketime yönelik olarak yetiştirilen badem ağaçlarından yüksek oranlarda ürün alınmış, bunun büyük bölümü Ege ve güney illerinden sağlanmaktadır.


1 Yorum

  1. Nuri Hakan Tataroğlu on

    Adem Badem
    Ey insan denilen adem
    Yersin ceviz fıstık badem
    Ölümlüsün madem
    Kibirli olmaya yok bir neden

    Yaptın umreyi hacı
    Dersin zaman her derdin ilacı
    Hayat geçer tatlı ve acı
    Uzatmışsın yine sakalı saçı

    Hayatın bir gün geçip bitecek
    Servetin var varislerine yetecek
    Ömür yaşanır biter ölüm gerçek
    Ankara,20.6.2020, gezgin bezgin sezgin gurme halk ozanı şair yazar araştırmacı (Koca Hoca) birferdifani

Leave A Reply