Bağ Dokunun Özellikleri nelerdir? Bağ doku nedir, nerede bulunur, çeşitleri nelerdir, yapısı nasıldır? Bağ doku hakkında bilgi.
Bağ Dokunun Özellikleri
Bağ dokusu organizmadaki çeşitli doku ve organları birbirine bağlar. Yumuşak organları korur ve onlara desteklik yapar. Ayrıca, vücudun savunmasında görevlidir.
Bağ dokusunun Yapısı
Bağ dokusu; hücreler, hücreler arası madde ve liflerden meydana gelir. Hücreleri az, fakat hücreler arası maddesi fazladır. Bağ dokuda genellikle üç tip hücre ve lif bulunur. Bazı hücrelerin sitoplazma uzantıları vardır. Embriyo safhasındaki bağ dokusu hücreleri, bu uzantılarından dolayı yıldız şeklindedir. Bağ dokusunun esas hücresine “fibroplast” adı verilir. Fibroblastlar, bağ dokusunun liflerini yapan hücrelerdir. Diğer bağ dokusu hücreleri arasında en önemlileri “mast hücreleri” ile “makrofaj” lardır.
Makrofajlar, Amip gibi yalancı ayaklar çıkararak vücuda giren yabancı cisimleri ve bakterileri yutar. Bağ dokusu lifleri “ağsı”, “kollagen”, “elastik” lifler olarak üç tipte görülür.
Bağ Dokusu Çeşitleri
Üç ana bağ dokusu grubu vardır:
Gevşek bağ dokusu organları yerinde tutar ve epitelyal dokuyu diğer alt dokulara bağlar.
Yoğun bağ dokusu, kaslara kemik eklemeyi ve eklemleri birbirine bağlayarak kemikleri bağlamayı sağlar.
Özelleşmiş bağ dokusu, özel hücreler ve eşsiz maddeleri içeren bir dizi farklı dokuyu kapsar. Bazıları sağlam ve güçlü, bazıları akışkan ve esnektir. Örnekler yağ, kıkırdak, kemik, kan ve lenf içerir.
Gevşek Bağ Dokuları
Omurgalılarda, en yaygın bağ dokusu türü bağ dokusu gevşektir. Organları yerinde tutar ve epitelyal dokuyu diğer alt dokulara bağlar. Gevşek bağ dokusunda lifler arasında boşluk vardır ve düzensiz bir ağ oluşturur. Boşluklar öğütülmüş madde ile doldurulur. Üç ana bağlanma lifi türü, kollajen, elastik ve retiküler lifleri içerir.
Kolajen lifleri, kolajenden yapılır ve kolajen moleküllerinin bobinleri olan fibril demetlerinden oluşur. Bu lifler bağ dokusunu güçlendirmeye yardımcı olur.
Elastik lifler, protein elastinden yapılır ve gerilebilir. Bağ dokusuna esnekliği vermeye yardımcı olurlar.
Retiküler lifler bağ dokularını diğer dokulara birleştirir.
Gevşek bağ dokuları, iç organları ve kan damarları, lenf damarları ve sinirler gibi yapıları desteklemek için gereken desteği, esnekliği ve gücü sağlar.
Yağ Dokusu
Yağ dokusu, özelleşmiş bir bağ dokusu olarak kabul edilir. Dokuyu meydana getiren hücreler sitoplazmalarında yağ damlaları biriktirir. Bunun için hücreler yuvarlak ve büyüktür. Yağ hücrelerinin arasında ağsı ve kollagen lifler bulunur. Yağ dokusu, bulunduğu yerde organları ezilmekten korur ve bazı hayvanlarda yedek besin maddesini oluşturur. Balina gibi memelilerin derileri altında bulunan yağ tabakası, bu hayvanları soğuğa karşı korur.
Kaynak 2
Bağdokusu; Organları ve bedenin öteki bölümlerini destekleyen, koruyan ve bağlayan doku türüdür. Üç çeşidi vardır: Kemik, kıkırdak ve bağdokusu.
Bileşimi: “Matrix” adlı maddeyle içine yerleşmiş hücre ve lifsi telciklerden (fiber) oluşur. Bu temel madde, sıvı, yarı katı ya da jelatinsi olup çoğunlukla polisakkarit bileşiğidir; ayrıca kılcal kan damarları ve sinirleri de içerir.
Hücreleri: İki türdür; Fibroblastlar ve histiositler. Birincisi lifsi telcikleri üretir, yeni dokuların oluşumunu sağlar ve zarar gören dokuları onarır. İkincisinin görevi ise ince kılcal kan damarlarından dokuya sızan kanı ya da dıştan giren yabancı maddeleri ve hücre artıklarını yok etmektir.
Lifsi telcikleri (fibe):
Üç çeşittir:
- 1) Beyaz, sert, oldukça kuvvetli ve bedende yayılımı en çok olan telcikler “kollagen” adlı protein maddesinden yapılmıştır. Her telcik yapıştırıcı bir madde ile demet biçiminde toplanmış çok daha ince iplikçilerden oluşur.
- 2)Sarımsı esnek, yayılış alanı daha dar olan telcikler, “elastin” adlı maddeden yapılmıştır.
- 3)Ötekilerden daha ince, gevşek, kimyasal yönden kollagen telciklerine benzeyen ve genellikle onların uzantısı gibi görünen ağsı (reticular) iplikçikler, birkaç dala ayrılır.
Tipleri: Hücre ve iplikçik düzenlemelerine göre 5 tür yapıdadır: Gevşek bağdoku (areolar), yoğun bağdoku, ağsı bağdoku, yağsı bağdoku (adipose) ve boyar bağdoku (pigmented). Deri altında, beyaz kollagen doku, gevşek ağsı dokuyla eklemler, iç organlar ve kasların çevresindeki bağdoku ve kirişleri yapar. Esnek elastin doku, en çok atar damarların esnek duvarlarında bulunur.
