Baltık Antantı Nedir? Kimler Arasında, Ne Zaman ve Neden Kuruldu?

0
Advertisement

Baltık Antantı Nedir? Baltık antantı hangi ülkeler arasında ne zaman ve hangi amaç ile kurulmuştur? Baltık antantı hakkında genel bilgiler.

Baltık Antantı

Baltık Antantı, Litvanya, Letonya ve Estonya arasında 12 Eylül 1934’te imzalanan karşılıklı savunma antlaşması. Bu antlaşma ile, imzacı ülkeler arasında özellikle dışişlerinde yakın bir işbirliğinin temelleri atılmıştır.

I. Dünya Savaşı’ndan kısa süre sonra, her biri yakın geçmişte Çarlık Rusyası’ndan koparak bağımsız devlet olan ve Sovyetler’ in saldırgan politikasından ürken Finlandiya, Estonya, Letonya, Litvanya ve Polonya bir savunma ittifakı kurma çabası içindeydiler. Ama 1920’lerin ortalarına değin bu amaçla sürdürülen görüşmeler sonucunda bir anlaşmaya varılamayınca, geniş bir Baltık. birliği düşüncesinden vazgeçilerek Estonya, Letonya ve Litvanya arasında bir antlaşma imzalanması gündeme getirildi.

Letonya ve Estonya, Kasım 1923’te iki taraflı bir savunma antlaşması imzaladılar ve Şubat 1934’te bu antlaşmayı yenileyerek Litvanya’yı da ittifaka çağırdılar. Üç ülke 12 Eylül 1934’te Cenevre’de, sonradan Baltık Antantı biçiminde anılacak olan Anlayış ve İşbirliği Antlaşması’nı imzaladılar. Sovyetler’in yerine artık Nazi Almanyası’na karşı savunmayı birinci amaç sayan antlaşma, 10 yıl süreyle geçerli olacaktı.

Hem bir saldırı durumunda karşılıklı savunma yardımını, hem de imzacı ülkelerin dış politikalarının ve diplomatik etkinliklerinin eşgüdümü amacıyla, dişişleri bakanlarının yılda iki kez toplanmasını öngörüyordu. Ayrıca üç ülkeyi de ilgilendiren ortak dış politika konularında (Litvanya’mn Almanya ile Klaipeda [Memel], Polonya ile de Wilno [Vilnius] konusundaki toprak anlaşmazlıktan dışında) karşılıklı danışma, diplomatik ve siyasal yardımlaşma hükmünü getiriyordu.

Advertisement

Antlaşmanın bir sonucu olarak, üç Baltık ülkesi, Milletler Cemiyeti toplantıları dahil, tüm uluslararası konferanslara ortak temsilci göndermeye başladılar. 1936’da Letonya, üç ülkenin temsilcisi olarak, Milletler Cemiyeti Konseyi’ne geçici üye statüsüyle seçildi. Ama Baltık Antantı hem kültürel ve ekonomik alanlarda, hem de dışişlerinde sıkı işbirliğini özendirmekle birlikte bir savunma aracı olarak işlevini yerine getiremedi. Baltık ülkeleri, 1938’de tarafsızlıklarını ilan etmelerine karşın, bağımsız konumlarını koruyamadılar. Ağustos 1939’da imzalanan Alman-Sovyet Paktı’na göre Baltık ülkeleri Sovyet nüfuz alanı içinde sayılıyordu. Üç ülke, 1940’ta SSCB tarafından ilhak edildi.


Leave A Reply