Genetikte baskın gen, baskınlık, dominantlık ne demektir? Baskın genin özellikleri nedir, ne zaman keşfedilmiştir, hakkında bilgi.
Baskın Gen (Dominat Gen) Nedir?
Genetikte baskınlık, aynı kalıtsal özellikten sorumlu olan bir gen çiftindeki (alel genler) genlerden birinin öbüründen daha baskın ve etkili olmasıdır.
Baskınlık, ilk kez 19. yüzyılın ikinci yarısında, Avusturyalı biyoloji bilgini Gregor Mendel‘in kısa ve uzun, düzgün yuvarlak ve buruşuk taneli gibi tam karşıt özellikler gösteren bezelyeler üzerinde yaptığı deneyler sonucunda ortaya attığı bir kavramdır.
Mendel, her bitkide aynı özellik için iki ayrı “birim” bulunduğunu, sonradan gen adı verilen ve üreme mekanizmasıyla kuşaktan kuşağa geçen bu birimlerden birinin öbürüne baskın çıkarak, taşıdığı özelliği yeni bitkiye aktardığını açıklamıştı. Buna göre, bitkinin uzun olmasını sağlayan bir T geni ile kısa olmasını sağlayan bir t geninden oluşmuş Tt alel çiftini taşıyan bir bezelye bitkisi, TT alellerini taşıyan başka bir bezelyeyle aynı yüksekliğe erişebiliyorsa, bitkinin uzunluğundan sorumlu olan T aleli tam başattır. Eğer Tt alelini taşıyan bir bitki TT bitkisinden kısa, ama tt bitkisinden uzunsa, T ‘nin tam olmayan ya da kısmi başatlığı söz konusudur; bu durumda T ‘nin etkisi t’ninkinden daha baskındır, ama çekinik olan t’nin varlığını tam olarak engelleyemez.
