Bebeklerde ve çocuklarda beden ısısının düşmesi nedenleri, neler yapılmalıdır? Alınması gereken tedbirler nelerdir?
BEBEKLERDE – ÇOCUKLARDA VÜCUT ISISININ DÜŞMESİ
Soğuk havada, çok yaşlılar kadar, çok küçük çocuklar da beden ısılarının düşmesi (hipotermi) tehlikesiyle karşı karşıyadırlar. Çocukların beden ısısının çok düşmesine olanak vermenin taşıdığı tehlikelerin bilincinde olmak önemlidir. Çünkü böyle bir durum, ölüme bile yol açabilir.
Beden ısısı düşmesi, özellikle bebeklerde, çok soğuk havada iyi ısıtılmamış odada tutuldukları zaman gözlenir; buna karşılık, büyük çocukların daha çok, açık havada oldukları zaman karşılaştıkları bir tehlikedir: Özellikle çocuk ıslanmışsa ve iyice yorulmuşsa, beden ısısı apansızın düşebilir; üstelik ilk belirtileri her zaman açık seçik olmayabilir.
Uzmanlar, beden ısısının 35 °C’ın altına inmesi durumunu “beden ısısı düşmesi” diye nitelendirmektedirler. Bebeğinizin ya da çocuğunuzun beden ısısının değiştiğinden kuşkulandığınızda, ısısını ağızdan ölçmeniz güvenli bir yol değildir; çünkü ağız, bu durumda bedenin her yanından daha çok soğuyabilir; dolayısıyla, ısının en iyi ölçülebileceği yer gödenbağırsağı, yani makattır. Beden ısısını ağızdan ölçmek, yalnızca çocuğun ısıtılmasının gerekli olduğunu göstermesi bakımından yararlıdır.
BELİRTİLER
Beden ısısının düşmesi ilerledikçe, büyükçe çocuklarda bedenin kendini ısıtmaya çalışma yöntemlerinden biri olan şiddetli titreme nöbetleri ortaya çıkar. Küçük bebeklerse, titreyemezler; aynı zamanda da, doğal olarak bedensel açıdan çok hareketli olamazlar: Beden ısılarının düşmeye çok yatkın olmasının nedeni de budur.
Büyükçe çocuğun beden ısısı düşmeyi sürdürürse, titreme kesilir ve beden ısısının düşmesi önlenemezse, zihin bulanıklığı gelişmeye başlar. Bunu uykusunun gelmesi izler ve sonunda, beden ısısı 32 °C’ın altına düşerse, komaya girer.
Bundan sonra da beden ısısının düşmesi sürerse, hücre etkinliği ve solunum hızı yavaşlar; hücrelere oksijen taşınması azalır; sonunda kalp atışlarında, kalp kasının kasılması, yerini fibrilasyon (çırpınım) adı verilen seğirmelere bırakır; kalp kan pompalayamaz olur. Hemen müdahale edilememesi durumunda, kan dolaşımı durur ve çocuk ölür. Bununla birlikte, bebeklerde ve çok küçük çocuklarda, beden ısısı 21 °C’a düşünceye kadar, fibrilasyon başlamayabilir.
NEDENLER
Beden ısısının düşmesinin başlıca nedeni, soğukta kalmaktır. Açık havada büyük çocuklar, kendilerini sıcak tutacak biçimde iyi giyinmişlerse, hareket etmekle de ısı ürettikleri için, soğuğa karşı güvenli durumdadırlar. Buna karşılık bebekler ve çok küçük çocuklar, risk altındadırlar.
Büyük çocuklarda tehlike, fazla hareket edemeyecek kadar yorulduklarında ya da hareketsiz kalmak zorunda kaldıklarında -sözgelimi uzun süre otobüs beklemeleri durumunda- ortaya çıkar. Ayrıca, yukarıda da belirtildiği gibi, çocuk herhangi bir nedenle ıslanmışsa, beden ısısı hızla azalır.
KORUNMA
Bebeğinizi beden ısısı düşmesinden, kış mevsiminde odasını sıcak tutarak koruyun. Anormal derecede soğuk bir günde, onu dışarı çıkarmak zorunda kalırsanız, iyice giydirip, sarıp sarmalayın. Ama, bebeğin beden ısısının, aynı biçimde hızla da yükselebileceğini unutmayın. Bebeğin, boynunun arkasını elinizle yoklayın; Ele hoş gelen bir sıcaklıkta olması gerekir.
Büyük çocukların, soğukta oynamaya çıkmadan önce, karınlarını, onlara iyice “yakıt” sağlayacak biçimde iyice doyurmuş olmalarına dikkat edin. Dışarıda uzun süre kalacaklarsa, sözgelimi kırda bir yürüyüşe çıkacaklar ya da babalarıyla bir futbol maçı seyretmeye gideceklerse, iyice sıcak tutacak ve su geçirmeyen giysiler giydirin.
Ailece otomobille bir kır gezisine gidecekseniz, otomobilinizde bir battaniye bulundurmanız iyi olur (özellikle çocuğunuz üstünü başını ıslatırsa işe yarar).
Ayrıca, beden ısısının en çok baştan yitirildiğini unutmayıp, hava soğuksa, çocuğunuza -ya da çocuklarınıza- hep yün şapka, başlık, bere, vb. giydirin.
Tedavide en çok dikkat edilmesi gereken şey, çocuğu yavaş yavaş ısıtmaktır. Sıcak su şişeleri ya da elektrikli battaniyeler kullanmaktan kaçının: Bunlar kanı daha çok yüzeyde toplar ve yaşamı sürdürme açısından ö-nemli iç organların daha çok soğumasına yol açarlar. En iyisi, çocuğunuzu ısıtmak için, kendi beden ısınızı kullanmanızdır: Çocuğunuzla birlikte bir uyku tulumuna -evde varsa- girin ya da yanına yatıp, her yanınızı kalın bir battaniyeyle sıkıca sarın.
Çocuğunuz ıslanmışsa, olanak varsa daha eve girmeden, kuru bir şeylere sarın; eve dönünce de, sıcak bir odaya girinceye kadar, ıslak giysilerini çıkarmayın.
Çocuğunuz titreme aşamasını geçirmişse ve uyuşuk görünüyorsa, hemen doktoruna telefon edin ve doktorun gelmesini beklerken, çocuğunuzu ısıtmayı sürdürün. Bilincini yitirmişse ya da beden ısısı bir saat içinde yükselmezse ve doktoru henüz gelmemişse, onu hemen en yakın hastanenin acil servisine götürün.
BU YAZI SADECE BİLGİ VERMEK AMAÇLIDIR. DOKTOR TAVSİYESİ DEĞİLDİR. LÜTFEN DOKTORUNUZA BAŞVURUN.
