Bitkiler alemi ile ilgili genel bilgiler ve çeşitleri hakkında kısa açıklamaların yer aldığı sayfamız
Bütün bitkiler iki büyük şubeye ayrılır: 1) Çiçeksiz Bitkiler; 2) Çiçekli Bitkiler.
ÇİÇEKSİZ BİTKİLER : Adlarından da anlaşılacağı gibi, bu bitkilerin ortak özellikleri çiçeklerinin olmayışıdır. Hepsi ilkel bitkilerdir. Çoğalma organları gözle görülemeyecek kadar küçüktür.
Çiçeksiz bitkiler üç altşubeye ayrılırlar:
A) Damarlı Çiçeksizler;
B) Karayosunları;
C) Tallı Bitkiler.
Şimdi bunları sırayla görelim:
Damarlı Çiçeksizler. — Klorofilli bitkilerdendir. Kökleri, yaprakları, damarları vardır. Yalnız, çiçekleri, tohumları yoktur. Bu altşubedeki bitkiler, ayrıca üç sınıfa ayrılırlar: a) Kibritotları; b) Atkuyrukları; c) Eğreltiotları.
Bunlardan eğreltiotları, eski çağlarda, çok büyük gövdeli ağaçlar halinde, dünyanın birçok bölgesini kaplıyordu. Bugün bu ulu ağaçlar kömürleşmiştir. Yeraltından çıkarılan kömürler hep bu eğreltiotlarının gövdeleridir. Bugün eğ-reltiotlarının çok ufak türleri yaşıyor.
Karayosunları. — Klorofilli bitkilerdendir. Yalnız, gerçek anlamda kökleri, damar sistemleri yoktur. Islak topraklarda, ağaç gövdelerinin, kayaların üzerinde yaşarlar. İki sınıfa ayrılırlar: a) Yapraklı karayosunları; b) Ciğerotları.
Tallı Bitkiler. — Kökleri, gövdeleri, yaprakları yoktur. Ya tek hücreden, ya da aynı özelliği taşıyan bir hücreler topluluğundan meydana gelmişlerdir. Bu hücre topluluğuna tal adı verilir. Çoğu su içinde yaşarlar. Kimisi klorofilsizdir (bakteriler, mantarlar gibi). Talli bitkiler dört sınıfa ayrılırlar: a) Bakteriler; b) Suyosunları; c) Mantarlar; d) Likenler.
ÇİÇEKLİ BİTKİLER. — Tabiatta en çok rastlanan bitkilerdir. Çoğu klorofilli olduğu için, kendibeslek bitkilerdendir. Üreme organları çok gelişmiştir. Kökleri, gövdeleri, yaprakları, çiçekleri, meyvalan vardır, iki altşubeye bölünürler: A) Açıkto-humlular; B) Kapalıtohumlular.
Açıktohumlular. — Meyvalan, yaprakları açıktır. Tohumlan bir meyva içinde dâğil, açıkta meydana gelir. Dört sınıfa ayrılırlar: a) Kükadinalar; b) Ginkgoinalar; c) Gnetinalar; ç) Kozalaklılar.
Kapalıtohumlular, — Tohumları bir meyva içinde saklıdır. 170.000 kadar türü vardır. İki büyük sınıfa bölünürler: a) Birçenekliler; b) İkiçenekliler. Bir-çenekli bitkilerde, oğulcuk bir çenekten meydana gelmiştir: 1) Soğangiller; 2) Buğdaygiller olmak üzere ikiye ayrılırlar. îkiçenekli bitkilerde oğulcuk iki çenekten meydana gelmiştir. Üç takıma ayrılırlar: 1) Taçyaprağı bitişik olanlar (patlıcangiller, kabakgiller, zeytingiller, asmagiller, ballıbabagiller, bileşikgiller); 2) Taçyaprağı ayrı olanlar (turpgiller, maydanozgiller, gülgiller, turunçgiller, baklagiller, gelincikgiller, ebegümecigiller, ketengiller); 3) Taçyaprağı olmayanlar (ıspanakgiller, dutgiller).
BİTKİSEL DOKULAR
Bitkilerde kök, yapraklar, çiçekler, hepsi kendi başlarına birer organdır. Bütün bu organlar doku’lardan, dokular da hücre’lerden meydana gelmiştir. Gelişmiş bitkilerde başlıca altı çeşit doku vardır:
Meristemler. — Bitkinin enlilemesi-ne, uzunlamasına büyümesini sağlarlar.
Parankimalar. — Dokuları birbirine bağlamaya yararlar.
Koruyucu Dokular. — Bitkilerin çeşitli organlarını havanın etkilerine karşı korumak için örterler. îki türlü koruyucu doku vardır: a) Üstderi; b) Mantar. Üstderinin üzerinde gözenekler (delikçikler) vardır. Yaprak gibi, otsu gövde gibi kesimleri örter. Mantar ise, bitkinin yaşlı kesimlerini örtmeye yarar; ölü hücrelerden meydana gelmiştir.
Destekdokular. — Bitkilere direnç veren, gövdelerinin dik durmasını sağlayan dokulardır. Badem, fındık, ceviz gibi meyvalarm kabukları, kiraz, erik gibi meyvalarm çekirdekleri destekdo-kudan yapılmıştır.
İletken Dokular. — Bitkide özsuyun dolaşımını sağlarlar. İncecik borulardan meydana gelmişlerdir. İki çeşit iletken doku vardır: a) Odun borular; b) Soymuk borular. Odun borular köklerden yapraklara ham besi suyunu taşırlar; soymuk borular ise besi suyunu yapraklardan organlara götürürler.
Salgı Dokuları. — Damarlar, kanallar aracılığıyla salgı maddelerini iletirler.
