Çelebizâde Sait Mehmet Paşa kimdir?Osmanlı sadrazamlarından Çelebizâde Sait Mehmet Paşa hayatı, dönemi, matbanın kurulmasında katkıları hakkında bilgi.
Çelebizâde Sait Mehmet Paşa; (? 1761)
Memleketimizde matbaacılığın kurulmasında İbrahim Müteferrika ile birlikte büyük rolü olan, çeşitli elçiliklerde, sadrazamlıkta bulunmuş değerli bir vezirdir. Seyahatnamesi ile meşhur Yirmisekiz Mehmet Çelebi’nin oğludur.
1719’da babası Fransa elçiliğinde bulunurken, o da kethüda olarak bir yıl Paris’te kaldı. Bu müddet içinde Fransızcayı iyi bir şekilde öğrendiği gibi, orada gördüğü basımevleri-ne imrenerek Türkiye’de de böyle bir basımevi kurmayı düşündü. İstanbul’a dönünce, sadaret mektupçuluk (özel kalem) dairesinde vazife aldı. Bir müddet sonra İbrahim Müteferrika İle tanışınca, onunla birlikte Türkiye’de ilk defa bir basımevi açmaya muvaffak oldu. Kitap basma işinde fiilen çalışan İbrahim Müteferrika idi. Sait Mehmet Efendi ise hatır ve nüfuzu ile bu işin tutunmasında büyük rol oynadı. İbrahim Müteferrika ile Sait Efendi’nin matbaacılıktaki ortaklıkları üç yıl kadar sürdü; başta «Vankulu Lügati» olmak üzere on kadar kitap basıldı. 1732’de İsveç’e elçi olan Sait Efendi, İstanbul’a döndükten sonra Sipahiler Kâtibi oldu, Avusturya ve Rusya’ya karşı açılıp başarıyla biten savaşlarda bulundu. 1739’da Rusya ve Avusturya ile yapılan görüşmelerde görevlendirildi.
1741’de Paris elçiliğine gönderildi. Fransa Kiralı XV. Louis’yi henüz çocuk olduğu sıralarda tanımış olan Sait Paşa’nın Fransa elçiliği çok parlak oldu. (O devirlerde Paris’ teki yabancı elçiler arasında Fransızcayı en iyi konuşan bir diplomatın da Çelebi Sait Paşa olduğu söylenir.)
Çelebi Sait Paşa memlekete döndükten sonra birçok yüksek görevlerde bulundu. 1755′ te sadrazam oldu. Beş buçuk ay sonra ou görevden azledildi. Daha sonra Mısır, Adana ve Maraş genel valiliklerinde bulundu. 176)’ de Maraş’ta ölen Çelebizade Sait Paşa hekimliğe de meraklıydı. «Fevâidü’l-Müfredât» adlı tıbba dair bir lügati, daha başka çevirileri vardır.
