1940 yılına kadar Cumhuriyet Dönemi Türk Edebiyatının yapısı, genel özellikleri, yazarları ve şairleri hakkında bilgi.
Cumhuriyet Dönemi Türk Edebiyatı Yapısı (1940 Yılına Kadar)
1940 yılına kadar Türk Edebiyatı
Milli Mücadele’nin kazanılıp 29 Ekim 1923’te cumhuriyetin ilan edilmesiyle ülkemizde yeni bir dönem başlamıştır. Bu yeni döneme “Cumhuriyet Dönemi”, bu dönemde oluşan edebiyata da “Cumhuriyet Dönemi Türk Edebiyatı” diyoruz. Günümüze kadar süregelen bu dönem edebiyatımızı “1940 Yılına Kadar Türk Edebiyatı” ve “Son Dönem Türk Edebiyatı” olmak üzere iki başlık altında incelenir.
Devrimlerin yapıldığı 1923-1940 yılları arasında edebiyatımızda meydana gelen gelişmelerin genel özelliklerini maddeler halinde şöyle sıralayabiliriz:
Özellikleri
1. Eserlerde yalın, anlaşılır bir dil kullanılmıştır.
2. Yazar ve şairlerin pek çoğu Anadolu’ya yönelmiş, halkın günlük yaşayışını, toplumsal sorunlarını, Anadolu’nun doğal güzelliklerini, halk bilimini eserlerinde işlemişlerdir.
3. Devam eden milli mücadele ruhu ve yeni bir devlet kurmanın heyecanı eserlere yansımış; özellikle Atatürk ve çağdaşlıkla ilgili konulara yer verilmiştir.
4. Ahmet Haşim ve Yahya Kemal‘in dışında şairlerin çoğu, şiirlerini hece ölçüsüyle yazmıştır.
5. Bu dönem şiirinde, halk şiirinin biçim ve içerik özelliklerinden yararlanılmış; daha çok Anadolu insanı, Anadolu coğrafyası, ulusal duygular, mistik düşünceler gibi konu ve temalar yalın bir dille işlenmiştir.
6. Roman ve öykülerde toplumu ilgilendiren konulara ağırlık verilmiş, Anadolu halkının sorunları, cumhuriyetle birlikte gelen değişiklikler, çeşitli yönleriyle işlenmiştir. Ayrıca, batılılaşma, köy ve kasaba hayatı, Türk tarihiyle ve insan psikolojisiyle ilgili konular ele alınmıştır.
7. Konular gerçekçi bir anlayışla verilmiştir.
8. Tiyatro alanında telif eserlerin sayısı artmıştır. Bununla beraber çeviri ve uyarlama eserlerin sahnelenmesine de devam edilmiştir.
9. Tiyatroda daha çok sosyal, psikolojik konular ve köy hayatına ağırlık verilmiştir.
10. Edebiyat tarihi, eleştiri, deneme, gezi yazısı, anı, güldürü, taşlama gibi alanlarda değerli eserler verilmiş, gazetecilikte önemli gelişmeler olmuştur.
11. “Memleketçilik”, “Mistik Akım”, “Yedi Meşaleciler” gibi bazı yönelişler, gruplar da ortaya çıkmıştır.
Beş Hececiler
Beş Hececiler adı ile anılan Faruk Nafız Çamlıbel, Orhan Seyfi Orhon, Enis Behiç Koryürek, Halit Fahri Ozansoy, Yusuf Ziya Ortaç hece ölçüsü ile yazdıkları şiirlerinde Anadolu’yu ve güzelliklerini işlemişlerdir.
Şiirde Necip Fazıl Kısakürek’in, romanda Peyami Safa’nın temsil ettiği akıma “Mistik Akım” adı verilmiştir.
Yahya Kemal Beyatlı ve Ahmet Haşim didaktik şiire karşı “öz şiir” anlayışını savunan ve genç şairler üzerinde etkili olan iki isimdir.
Yeni bir edebiyat hareketi başlatmak amacıyla bir araya gelen Sabri Esat Siyavuşgil, Yaşar Nabi Nayır, Muammer Lütfi, Cevdet Kudret, Vasfi Mahir Kocatürk, Ziya Osman Saba, Kenan Hulusi Koray’dan oluşan grup “Yedi Meşaleciler” olarak tanınmıştır.
Bu dönemde mitolojik konuları, tarihi ve destanı temaları ağırlıklı olarak işleyen yazarlar ve şairler de olmuştur.
