Doğal gazın insan sağlığı üzerindeki etkileri, zararları nelerdir? Doğal gaz nerelerde kullanılır ve maruz kalma riski kimlerdedir?
Doğal gaz, dünya yüzeyinin altında bulunan fosil bir yakıttır. Kokusu yoktur, ancak gaz şirketleri kendisine bir sızıntı varsa kolayca tespit edilebilmesi için bir uyarı kokusu ekler. Çoğunlukla yanıcı bir gaz olan metandan oluşur.
Enerji santrallerinden elektrik üretmek için doğal gaz yakılabilir ve konut, sanayi ve ticari kullanımları vardır. Bazı araçlarda yakıt olarak kullanılır.
Doğal gaz fırınlarda, su ısıtıcılarında, alan ısıtıcılarında, havuz ve jakuzili ısıtıcılarda, şöminelerde, çamaşır kurutucularında, ocaklarda ve aydınlatmada kullanılır. Doğal gaz yakmak, iklim değişikliğine sebep olan sera gazları salmaktadır.
Doğal Gazın İnsan Sağlığına Zararları Nelerdir?
Doğal gaz, fosil yakıtlar arasında en temiz olanlarından biridir. Ancak, doğal gazın da insan sağlığı üzerinde bazı olumsuz etkileri vardır. Bu etkiler şunlardır:
- Havaya salınan gazlar: Doğal gazın üretimi, taşınması ve depolanması sırasında havaya metan gazı, karbon monoksit ve diğer kirleticiler salınabilir. Bu kirleticiler havayı kirletir ve insan sağlığına zarar verebilir.
- Yangın ve patlama riski: Doğal gazın depolanması ve taşınması sırasında yangın ve patlama riski vardır. Bu riskler ciddi yaralanmalara ve hatta ölümlere yol açabilir.
- Zehirlenme riski: Doğal gaz sızıntıları, gaz zehirlenmesine neden olabilir. Gaz zehirlenmesi, baş ağrısı, mide bulantısı, kusma, nefes darlığı, bayılma ve hatta ölüme neden olabilir.
- Su kaynaklarına zarar: Doğal gaz üretimi, hidrolik kırılma veya fracking adı verilen bir teknikle yapılır. Bu teknik, yeraltı su kaynaklarını kirletme riski taşır. Bazı çalışmalar, hidrolik kırılmanın su kaynaklarına zarar verdiğini göstermiştir.
- İklim değişikliği: Doğal gazın yanması, sera gazı emisyonlarına neden olur. Sera gazları, küresel iklim değişikliğine neden olabilir ve insan sağlığına ciddi zararlar verebilir.
Bu nedenlerden dolayı, doğal gazın insan sağlığı ve çevre için olumsuz etkileri vardır. Doğal gazın kullanımı sırasında bu etkilerin azaltılması için alınabilecek önlemler, doğal gazın kullanımı sırasında oluşabilecek zararların azaltılmasına yardımcı olabilir.
Doğal gaz nerede bulunur?
Doğal gaz, genellikle petrol yataklarının yanında veya altında bulunur. Ayrıca, doğal gaz kaynakları deniz tabanlarında, gaz hidratları adı verilen buzlu katmanların içinde ve kömür yataklarında da bulunabilir. Doğal gazın bulunduğu alanlara genellikle gaz rezervleri denir.
Dünya genelinde doğal gaz rezervleri, Orta Doğu, Rusya, Kuzey Amerika, Çin ve Avrupa’nın bazı bölgeleri gibi çeşitli yerlerde bulunmaktadır. Özellikle Katar, İran, Rusya, Kuzey Amerika ve Avrupa’da doğal gaz rezervleri oldukça zengin ve büyüktür.
Doğal gazın üretimi, genellikle petrol üretimiyle birlikte yapılır. Bu nedenle, petrol üretimi yapılan bölgelerde doğal gazın da bulunma olasılığı yüksektir. Ayrıca, gaz üretimi için özel olarak inşa edilen kuyular da kullanılabilir.
Doğal gaza nasıl maruz kalınır?
Doğal gaz, çoğunlukla evlerde, iş yerlerinde ve endüstriyel tesislerde yakıt olarak kullanılmaktadır. Bu nedenle, doğal gaza maruz kalmak, genellikle evlerde, iş yerlerinde ve endüstriyel tesislerde yaşayan veya çalışan kişileri etkiler. Doğal gazın maruz kalma yolları şunlardır:
- Solunum yoluyla: Doğal gazın sızıntıları, havada yüksek konsantrasyonlarda birikerek solunum yoluyla vücuda girebilir. Bu, gaz zehirlenmesine neden olabilir.
- Cilt temasıyla: Doğal gaz sızıntıları, cilde temas ederek ciltte tahrişe neden olabilir.
- Yutma yoluyla: Doğal gaz sızıntıları, içme suyu ve gıdalarla temas ederek yutulabilir. Bu da gaz zehirlenmesine neden olabilir.
Ayrıca, doğal gazın üretimi, taşınması ve depolanması sırasında da insanlar doğal gaza maruz kalabilirler. Bu nedenle, doğal gaz endüstrisi çalışanları doğal gaza maruz kalma riski altındadırlar.
Doğal gazın maruz kalma seviyesi, doğal gazın sızdığı alanın büyüklüğüne, havalandırma durumuna ve maruz kalınan süreye bağlıdır. Eğer doğal gaz sızıntısı tespit edilirse, hızlı bir şekilde havalandırma sağlanarak ve gazın kaynağı bulunarak gerekli tedbirler alınması gerekmektedir.
Doğal gaza maruz kalındığında ne olur?
Doğal gazın maruz kalındığında etkileri kişinin maruz kaldığı gazın miktarına, havalandırma koşullarına, maruz kalma süresine ve kişinin sağlık durumuna bağlı olarak değişebilir. Bununla birlikte, doğal gaza maruz kalmanın olası etkileri şunlardır:
- Gaz zehirlenmesi: Doğal gazın ana bileşeni olan metan, oksijenin yerini alarak vücudun oksijen ihtiyacını karşılayamamasına neden olabilir. Bu da baş ağrısı, yorgunluk, baş dönmesi, nefes darlığı, halsizlik, mide bulantısı, kusma, bilinç kaybı ve hatta ölüme neden olabilir.
- Patlama riski: Doğal gaz, havada belirli bir konsantrasyona ulaştığında patlama riski taşır. Bu nedenle, doğal gaz sızıntıları, patlama riskine neden olabilir.
- Yangın riski: Doğal gaz, havada belirli bir konsantrasyona ulaştığında yanıcıdır. Bu nedenle, doğal gaz sızıntıları, yangın riskine neden olabilir.
- Solunum yolu hastalıkları: Doğal gazın yan ürünleri, solunum yolu hastalıklarına neden olabilir.
- Cilt tahrişi: Doğal gaz sızıntıları, ciltte tahrişe neden olabilir.
- Çevresel etkiler: Doğal gazın sızıntıları, çevresel etkilere neden olabilir. Örneğin, su kaynaklarının kirlenmesine neden olabilir.
Doğal gaz sızıntısı şüphesi varsa, hemen havalandırma sağlanmalı, gaz kaynağı bulunarak gerekli tedbirler alınmalıdır. Ayrıca, gaz zehirlenmesi belirtileri görülen kişiler acil tıbbi yardım almalıdır.
Kimler doğal gaza maruz kalma riski altındadır?
Doğal gaza maruz kalma riski, evlerde, iş yerlerinde ve endüstriyel tesislerde doğal gaz kullanımına bağlı olarak farklı gruplar için farklılık gösterir. Doğal gaza maruz kalma riski altında olan gruplar şunlardır:
- Evlerde doğal gaz kullanıcıları: Doğal gaz, evlerde ısınma, sıcak su ve yemek pişirme gibi amaçlarla yaygın olarak kullanılır. Bu nedenle, evlerde doğal gaz kullanan kişiler, doğal gaz sızıntısı riski altındadırlar.
- İş yerlerinde doğal gaz kullanıcıları: Doğal gaz, endüstriyel tesislerde enerji kaynağı olarak kullanılır. Bu nedenle, iş yerlerinde doğal gaz kullanan çalışanlar, doğal gaz sızıntısı riski altındadırlar.
- Doğal gaz endüstrisi çalışanları: Doğal gazın üretimi, taşınması ve depolanması sırasında çalışanlar, doğal gaza maruz kalma riski altındadırlar.
- Yangın ve patlama durumlarında müdahale edenler: Yangın ve patlama durumlarında doğal gaz sızıntısı riski artar. Bu nedenle, yangın ve patlama durumlarında müdahale edenler, doğal gaz sızıntısı riski altındadırlar.
- Yer altı doğal gaz depolama alanlarına yakın yaşayanlar: Yer altı doğal gaz depolama alanlarına yakın yaşayanlar, doğal gaz sızıntısı riski altındadırlar.
Doğal gaza maruz kalma riski, doğal gaz sızıntısı olasılığına, doğal gazın kullanımına ve kişinin maruz kaldığı süreye bağlıdır. Bu nedenle, doğal gaz kullanımı sırasında doğal gaz sızıntısı riskine karşı önlemler alınması ve sızıntı şüphesi durumunda hemen tedbirler alınması önemlidir.
