Dünyanın Çekirdeği nasıldır? Dünyanın çekirdeği neyden meydana gelmiştir, katı mıdır, sıvı mıdır? Ne kadar sıcaktır? Dünyanın çekirdeğinin özellikleri
Dünyanın Çekirdeği Nasıldır? Katı Mı Sıvı Mı?
Ayaklarımızın altında ne var? Şu anda bulunduğunuz yere göre, toprak, kaya veya çimen olabilir. Ama gerçekten ayakların altında ne var? Dümdüz kazmak mümkün olsaydı, ne bulurduk? Ve ne kadar kazabilirdik? Dünyanın öbür ucuna bir delik açılabilir mi?
Dünya’yı ve yapısını inceleyen bilim adamları Dünya’nın üç ana katmandan oluştuğunu düşünüyorlar. Biz insanlar kabuk denilen katı dış tabaka üzerinde yaşıyoruz.
Kabuğun altında, sıcak magmadan ve diğer yarı katı kayaçlar ve minerallerden oluşan manto yatıyor. Mantodaki tektonik aktivite, sıklıkla volkanik patlamalar ve depremler dahil, yaşadığımız kabukta gözle görülür değişikliklerle sonuçlanır.
Manto altında, çekirdeği bulunur. Dünyanın çekirdeği en derin ve en sıcak katmandır ve iki katmandan oluşur: mantoyu sınırlayan dış çekirdek ve neredeyse tamamen metalden yapılmış top şeklinde bir katman olan iç çekirdek.
Dış çekirdek yaklaşık 1.400 mil kalınlığındadır ve çoğunlukla altın, platin ve uranyum gibi diğer yoğun elementlerin yanı sıra demir ve nikelin bir kombinasyonundan (alaşım olarak adlandırılır) yapılır. Bu metaller, tabii ki, Dünya yüzeyinde katı haldedir ancak dış çekirdekte çok sıcak bir sıvı halde bulunurlar. Ne kadar sıcak? 7,000-9,000º F arasında!
Yaklaşık 750 mil kalınlığındaki iç çekirdek, temel olarak demirden yapılmıştır. Dış çekirdeğin aksine, iç çekirdek çoğunlukla katıdır. İç çekirdekteki demir, dış çekirdekten bile daha sıcaktır (10,000º F veya daha fazla – Güneş’in yüzeyi kadar sıcak!) Buna rağmen, gezegenin geri kalanından gelen şiddetli basınç, demirin erimesini engelleyecek kadar büyüktür.
Dünya oluştuğunda milyarlarca yıl önce, tüm ağır maddeler gelişmekte olan gezegenin ortasına doğru yönelmiştir. Daha hafif, daha az yoğun maddeler kabuğa daha yakın kaldı. Bu yüzden iç çekirdek Dünya’daki en ağır malzemelerden oluşuyor.
Çekirdek olarak devasa bir katı metal topuyla, Dünya’nın tamamı manyetiktir. Bilim adamları, Dünya’nın güçlü manyetik alanının sıvı dış çekirdek tarafından kontrol edildiğine inanıyor. Dünya’nın manyetik alanı, bizi Güneş’in zararlı ışınlarının çoğundan ve güneş sistemi çevresinde yüzen her tür yüklü parçacıktan korur.
Hayal etmesi zor olsa da, bilim adamları, Dünya’nın çekirdeğindeki metallerin sürekli hareket halinde olduğuna inanıyor. Bazı bilim adamları, Dünya’nın iç çekirdeğinin gezegenin geri kalanından daha hızlı döndüğüne bile inanıyor. Dünyanın sıvı dış çekirdeğindeki hareket zaman zaman Dünya’nın manyetik Kuzey ve Güney Kutuplarının yerini değiştirir.
Dünya’nın çekirdeği soğuyacak mı? Soğursa Ne Olur?
Dünya’nın çekirdeği zamanla çok yavaş soğuyor. Bir gün, çekirdek tamamen soğuduğunda ve katılaştığında, tüm gezegende büyük bir etkisi olacaktır. Bilim adamları, bu gerçekleştiğinde, çok ince bir atmosfere ve bir daha volkan patlaması ya da deprem yaşanmayan Mars gibi bir Dünya’nın olabileceğini düşünüyor. O zaman hayatın var olabilmesi çok zor olurdu – ama buna milyarlarca yıl var.
Şu anda, Dünya’nın çekirdeği tamamen erimiş değil. İç çekirdek katı bir demir küre iken, dış çekirdek binlerce kilometre kalınlığında erimiş demirden oluşuyor.
