Ebegümeci Nedir? Nasıl Bir Bitkidir? Ebegümeci Hakkında Ansiklopedik Bilgi

0
Advertisement

Ebegümeci nedir, nasıl bir bitkidir? Ebegümeci bitkisinin özellikleri, kullanım alanları, yararları, yetiştiği yerler hakkında ansiklopedik bilgi.

ebegumeci

Kaynak: commons.wikimedia.org/

Ebegümeci Hakkında Bilgi

Ebegümeci (Lat.Malva silvestris)

İkiçenekliler sınıfının, Ebegümecigiller familyasından bir bitkidir. Avrupa, Kuzey Asya ve Türkiye’de yol kenarlarında ekilmemiş topraklarda yaygın olarak yetişir. 20-70 cm boyunda, çok yıllık otsu bir bitkidir. Gövdesi dik ve yatıktır. Uzun saplı başçıklı yapraklarının ayası yuvarlak 3-7 toplu, beş damarlı, tüylü ve almaşık dizilişlidir. Çiçekler 3-5 cm uzunluğunda dış çanak yaprakları renkli, erkek organ sapçıkları uzun tüp görünümünde, pembe ve leylak rengi çiçekleri yaprakların koltuklarında toplanmıştır. Meyve, birkaç meyve yaprağının birleşmesiyle oluşan yumurtalık, bu yaprakların birleşme yerinden ön bölmeye ayrılmış ve her bölme tohumlu (şizokarp), kuru meyvedir.

Kullanımı, yararları:

Bitkinin kullanılan bölümü yaprak ve çiçekleridir. Çiçekler tamamen açmadan, yapraklar ise, çiçek zamanı toplanıp gölgede kurutulur. Yumuşatıcı etkisinden dolayı kaynatılarak öksürük, bronşit ve ses kısıklığında kullanılır, ayrıca yapraklarından lapa yapılarak birtakım cilt hastalıklarının tedavisinde yararlanılır. Kuru çiçek suda çalkalanarak elde edilen renkli su asit etkisiyle kırmızı, baz etkisiyle yeşil renk verdiğinden ayraç olarak kullanılır.

Anadolu’da bazı yörelerde yaprakları sebze olarak yenir. Dağebegümeci ve küçük ebegümeci bilinen türleridir.

Ebegümecigiller, (Lat. Malvaceae) İkiçenekliler sınıfının Ebegümecigiller takımından bir familyadır. Tropik ülkelerde yaygın olan bu bitkiler kuzeye doğru gittikçe seyrekleşir. Türkiye’de ılıman yerlerde yetişir. Otsu bitkiler, çalılar ve ağaçlan kapsayan bir familyadır. Yapraklar genellikle 5 damarlı, parçalı, tam ya da toplu, başçıklı, almaşık dizilişlidir. Çiçekler, erkek dişi aynı bitkide düzgün dizilişli genellikle yaprak koltuğunda tek ya da çok sayıdadır. 5 çanakyaprağı bazen de dış çanakyaprağı vardır. 5 taçyapraklı erkek organ sayısı fazladır; sapları dişi organın boyuncuğunu saran uzun tüp biçiminde birleşik olan yumurtalık, iki ya da daha çok meyve yaprağından oluşur; boyuncuk dallıdır. Ebegümeci, hatmi, pamuk, bamya, hintkeneviri, en iyi bilinen türleridir. 80 kadar cins ve 1.500 kadar türü vardır. Türkiye’de 9 cins ve 40’ı aşkın türü bulunur.


ebegumeci

Kaynak: commons.wikimedia.org/

KAYNAK 2

Ebegümeci; Büyük ağaçların altında serin, nemli yerlerde, su kıyılarında kendiliğinden yetişen bir bitkidir, tohumundan bahçelerde de üretilebilir. Ebegümecinin yaprakları sebze gibi pişirilir; bamya ile karıştırılarak pişirildiği gibi, ayrıca, çiğ olarak salatası da yapılır. Mayıstan eylüle kadar bütün yaz ebegümeci toplanabilir. Mora çalan pembe çiçekleri ancak mayıstan ağustosa kadar açar. , Ebegümeci sindirimi kolay, hafif bir sebzedir. Besleyici değeri pek yoksa da C vitamini bakımından oldukça zengindir.

Advertisement

Ebegümeci eskiden hekimlikte ilâç olarak çok kullanılırdı. Bugün de ev ilâçları arasında önemli bir yeri vardır. Kurutulmuş çiçekleri, kökleri kaynatılarak yapılan suyu göğsü yumuşatır, öksürüğü keser, mideyi düzeltir, kusmaları önler, ateşi düşürür. Bu suyla boğaz gargaraları yapılabileceği gibi, lâvmanda da kullanılır.

Ebegümecinin karagöz ebegümeci denilen cinsi daha lezzetlidir, yemekler çoğunlukla bundan yapılır.

ETLİ EBEGÜMECİ.

— Malzeme: 1 kilo ebegümeci; 2 yemek kaşığı yağ; 150 gr. kuşbaşı kuzu eti; 1 kaşık pirinç; 1 küçük soğan; 1 çay bardağı su, ya da etsuyu; 2 domates (1 kaşık domates salçası da olabilir); biraz tuz.

Tencereye yağı, çentilerek küçük küçük doğranmış soğanları, kuzu etini koyun. Orta harlı ateşte, et suyunu bırakıp yeniden çekinceye kadar, arada, bir karıştırarak, kavurun. Sonra buna kabukları soyulup küçük küçük doğranmış domatesi, biraz sonra da suyu, tuzu katın. Ortadan az harlı ateşte pişirin. Etler yumuşayınca yaprakları koparılarak ayıklanıp yıkanmış ebegümeciyle pirinci koyun. Ebegümeci iyice yumuşak bir hal alıncaya kadar pişirin.


Leave A Reply