Ebubekir Zekeriya Razi Kimdir?

0
Advertisement

Ebubekir Zekeriya Razi Kimdir? Ebubekir Zekeriya Razi felsefesi, eserleri, hayatı, biyografisi hakkında bilgi.

Ebubekir Zekeriya Razi , İranlı felsefeci ve bilgindir. (Dey 841-7926). Müzikle ilgilendi, dönemin ünlü bilginlerinden tıp öğrenimi gördü. Bağdat Hastanesi başhekimliğine getirildi. Hippokrates ve Galenos üzerinde çalıştı. İran, Hint ve Yunan felsefesini, özellikle Pythagoras, Tales, Anaksagoras ve Anaksimenes gibi doğacı filozoflar üzerinde araştırmalar yaptı. Tıp ve kimya alanında deneye ve gözleme önem verdi. İslâm düşüncesinin ilk görgücü (ampirist) filizoflarından biri olar Razi’ye göre, insan bilgisinin kaynağı duyulardır, duyular ise deney ve gözlemin konusu olan dışı evrenle ilgili izlenimlerin alınış odağıdır. Dış evren maddedir ve gerçektir. Tin ile Tanrı bu evrenin dışındadır. Varlık bütününü oluşturan beş ilke vardır. Bunlar da Tanrı, boşluk (mutlak mekân), süre (mutlak zaman), tin (ışık, aydınlık), madde (karanlık) gibi belli özellikler taşıyan varlıklardır. İnsan aklı bu varlık alanlarını kavramada olduğu gibi yaşamı düzenlemede de yeterlidir, onun tüm eylem ve girişimlerinde en güvenilir kılavuzdur. Bu nedenle halkı uyarmak, aydınlatmak için olağanüstü güçlerler donatılmış birtakım kimselerin varlığına inanmak, onları beklemek gereksizdir. Nitekim peygamberlerin düşünceleri de akıl ilkeleriyle bağdaşmadığı için yeterli ve gerçek değildir. Felsefe araştırmalarında tümevarım yöntemini benimseyen Razi’nin tüm görüşleri doğa olaylarına, doğa denen varlık bütününün tanınmasına, incelemesine dayanır. Ona göre yaratma eylemiyle ortaya konan tüm varlıkların başlangıcı salt ışıktır (nur); madde (heyula), bireysel öz (nefs) ve doğal ışık onunla vardır. Tinsel (ruhani) bir nitelik taşıyan yalın tözler (cevher) ondan doğar. Tinsel varlığın kaynağı (ruhani heyula) denen bu ilk ve salt nur’dur (ışık). Razi’nin felsefe çalışmalarının yanı sıra kimya ve fizik sorunlarıyla da ilgili çözümleri vardır. İslâm düşüncesinde gözlem ve deney anlayışının gelişmesine, maddeciliğin yayılmasına öncülük etti.

Başlıca eserleri: Kitab fı’t-tıbbı’r-ruhani (Manevi Hekimlik Kitabı), El-Havi (kuşaktan), El-Ilim-ül-Ilahi-(Tanrı Bilimi).


Leave A Reply