Ekonomik etkinlikler konu anlatımı. Ekonomik etkinlikler denilince ne anlamalıyız? Üretim nedir ve üretim elemanları nelerdir?
Ekonomik hayatın ana unsurları üretim, tüketim ve bölüşümdür.
1. Üretim:
Ekonomik faydayı, yani insan ihtiyaçlarını giderme gücünü artıran her türlü etkinliğe üretim denir. Diğer bir deyişle üretim, yeni bir mal var etmek ya da mevcut bir malı değiştirerek yeni bir mal elde etmektir. Üretim, toplumsal bir olgudur. Üretim sırasında birçok insan birbiri ile ilişkiye girmektedir.
Üretimin başlıca elemanları şunlardır:
a.Doğa: Üretimin ilk elemanıdır. Doğanın verimliliğini harekete geçirmekle üretim etkinliği başlar. Bunlar, yeraltı ve yerüstü zenginlik kaynaklarını oluştururlar. Doga, üretim için gerekli hammadde, enerji ve üretimin gerçekleşeceği mekânı verir.
b.Emek (işgücü): Doğadaki maddeleri almak ve onlar üzerinde değişiklik yaratmak için harcanan insan enerjisidir. Her üretim, bir emek karşılığıdır.
c.Sermaye: Üretimi kolaylaştıran, üretime yardım eden insan tarafından üretilmiş olan ya da bir gelir kaynağı olan her türlü araç ve paradır.
d.Müteşebbis (Girişimci): Yatırım ve işletme faaliyetinde karar ve uygulama gücünü elinde bulundurmak demektir. Üretimin gerçekleşmesi için girişimcilere gerek vardır. Günümüzde üç tür girişimden söz edilebilir.
Teşebbüs unsuru; doga, işgücü ve sermayeyi bir araya getirir ve üretimi sağlar.
2.Tüketim ve Tasarruf:
Tüketim, gereksinmelerimizi gidermek için bir mal ya da hizmetin kullanım değerinden yararlanmak demektir. Bir malın tüketilmesi, o malın yok edilmesi anlamına gelmez. Örneğin evde kullanılan bir fırın, uzun yıllar dayanır. Şeker ya da peynir ise kullanıldığı anda tükenir. Bu nedenle, birine dayanıklı, diğerine dayanıksız mal denir.
Bir ülkede tüketilen et, süt, demir, çelik, enerji, çimento miktarı o ülkenin gelişmişlik düzeyi hakkında genel bilgi verir.
Tüketimi belirleyen ana etken gelir düzeyidir. Gelirin harcanmayan kısmına da tasarruf denir. Tasarrufun önemi, yatırımların kaynağı olmasında ortaya çıkar. Bir ekonomide ne kadar tasarruf varsa o kadar yatırım yapılabilir. Tasarruflar, genellikle bankalarda saklanır. Banka aracılığıyla krediye dönüşen tasarruflar yatırımlarda kullanılır.
3.Değişim:
Değişim (mübadele) bir malın, bir mal ya da para ile değiştirilmesi işlemidir, insanlar arasında toplumsal bir işbölümünün ortaya çıkması, insanların değişik nesneleri üretmesine neden olmuş, başlangıçta malın malla değişimi söz konusu iken, sonra değişim, parayla değişime dönüşmüştür.
4.Bölüşüm:
Bölüşüm üretim sonunda elde edilen malların, başka bir deyimle değerlerin üretime katılanlar arasında bölüşülmesidir. Günümüz sınıflı toplumlarında bir değer; ücret, faiz, kâr ve rant olarak bölüşülür.
İşgücünün parasal olarak karşılığına ücret denir. Faiz, sermayenin üretimden aldığı payın adıdır. Kâr, girişimcinin payıdır. Rant, toprak sahibinin ya da işletme sahibinin üretime katılmadan, kira ya da icar olarak aldığı paydır.
Ulusal gelir, bir ülkede bir yıl içerisinde üretilen mal ve hizmetlerin para olarak karşılığıdır. Bir yıl içinde üretilen mal ve hizmetlerin parasal değeri gayri safi milli hasıladır. Bundan, aşınma payı olan amortismanlar ve dolaylı vergiler çıkarılırsa milli gelir elde edilmiş olur. Ulusal gelirin ülke nüfusuna bölünmesiyle kişi başına düşen ulusal gelir ortaya çıkar ki bu ortalama bir rakamdır, insanların gelir dağılımındaki gerçek payını anlatmaz.
Kimi iktisatçılar kişi başına düşen ulusal gelire bakarak ülkenin gelişmişliği hakkında yargıya varmak isterler. Ulusal gelirin düşük ya da yüksek olmasının yanı sıra gelir dağılımının adil olup olmaması da önemlidir.
5.İşbölümü:
İşbölümü; bir toplumda işlerin farklılaşmasına ya da bir işkolunda üretimin bölümlere ayrılmasına denir, işlerin farklılaşması meslekleşmeyi doğurur, üretimin bölümlere ayrılması, teknik işbölümünü doğurur.
işbölümü, üretimde verimi artırarak belli yararlar sağlar, ancak, insanların sürekli aynı işi yapmaları onların ruh ve akıl sağlıklarının bozulmasına, otomatlaşmala-rına neden olabilir, ileri derecede işbölümünün, kişi sağlığı açısından yarattığı sakıncalardan biri de yabancılaşmadır.
