Enzim nedir? Enzimlerin özellikleri ve görevleri nelerdir? Enzim çeşitleri ve enzimler hakkında bilgi.
Enzim; canlılarda gelişen kimyasal olaylara girerek onları hızlandıran, hatta zaman zaman reaksiyonlara oluşumu için gerekli olan protein yapısında maddelerdir.
Biyolojik katalizör niteliğinde olup tüm öteki katalizörler gibi girdikleri reaksiyonların sonunda harcanmadan değişikliğe uğramadan çıkarlar. Enzimler ancak bir tek ya da sınırlı sayıda reaksiyona girerler. Bu özgüllük enzimin değişiminde rol alacağı, etkileyeceği maddenin (Substrat) yapısına uyan kendi özel yapısıyla sağlanır. Yapı olarak iki bölümden oluşurlar. Apoenzim denen ve büyükçe olan ilk bölüm enzimin ilgili olduğu maddeye özgüllüğünü sağlar. Koenzim adlı daha küçük ikinci bölümse girdiği reaksiyon içinde asıl iş gören, enzim etkinliğini sağlayan bölümdür. Canlı ve canlılık özel bir yapı içinde gelişen özel, karmaşık kimyasal olaylar zinciri olarak da tanımlanabileceğinden canlıda bu reaksiyonların enzimler olmadan gerçekleşmeyeceği de dikkate alınırsa enzimlerin önemi daha iyi anlaşılır. Hücre içinde yapılarak çoğu zaman yine hücre içine, kimi zaman da kan ya da vücut sıvılarına verilirler. Hücrelerin parçalanması ya da zarar görmesi sonucu normalde hücre içinde bulunması gereken enzimlerin bir bölümü kan ya da vücut sıvıları içinde bulunabilir.
Ayrı işlevlere sahip dokularda ayrı enzimler görev aldıklarından saptanan bu enzimlerden hangi doku ya da organın zarar gördüğüne ilişkin değerli bilgiler elde edilir. Vücut içinde çeşitli hastalıkların tanısında kullanıldıkları gibi tıpta çeşitli laboratuvar testlerinde de enzimlerden yararlanılır. Birtakım ilaçların ve hormonların yapımında da kullanılırlar. Enzimler ilk yapıldıklarında genellikle işlevi olmayan bir ön yapıya sahiptir (proenzim). Örneğin mide suyunda bulunan proteinlerin sindiriminde görevli pepsin enzimi pepsinojen olarak yapılır. Pepsinojen, mide suyundaki asit ortamla karşılaştığında yapısından bir bölüm ayrılarak aktif pepsin haline dönüşür. Böylece enzimler eylemle olacakları yerlerde etkili duruma geçmiş olurlar. Yapısal bozuklukların yol açtığı enzim eksikliklerinden kaynaklanan çok sayıda hastalık bilinir. Fenil alanın hidroksilaz enzimi eksikliğiyle oluşup zeka geriliğine yol açan fenil ketonüri, lizozimal enzim eksikliklerine bağlı çeşitli depo hastalıkları, homosistinüri, Gaucher hastalığı, alkaptonüri vb.
