Eyyübiler Kimlerdir? Eyyübiler devleti kuruluşu, devletin haritası, dönemi hakkında bilgi.
EYYÜBİLER, Mısır, Suriye, Diyarbakır ve Yemen’de hüküm sürmüş bir İslam hanedanıdır (1169-15. yüzyılın sonu).
Hanedanın adı, ünlü İslam Komutanı Salahattin-i Eyyubi’nin babası Eyyub bin Şadi’den gelir. Kurucusu olan Eyyüb ve kardeşi Şirkuh, başlangıçta Atabeg Nurettin Mahmut bin Zengi’nin yanında çalışıyorlardı. Atabeg Nurettin, Şirkuh ile kardeşi Eyyub’un oğlu Salahattin’i Mısır’daki karışıklıkları bastırmakla görevlendirdi. Fatimilerin son halifesi el-Adid, yaptığı hizmetlere karşılık olmak üzere Şirkuh’u vezirliğe getirdi. Şirkuh ansızın ölünce yerine yeğeni Salahattin geçti (1169). Salahattin kısa sürede devleti ele geçirip halife el-Adid’i uzaklaştırarak hutbeyi Abbasiler adına okutmaya başladı. Atabey Nurettin Mahmut’un ölümünden sonra tam bağımsızlığını ilan eden Salahattin-i Eyyubi, Fatımi Devleti’ni ve Şii ilkelerine son vererek Sünni düşünceyi egemen kıldı. Eyyubilerin çeşitli kolları 1262’ye kadar Mısır’da, 1260’a kadar Şam ve Halep’te, 1245’e kadar Irak’ta, 1342’ye kadar Hama’da ve 1228’e kadar Güney Arabistan’da hüküm sürdü. Eyyubilerin Diyarbakır bölgesindeki (Hısn Keyfa) ve Amid egemenlikleri ise 15. yüzyılın sonlarına yürüdü. Eyyubilerin en güçlü hükümdarı olan Salahattin; Yemen, Suriye, Halep, el-Cezire’ye söz geçirdikten sonra Haçlılara karşı kahramanca bir çatışmaya girdi. 1187’de Taberiye Gölü yakınlarındaki Hittin’de Haçlı Orduları’na ağır bir darbe indirdikten sonra Kudüs’ü Hristiyanların elinden kurtardı. Haçlıların elinde yalnızca birkaç kıyı kenti kalmıştı. Kudüs’ün Müslümanların eline geçmesi, Avrupa’da yeni bir Haçlı seferine neden oldu. İngiltere ve Fransız orduları 1190’da Filistin’de Eyyubilerle savaştılarsa da hiçbir sonuç elde edemeden geri dönmek zorunda kaldılar (1192). Salahattin adını tarih sayfalarına altın harflerle yazdırdıktan sonra 1193’te Dımaşk’ta öldü. Ölümünden önce Suriye, el-Cezire ve Yemen’i aile üyelerine paylaştırdı. el-Kamil’in 1238’de ölümünden sonra Eyyubiler iç çekişmeler yüzünden zayıfladı. Melik Salih’ten sonra Türk Memlûkları Mısır’da yönetime el koydular. Kuzey Eyyubilerinin çoğu Moğollar, Diyarbakır’daki kolları Ak-koyunlular, Yemen’deki kolları ise Resuliler tarafından ortadan kaldırıldı.
