Turp nedir, nasıl yetiştirilir? Turp çeşitleri, özellikleri, sofralarda kullanılması, faydaları hakkında bilgi.
Turp; Kökleri yumru halinde bir bitkidir. İçinde nişastalı, azotlu maddeler vardır. Tadı, kükürtlü bir yağ maddesinden dolayı, baharlıdır.
Turpun çeşitli türleri vardır: Küçük kırmızı fındık turpu, iri kırmızı turp, kestane turpu, bayır turpu. Genel olarak, kabuk kısımları kırmızı, karamsı, ya da beyaz, içleri de süt-beyaz renkte olur.
Turp her iklimde yetişir. Nemli yerleri daha çok sever. Sıcak iklimlerde çiçek açarak toprak altında baş bağlamaz. Gene taze gübre verilirse baş bağlamayıp yaprağa kaçar, en iyisi turp yetiştirirken çürümüş gübre kullanmaktır.
Sofralarımıza çeşni veren bu baharlı bitki, ev bahçelerinde kolaylıkla yetiştirilebilir. Ekimi ilkbaharda ya da sonbaharda olur. Tohumları ya serpme usulü ile, ya da sıra ile ekilir. Küçük turplar serpme, büyük turplar ise sıra ile ekilmelidir.
Toprak iyice bellendikten sonra tohum ekilirse, on gün içinde çiçek açarlar. Sık iseler, aralarını açmak ister. Bu sırada çapa yapılır, ölçülü olarak, toprak durumuna göre, su verilir. Küçük turplar 25-45 gün içinde iyi baş bağlar. Daha çok yerinde kalırsa içi boşalır. Büyük başlı turpların olması için 2,5-3 aylık bir süre gerekir. Tohum almak için ayrılan turplara değnek bağlanır, çiçek açıp tohum olunca toplanır ve kuru bir yerde saklanır.
Turpun keskin, baharlı acılığı, mideyi uyardığından, iştahın açılmasına yardımcı olur. Bu bakımdan, sofrada salatalarımıza çeşni vermek için turpu çok kullanırız. Küçükleri baş baş yendiği gibi, rendelenerek, limon, zeytinyağı konarak yapılan salatası da sevilir.
Turpun, idrar söktürmek, vücutta toplanan zehirleri dışarıya atmak gibi etkileri de vardır. Safra yollarında, safra kesesinde olan taşlara etki yaptığı için de, bu gibi hastalara günde 100 gram kadar turp suyu içmeleri salık verilir. Bu niteliğinden dolayı turp suyundan birçok ilâçlar da yapılmıştır.
