Fecri Ati nedir? Fecr-i Ati topluluğunun özellikleri, dönemi önemli sanatçılar, Fecr-i Ati edebiyatı hakkında bilgi.
Fecr-i Ati Dönemi Hakkında Bilgi
Fecr-i Ati; İkinci Meşrutiyet sonrasında yeni bir kuşağın kurduğu edebiyatçılar topluluğudur. Doğum yılları ortalama 1885 olan, İstibdat döneminde 25 yaşına erişen, öğrenim yılları sonunda uygun bir ortamın elverişli koşulları içinde “İlan-ı Hürriye”e ulaşan, sanat emeğine koşulan, hep bir araya gelerek Servetifünun dergisinde yeni bir görünüm kazanmak isteyen bir kuşak, “Fecri-i Ati Encümen-i Edebisi namına kâtip Müfit Ratip” imzasıyla yayımlanan ilk beyannamenin altındaki imzalar; Ahmet Haşim, Emin Bülent (Serdaroğlu), Tahsin Nahit Celâl Sahir (Reis), Cemil Süleyman, Hamdullah Suphi (Tanrıöver), Refik Halit (Karay), Şahabettin Süleyman, İzzet Melih (Devrim), Ali Canip (Yöntem), Ali Süha (Delibaşı), Faik Ali (Ozansoy), Fazlı Ahmet (Aykaç), Mehmet Behçet (Yazar), Köprülüzade Mehmet Fuat, Müfit Râtip, Yakup Kadri (Karaosmanoğlu).
İlk haberi, Servetifünün dergisinin ekinde çıktı (12 Mart 1909) “Aydın gençlerimizin bir bölümü, genç üstad Faik Ali Bey’in edebi başkanlığında Fecr-i Ati adıyla bir şiir ve düşün grubu kurmuşlardır. Gelecek için umutlarla dopdolu olan, edebiyatımızın ağır gidişine, yurdumuzun yeteneğine uygun bir verimlilik akımı ve gelişimi kazandırmak için örgütlenen bu kurulun sanat yollarındaki başlıca ilkesi şudur: Sanat kişisel ve saygındır (sanat, şahsi ve muhteremdir). Ruhları şiir ve güzelliklere karşı gerçek bir tutkuyla dolu olan bu gençler, yakında sanat görüşlerini yansıtan Fecr-i Ati (Geleceğin Tan Vakti) adıyla bir de günlük yayım organı kuracaklardır.”
Fecr-i Ati’nin Amacı ve Eserleri
Bu gençler kümesinin istediği asıl şeyler, sanatsal uğraşta tam özgürlük, bireysellik, arkadaş dünyasında eşit dostluk, ülkenin ancak bilim ve sanatla kalkınabileceği konusundaki düşsel dilektir. Fecriaticiler çeşitli nedenlerle topluluktan ayrılınca birlik kısa sürede dağıldı (1912). Hasan Ali Yücel’in “Fecr-i Âti Kütüphanesi” dizisi içinde görebildiğini belirttiği birkaç kitap şunlardır: Rüh-i Bi-Kayd (Tahsin Nahit, şiirler, 1910); Timsâl-i Aşk (Cemil Süleyman, nesirler 1910), Hayat-ı Fikriye (Köprülüzade Mehmet Fuat, edebiyat incelemeleri 1910)… Şiirimizin ayrı bir kolunu dolduran Ahmet Haşim‘i, öykü-roman türlerinde vakitli eserler veren Refik Halit‘i (Karay), Türk Edebiyatı tarihi araştırmalarına yönelince pek çok gerekli başlangıç bulan Prof. Dr. M. F. Köprülü’yü, öykü ve roman alanında bugüne kadar süren etkisiyle büyük bir eserler dizisine birbirine bağlayan Yakup Kadri (Karaosmanoğlu) bir yana bırakılırsa geriye kalan Fecr-i Ati yazarlarının eserlerinin hiçbiri zamana dayanamamıştır.
