Fotosentez Formülü (Denklemi) Nedir? Fotosentezin Evreleri Nelerdir?

0
Advertisement

Fotosentez nedir, denklemi nasıldır? Fotosentez denklemindeki girdiler ve ürünler nelerdir, fotosentezin formülü ve evreleri nelerdir, hakkında bilgi.

Fotosentez Formülü (Denklemi) Nedir?

Yunanca “Işık” ile “Biraraya getirmek” sözcüklerinden türetilen fotosentez, bitkilerin ve bazı bakterilerin, güneş ışığından gelen enerjiyi su ve karbondioksiti dönüştürmek için şeker (glikoz) ve oksijen üretmek için kullandıkları bir süreçtir.

Fotosentez Denklemi

Fotosentez denklemi aşağıdaki gibidir:

\displaystyle 6C{{O}_{2}}+6{{H}_{2}}O+\left( \imath s\imath k \right)\to {{C}_{6}}{{H}_{12}}{{O}_{6}}+6{{O}_{2}}

Bitki Karbondioksit + su + ışıktan; enerji, glikoz ve oksijen üretir.

Advertisement

Denklem, bitkilerin ve bazı bakterilerin, güneş ışığındaki enerjiyi kullanarak glikoz ve karbondioksit ürettikleri süreci göstermektedir. Bitkilerin çoğunda, su kökler tarafından alınır, yapraklar içindeki kloroplastlar tarafından yakalanan stoma ve güneş ışığı aracılığıyla karbondioksit toplar.

Işığa Bağımlı ve Bağımsız Reaksiyonlar

Fotosentez, ışığa bağımlı reaksiyon ve ışığa bağımsız reaksiyonlar olmak üzere iki aşamadan oluşur. Işığa bağlı reaksiyonda, ışıktan bağımsız reaksiyonlar için bir elektron kaynağı üretilir. Bunun için, bitki yapraklarındaki kloropratlar tarafından güneş ışığından yakalanan enerji kullanılır. Işıktan bağımsız reaksiyonlarda, glikoz üretmek, karbondioksiti azaltmak için, elektron kaynağı enerjisini kullanır.

Fotosentez Ürünleri

Elde edilen glikoz, enerji sağlamak için, hücresel solunum yoluyla adenosin trifosfata (ATP) dönüştürülür. Glikozun yanı sıra, bu reaksiyon, bitkiler tarafından atmosfere salınan oksijeni de üretir.

Fotosentezin Aşamaları

Fotosentez, bitkilerin ışık enerjisini şekere, yakıt bitki hücrelerine dönüştürdüğü biyolojik süreci temsil eder. İki aşamadan oluşan bir aşama, ışık enerjisini şekere dönüştürür ve ardından hücresel solunum, şekeri tüm hücresel yaşamın yakıtı olan ATP olarak bilinen Adenozin trifosfata dönüştürür. Kullanılamayan güneş ışığının dönüştürülmesi, bitkileri yeşil yapar.

Fotosentez mekanizmaları karmaşık olsa da, genel reaksiyon şu şekilde gerçekleşir: karbondioksit + güneş ışığı + su —> glikoz (şeker) + moleküler oksijen. Fotosentez, iki aşamada meydana gelen birkaç aşamada gerçekleşir: aydınlık evre ve karanlık evre.

fotosentez

Kaynak : pixabay.com

Birinci Aşama: Işıklı Reaksiyonlar

Kloroplastların içindeki yığılmış zar yapısı olan granada gerçekleşen ışığa bağımlı süreçte, ışığın doğrudan enerjisi bitkinin fotosentezin karanlık aşamasında kullanılmak üzere enerji taşıyan moleküller yapmasına yardımcı olur. Bitki, koenzim Nikotinamid adenin dinükleotit fosfatı veya enerji taşıyan moleküller olan NADPH ve ATP’yi üretmek için ışık enerjisi kullanır. Bu bileşiklerdeki kimyasal bağlar enerjiyi depolar ve karanlık fazda kullanılır.

Advertisement

İkinci Aşama: Karanlık Reaksiyonlar

Enerji taşıyan moleküller bulunduğunda stromada ve karanlıkta gerçekleşen karanlık faz, Calvin döngüsü veya C3 döngüsü olarak da bilinir. Karanlık faz, karbon dioksit ve sudan karbonhidratların C-C kovalent bağlarını yapmak için hafif fazda üretilen ATP ve NADPH’yi kullanır, kimyasal ribuloz bifosfat veya karbon dioksiti yakalayan bir 5-C kimyasal olan RuBP ile. Altı molekül karbon dioksit döngüye girer ve bu da bir molekül glikoz veya şeker üretir.

Fotosentez Nasıl Çalışır?

Fotosentezi yönlendiren anahtar bileşen, klorofil molekülüdür. Klorofil, ışık enerjisini yakalamasını ve onu yüksek enerjili elektronlara dönüştürmesini sağlayan özel bir yapıya sahip büyük bir moleküldür ve iki fazın reaksiyonları sırasında nihayetinde şeker veya glikoz üretmek için kullanılır.

Fotosentetik bakterilerde, reaksiyon hücre zarında ve hücre içinde, ancak çekirdeğin dışında gerçekleşir. Bitkilerde ve fotosentetik protozoanlarda – protozoanlar, ökaryot alanına ait tek hücreli organizmalardır, bitkileri, hayvanları ve mantarları içeren aynı yaşam alanı – fotosentez kloroplastlarda gerçekleşir. Kloroplastlar, bitkiler için enerji yaratmak gibi belirli işlevler için uyarlanmış bir tür organel veya zara bağlı bölmelerdir.

Kloroplastlar — Evrimsel Bir Hikaye

Kloroplastlar bugün bitki hücreleri gibi diğer hücrelerde bulunurken, kendi DNA’larına ve genlerine sahiptirler. Bu genlerin dizisinin analizi, kloroplastların, siyanobakteri adı verilen bir bakteri grubuyla ilişkili, bağımsız olarak yaşayan fotosentetik organizmalardan evrimleştiğini ortaya çıkardı.

Benzer bir süreç, fotosentezin kimyasal karşıtı olan oksidatif solunumun gerçekleştiği hücrelerdeki organeller olan mitokondrinin ataları gerçekleştiğinde meydana geldi. Nature dergisinde yayınlanan yeni bir çalışma nedeniyle yakın zamanda destek verilen bir teori olan endosimbiyoz teorisine göre, hem kloroplastlar hem de mitokondriler bir zamanlar bağımsız bakteri olarak yaşadılar, ancak ökaryotların ataları tarafından yutuldular ve nihayetinde bitki ve hayvanların ortaya çıkışı.


Leave A Reply