Franklin Pierce Kimdir? Amerika’nın 14. Başkanının Hayatı ve Siyasi Kariyeri

0
Advertisement

Franklin Pierce kimdir? Amerikanın 14. başkanı olan Franklin Pierce hayatı, biyografisi ve siyasi kariyerinin iki farklı kaynaktan aktarılması

Franklin Pierce

Franklin Pierce Kimdir?

Franklin Pierce; Amerika Birleşik Devletleri’nin 14. devlet başkanıdır (New Hampshire/Hillsborugh Lower 1804-Concord 1869).

Hukuk öğrenimi gördü. 1827’de avukatlığa başladı. 1829′ da New Hampshire Eyalet Meclisi’ne seçildi. Meclis Başkanlığı’nı üstlendi (1831-1832). 1833’te Temsilciler Meclisi’ne, 1837’de Senato’ya seçildi. Güney’in ırkçı politikasını destekledi. Meksika Savaşı’nda (1846-1848) büyük yararlılık göstererek tuğgeneralliğe kadar yükseldi. Savaş sonrasında avukatlığa döndü. Demokrat Parti başkan adayı L. Woodbury’nin 1851’de ölümü üzerine, onun yerini aldı ve 1852’de yapılan başkanlık seçimlerini kazanarak, ABD’nin 14. başkanı seçildi. O tarihe kadar seçilen Amerikan başkanlarının en genci olması, başarısını daha da anlamlı kıldı. Ancak, tek çocuğu kızının ölümü, eşi ve kendisini bunalıma sürükledi.

Daha sonra, Kongre’de kölelik tartışmalarının şiddetlenmesi, Missouri Uzlaşması’nın bozulması, Demokrat Parti’nin bölünmesine yol açtı. Kölelik karşıtı Kuzeyli Demokratlar, Cumhuriyetçi Parti’yi kurdular (1854). Kansas-Nebraska Tasarısı’nın Kongre’de onaylanması, kölelik karşıtlarıyla yandaşlarını Kansas’ta karşı karşıya getiren küçük çaplı bir iç savaşa neden oldu. Kansas’ta kurulan iki hükümetten Güney yanlısını destekledi, asker gönderdi. Dış politikasının odak noktasını ise Küba’yı ABD topraklarına katma çabası oluşturdu. İspanya, Fransa ve Büyük Britanya’daki ABD elçilerinden, Küba’yı İspanya’dan ayırmak için görüşmeler yapmalarını istedi. 1854 sonbaharında toplanan elçiler tarafından hazırlanan ve Ostende Bildirisi olarak anılan belgede, Kraliçe II. İsabella’nın Avrupa bankaları aracılığıyla Küba’yı satmaya zorlanması önerildi. Gizli tutulan bu raporun basına sızması, bu girişimini sonuçsuz bıraktı. Kölelik yanlısı tutumu nedeniyle, 1856 başkanlık seçimlerinde, Demokrat Parti tarafından aday gösterilmeyince politikadan çekildi.


Kaynak – 2

Franklin Pierce (d. 23 Kasım 1804, Hillsboro, New Hampshire – ö. 8 Ekim 1869, Concord, New Hampshire, ABD), ABD’nin 14. başkanı (1853-57). Amerikan İç Savaşı (1861-65) öncesinde, kölelik sorunundaki keskin anlaşmazlıkları çözmede başarısız kalmıştır.

Advertisement

New Hampshire valisinin oğluydu. Bir süre avukatlık yaptıktan sonra siyasete atılarak Demokrat Parti’den eyalet yasama meclisine (1829-33), Temsilciler Meclisi’ne (1833-37) ve Senato’ya (1837-42) seçildi. Bu dönemde Andrew Jackson’ı etkin biçimde destekledi. Daha sonra özel nedenlerle Senato’dan istifa etti. Demokrat Parti’nin 1852’deki kongresinde başkan adayı seçildi.

Başkanlık seçimi için yürütülen kampanyanın temel konusu kölelik sorunu oldu. Sonuçta Pierce, umulmadık biçimde ezici bir zafer kazandı. Bölgeler arası uzlaşma sağlamak amacıyla Güneyli büyük toprak sahipleri ile Kuzeyli işadamlarına dayalı bir yönetim oluşturdu. O tarihe değin göreve seçilen en genç başkandı. Toplumsal uyumun ve ekonomik gelişmenin sürdürülmesi gerekçesiyle, köleliğe karşı mücadeleye karşı çıkarak Güneyli kamuoyunu yatıştırmaya yönelik bir çizgi izleyen Demokratların Doğu hizbini temsil ediyordu. Bölgeler arası şiddetli anlaşmazlıklara çözüm aramak yerine, ABD’nin ülke dışındaki topraklarını ve ticari etkinliklerini genişletmeye yöneldi.

İspanya’nın Küba’yı ABD’ye satması için elçi Pierre Soule aracılığıyla İspanyol hükümetine baskı yaptı. ABD’li diplomatlarca hazırlanan ve ABD’nin Küba’yı gerekirse zor kullanarak almasını öngören Ostende Bildirgesi (Ekim 1854) kamuoyunda yoğun tartışmalara yol açtı. Pierce bu belgenin hazırlanmasından sorumlu olmadığını açıklamak ve Soule’yi görevden almak zorunda kaldı. Ertesi yıl William Walker, Orta Amerika’ya bir sefer düzenleyerek ABD denetiminde kölelik yanlısı bir yönetim kurmaya girişti. Kendini Nikaragua’da önce askeri diktatör, ardından da cumhurbaşkanı ilan etti. Walker’ın kurduğu yönetimi resmen tanıyan Pierce, ayrıca 1854’te ABD gemilerinin sınırlı ölçüde de olsa Japon limanlarına girmelerini sağladı. Bu arada, ABD’nin dış temsilciliklerini yeniden örgütledi ve Tazminat Mahkemesi’ni kurdu.

İç politika alanında ise, ülkeyi bir uçtan bir uca katedecek bir demiryolunun yapımıyla, Kuzeybatı’nın yerleşime açılmasına yönelik girişimleri başlattı. California’ya bir güney yolu açmak amacıyla 1853’te Meksika’dan yaklaşık 78.000 kilometrekarelik araziyi 10 milyon dolara satın aldı. Bu projelerin gerçekleştirilmesi için 1854’te Kansas-Nebraska Yasası’nın çıkarılmasını sağladı. Yasanın 1820 tarihli Missouri Uzlaşması’nı ortadan kaldırması ve yeni topraklarda kölelik sorununda şiddetli çatışmaların çıkması Cumhuriyetçi Parti’nin 1850’lerin ortalarından sonra güçlenmesine yol açtı. Kansas sorunundaki başarısızlığı nedeniyle ikinci kez başkan adayı seçilmeyen Pierce, 1857’de siyasetten çekildi.


Leave A Reply